Van’da kiliselerin önüne camiler yapıldı

AKP hükümetinin farklı inanç ve kültürlere dönük nefret siyaseti devam ediyor. Van’da tarihi Yedi Kilisesi ve Kevork Kilisesi’nin önüne cami yapılırken, Aziz Bartholomeus kilisesinden geriye ise sadece bir duvar kaldı.

Bir zamanların Ermeni nüfusunun yoğun olarak yaşadığı Van'da Ermeni halkından kalan 100’e yakın kilise bulunuyor. Ancak son yıllarda özellikle AKP hükümeti ile kiliselerin çoğu yıkıldı, birçok kilise ise ahıra çevrildi. Geriye kalan son kiliseler de böyle devam ederse tamamen kaybolacak. Ermeni halkından geriye kalan yüz kilisenin en önemlileri Akdamar, Aziz Bartholomeus ve Yedi Kilise. Uluslararası ilgi ve kamuoyunun baskısı nedeniyle Akdamar adasında çeşitli restorasyonlar yapılarak, ayakta kalması sağlandı.

Ermenilerin Van Kartalı Gazetesini çıkardığı yer olarak da bilinen Yedi Kilise, (Varaganak Manastırı) Erek dağı eteklerinde bulunan Bakraçlı köyünde duruyor. Uzun yıllar ahır olarak kullanılmasından kaynaklı tavanı çöken Yedi Kilise duvarları ise yıkılmak üzere. Önemli din insanlarının yetiştiği manastırın önemli özelliklerinde biri de 1858 yılında kurulan matbaa ile Ermenistan'ın bağımsızlığını savunan Van Kartalı Gazetesi'nin basıldığı yer olması.

Köylüler tarafında damı ağaç ve tahtalarla kapatılan manastırın duvarları da yıkılmak üzere. Birinci derecede sit alanı olan manastır alanında imar izni verilmemesi gerekirken etrafında yapılan evler ve camii manastırın görüntüsünü kapatıyor.

AZİZ BARTHOLOMEUS KİLİSESİ KARAKOLA ÇEVRİLDİ

Dönemeç mahallesindeki Surp Kevork Kilisesi ve Surp Astvadzadzin Vankı (Ankığ Meryem Ana Manastırı) ilgisizlikten dolayı yok olmak üzere. 1915 Soykırımı öncesi 678 Ermeni’nin yaşadığı köyün ortasında bulunan Surp Kevrok Kilisesi’nden şimdi sadece bir duvar kalmış durumda. 1990’lı yıllara kadar ayakta olan kilisenin bitişiğin ise cami inşa edildi. Hükümet yetkilileri kilisenin depremde yıkıldığını iddia ediyor. Kilisenin çevresi ve içi defineciler tarafından kazılan çukurlarla dolu.

Van’ın önemli değerlerinden biri de Başkale ilçesindeki Aziz Bartholomeus Manastırı. Yaklaşık yüz yıldır restore edilmesi beklenen manastırın her gün kenarından köşesinden bir şeyler eksiliyor. Aziz Bartholomeus Manastırı, Başkale’ye bağlı Albayrak Köyü’nde bulunuyor. 13-14. yüzyıllarda inşa edildiği belirtilen kilise 1990’lı yıllarda karakola çevrildi. Kilise 2013 yılında Albayrak karakolunun başka bölgeye taşınmasının ardından herhangi bir yenileme çalışması yapılmadı.

Van Gölü'ndeki Çarpanak Adası'nda bulunan ve 9. yüzyılda inşa edildiği bilinen tarihi Çarpanak Kilisesi de yıkım tehlikesi ile karşı karşıya. Van’a Dibekdüzü köyü yakınlarında bulunan ada üzerindeki tarihi kilise, yıkılmaya yüz tutmuş halde onarılmayı bekliyor.

ARDZVAPER MANASTIRINI DEFİNECİLER YIKTI

Van'ın Erciş ilçesine bağlı Salmanağa mahallesinde bulunan Ardzvaper Manastırı, Hacıkaş köyündeki tarihi Ermeni Hac Kilisesi gibi tamamen yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Defalarca defineciler tarafından talan edilip zarar verilen kümbeti ve kapı duvarlarının büyük bir kısmı yıkılan Ardzvaper Manastırı her geçen gün bakımsızlık ve ilgisizlik nedeniyle yok oluyor.

Van'da Ermeni halkından kalan 100 kilise bulunduğunu ve birçoğunun sadece temelinin kaldığını kaydeden Ali Kalçık, "Ancak bazı kiliseler hala restore edilecek ve açılacak durumda, İn köyünde, Başkale’de kiliselerimiz var ve yok olmak üzere… Van'da kiliselerin önüne ya cami yapılıyor ya da karakola çevriliyor. Ayasofya bu anlamda bir ilk değil. Geçmişten bu yana tarihi silmek, yok etmek için çalıştılar. Bugün kiliseler bunu yaşıyor. Yıllar önce bu konuda İl Kültür Müdürlüğü'ne bunları defalarca ilettik. ‘Geçmişimizdir, tarihimizdir’ dedik ama maalesef gereken yapılmadı. Van'da tarihi miras olan kiliselerimizi kaybediyoruz" dedi.