Küba’da bir dönemin sonu: Raul Castro emekli oluyor

Küba lideri Fidel Castro’nun küçük kardeşi Raul Castro, bu cuma günü Havana’da başlayacak Komünist Partisi kongresine son kez başkanlık edecek.

Bu hafta sonu Küba tarihinde bir sayfa değişecek. Yakında 90 yaşında girecek olan Raul Castro’nun emekliliğe ayrılacağı bildirildi.

Castro’nun yerine mevcut Cumhurbaşkanı Miguel Diaz Canel’in geçmesi bekleniyor.

Küba’da böylece sahneye yeni kuşak yöneticiler çıkıyor. Bunlar 1959 devriminden çıkanlar değil.

Her ne kadar Castro’nun emekliliği bir dönemin sonu olarak değerlendirilse de sistemin de aynı şekilde sayfa değiştirmesi beklenmiyor.

Miguel Diaz Canel’in hem siyasi hem de halk desteği meşruiyetini alması ve devrimin kurumsallaşması olarak ifade edilen sistemi sürdürmesi gerekiyor.

Diğer bir ifadeyle yeni kuşak, eski değerleri koruyacak ama mevcut ekonomik modeli güncelleştirmesi ve daha genç kuşağın talepleri ve ihtiyaçlarına cevap olmak için bazı reformlar gerçekleştirmesi gerekecek.

Covid-19 salgını ile birlikte Küba’nın ekonomisi daha da kırılgan hale geldi. Gıdasının çoğunu ithal eden, tamamen devlete ait ve kısmen planlanmış bir sistem olmanın yanısıra ABD ambargosu ve eski ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin uyguladığı sert yaptırımlar ile Venezuela krizi Küba ekonomisini dize getirdi.

Bir yılı aşkın bir süredir Kübalılar rafları boşalan marketler önünde sonu gelmeyen kuyruklarda yaşamını geçiriyor. Buna, yılın başında gerçekleşen para reformu ardından fiyatların sert bir şekilde artmasını da eklemek gerekecek. Beslenmek, temel günlük kaygı haline geldi.

Kübalılar ayrıca Beyaz Saray’a Joe Biden’ın gelmesiyle birlikte, Trump’ın uyguladığı 280 yaptırımın en azından bir kısmının kaldırılmasını umut ediyor. Biden’ın gelmesinin üzerinde üç ay geçmesine rağmen halen ABD yönetiminden Küba’ya ilişkin herhangi bir jest gelmedi. Biden’ın Küba ile ilişkilerde bir değişikliğe gitmesi öngörülmez hale geldi.

Küba’da diğer bir engeli de elitlerin oluşturduğu yapı oluşturuyor. Özellikle Fidel Castro’nun emekliye ayrıldığı 2006 ile hayatını kaybettiği 2016 arasında elit yapının güçlendiği belirtiliyor. Üretimin bir kısmı ve ranta erişen önemli sayıdaki sektör herhangi bir değişim istemeyecek.

Buna karşın yakın zamanda Kübalıların hayatına giren mobil internetle birlikte toplumsal bir tepki birikiyor. Sanatçılar, muhalifler ve hayvan hakları savunucuları gibi sivil toplumun başka sektörleri eylemler düzenliyor. Daha fazla siyasi ve ifade özgürlüğü talebi gençler arasında artıyor. Nasıl bir yön kazanacağı bilinmese de bu yeni kuşakla birlikte değişimler de hızlanabilir.