Dengbêjlik Kürtlerin kadim kültürüdür

Çocukluğundan bu yana klamlar söylediğini belirten Dengbêj Evdilezîzê Koçer, dengbejliğin Kürt halkının kadim kültürü olduğunu ve dengbêjlere sahip çıkılması gerektiğini vurguladı.

Kürdistan'ın her dönemine şahitlik eden dengbêjler, edebiyatın da güçlü kaynağıdır. Geçmişten birçok masal, uzun hava, ninni ve klamları günümüze kadar getiren dengbêjler, Kürtlerin tarihini her zaman canlı tutuyor. Bu dengbêjlerden biri de Abdulazîz Şimşek, toplumda tanınan ismi ile Evdilezîzê Koçer. Çocukluğundan bu yana klamlar söyleyen Koçer, dengbêj olmak için sürekli dengêjlerin yanına gider. 1950 yılında Amed'in Silvan ilçesine bağlı Helêli köyünde dünyaya gelen Koçer, 1990 yılında ailesi ile birlikte Batman'a göç eder.

Sürekli Kürdistan yaylalarında koçerlik yapan Dengbêj Koçer, uzun yıllar hayvancılık ile uğraşmış. Kürdistan'da dengbêjilik yapmadığı yay ve ovanın kalmadığını söyleyen Dengbêj Koçer, "Yaylada olduğumuz zaman sürekli bir araya toplanıyorduk ve dengbêji klamları söylüyorduk. Yaz, kış yaylalarımız hep soğuktu, biz de uzun geceleri klamlar söyleyerek geçiriyorduk. Uzun zamandır yaylalara gidemiyoruz ve kendi toprağımızda özgür bir şekilde klamlarımızı söyleyemiyoruz. O günleri çok özlüyorum" diye konuştu.

YENİ KUŞAK DENGBÊJİ KÜLTÜRÜNÜ DEVAM ETTİRSİN

50 yıldır aralıksız denbêji klamları söylediğini belirten Koçer, "Dengbêjlik çocukluğumdan beri olmak istediğim bir sevdaydı. İsteğime kavuştum. 15 yaşımdan beri aralıksız dengbêji klamları söylüyorum. Bana gördüklerini yaz dediler ama okumam-yazmam olmadığı için yazamadım. Okula gitmedim ama aklımla bir kitaptan fazlasını yazabilirim. Sabah akşam klamlar söyleyebilirim asla sıkılmam tam tersi keyifleniyorum. Dengbêjlik sevdadır. Kürdistan'da yaşanan birçok olayı insanlar dengbêjlerin klamlarından öğreniyor. Eğer dengbêjlik olmasaydı Ağrı ve Zilan katliamları görülmezdi. Kürt rengbêjler Kürdistan'da yaşananları besteleri ile topluma ilettiler" dedi.

Dengbêjliğin Kürtlerin kültürü olduğunu ve denbêjler sayesinde Kürtlerin hala kültür, sanat ve tarihini savunduğunu vurgulayan Koçer devamla şunları belirtti: "Biz Kürtler dengbêji ile tarihimizden bahsediyoruz. Dengbêji ile savaş, masal, aşk ve destanlarımızdan bahsediyoruz. Dengbêjler Kürtlerin duygularını ve seslerini tarihten günümüze ulaştırmıştır. Hiçbir dilde Kürtçede olduğu gibi bir dengbêjilik yok. Biz hayatını kaybeden dengbêjlerin ardıllarıyız. Eğer biz de hayatımızı kaybedersek yeni kuşak dengbêji kültürünü devam ettirsin. Öyle olursa dengbêji ve Kürtçe klamlar asla yok olmaz."

DENGBÊJLERE SAHİP ÇIKIN

Günümüzde kimsenin dengbêjlere sahip çıkmadığına dikkat çeken Koçer konuşmasını şu sözlerle sonlandırdı: "Kürt dengbêjleri Kürtlerin yazılmamış tarihini günümüze kadar getirdiler. Ama maalesef bu dönemde kimse dengbêjlere sahip çıkmıyor. Dengbêjler sahipsiz kaldıkları için tek tek aramızdan ayrılıyorlar. Herkesin tarihine sahip çıkması ve dengbêji kültürünü koruması gerekiyor. Dengbêjler tarihtir ve tarihin her zaman canlı kalması lazım."