Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından başlatılan ve her yıl 16 Ekim günü tüm dünyada çeşitli etkinliklerle kutlanan Dünya Gıda Günü,bu yıl yine bilinen bir hedefi tema olarak seçti.

Gün dolayısıyla “2030’da #SıfırAçlık olan bir Dünya mümkün” teması ve ‘Eylemlerimiz Geleceğimizdir’ sloganı ile etkinlikler düzenleniyor.

1,3 MİLYAR TON GIDA ÇÖPE ATILIYOR

BM’nin Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nin 2’ncisi olan ‘Sıfır Açlık’ hedefinin gerçekleştirilmesi için çabalar devam ederken, önümüzdeki 12 yılda bu amaca ulaşılmasının önündeki en önemli engellerden biri ise, yokluktan çok bolluk. Öyle ki, dünyanın kimi ülkelerinde tüketilmeden yok edilen gıda ürünleriyle onlarca diğer ülkedeki açlığı önlemek mümkün.

FAO verilerine göre her yıl dünyada 1,3 milyar ton gıda ya çöpe atılıyor yada tüketilemeden yok oluyor.

GELİŞMİŞ ÜLKELERDE 10-15 KAT DAHA FAZLA

Tüketilmeden çöp olan gıdaların 670 milyon tona yakın kısmı dünya nüfusunun beşte birinden az kişinin yaşadığı 30 civarındaki gelişmiş ülkeye ait.

Bir kısmı ‘yükselen’ ekonomiler olarak adlandırılan geriye kalan 150 civarındaki gelişmekte olan ülkede ise 630 milyon ton gıda çöpe gidiyor.

Sebze ve meyvelerin yanı sıra konserve gıdalar en çok ziyan edilenler olarak öne çıkarken, gıdaların önemli bir kısmının henüz tüketiciye ulaşmadan çöp olduğu biliniyor. Ayrıca özellikle gelişmiş ülkelerde tüketim toplumu alışkanlıkları nedeniyle kişi başına onlarca kilo ham veya dönüştürülmüş (pişirilmiş) gıda çöpe atılıyor.

Gelişmiş ülkelerde gelişmekte olan ülkelere oranla 10 ila 15 kat arasında daha fazla gıda israf ediliyor. Avrupa ve Kuzey Amerika ülkelerinde kişi başına gıda israfı yıllık 95 ila 115 kilogram arasında değişirken, Sahara Altı Afrikası, Güney ve Güneydoğu Asya ülkelerinde ise sadece 6 ila 11 kilogram arasında.

SAHARA ALTI AFRİKASI’NIN ÜRETTİĞİ KADAR ÇÖPE ATILIYOR

Gelişmiş ülkelerde tüketiciler tarafından satın alındıktan sonra israf edilen gıdalar ise toplam israflarının üçte birine denk geliyor. Bu ülkelerde israf olan gıdaların 450 milyon ton kadarı tüketiciye ulaşmadan yok oluyor.

Geri kalan 220 milyon ton ise, tüketici tarafından bilinçsizce tüketim alışkanlıkları nedeniyle heba oluyor. FAO tahminlerine göre, gelişmiş ülkelerde tüketicinin mutfağına girdikten sonra çöp olan bu gıdalar ile yüz milyonlarca kişinin yaşadığı Sahara Altı Afrikası ülkelerindeki toplam gıda tüketimi birbirine eşit.

HANGİ TÜR GIDALAR NE KADAR ÇÖP OLUYOR?

Yine FAO tespitleri dikkate alındığında dünyadaki gıda israfının boyutları daha iyi anlaşılıyor. Üretilen tahıl ürünlerinin yüzde 30’u ya tüketiciye ulaşamadan yada tüketicilerin mutfağında çöp oluyor. Bu oran kökleri toprak altında olan gıdalar ile sebze veya meyvelerde yüzde 40 ila 50 arasında; tohum yağları, et ve süt ürünlerinde yüzde 20 ve balıkta yüzde 35 civarında.

DÜNYAYA MALİYETİ 1 TRİLYON DOLAR

Yine FAO verilerine göre, dünya üzerindeki gıda israfının ekonomilere maliyeti de oldukça büyük. Buna göre, gelişmiş ülkelerde israf edilen gıdaların toplam maliyeti 680 milyar doları buluyor.

Gelişmekte olan diğer ülkelerde israf edilen 630 milyon tonluk gıdanın maliyetinin ise 310 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor.

Her yıl yok olan gıdaların tüm dünyadaki tahıl ihtiyacının (2,3 milyar ton) maliyetini karşılayacak düzeyde olduğu sanılıyor.