İspanya’da solun başarısızlığı aşırı sağa yaradı

İspanya’da Pazar günü yapılan genel seçimleri sosyalistler kazandı ancak hükümet kuracak çoğunluğa ulaşamadı. Beş yıl önce kurulan aşırı sağcı Vox ise parlamentodaki üçüncü oldu.

İspanyollar, ülkedeki siyasi istikrarsızlığa son vermek için son dört yılda dördüncü kez sandık başına gitti. Sosyalist başbakan Pedro Sanchez, yedi ay sonra yapılan yeni seçimlerin kendisine açık bir çoğunluk kazandıracağını umuyordu. Ancak seçimler solu daha da zayıflatırken, parlamento daha parçalı hale geldi ve kutuplaştı. Siyasi blokajdan çıkış daha karmaşık hale geldi.

Sosyalist İşçi Partisi PSOE, yüzde 28 ile birinci parti oldu ancak 350 sandalyeli parlamentoda 123 sandalyeden 120’ye geriledi. Radikal sol koalisyon Podemos yüzde 12.8 oyla 42 sandalyeden 35’e çekilerek ağır bir kayıp yaşadı. Önceki seçimlerde 57 sandalye alan sağcı liberal Ciudadanos, çöküş yaşadı, yüzde 6.8 oy oranı ile sadece 10 vekil çıkarabildi. Geleneksel muhafazakar Halk Partisi (PP) oylarını yüzde 20.8’e çıkarırken, sadalye sayısı 66’dan 88’e yükseldi.

Seçimlerin esas galibi aşırı sağcı Vox partisi oldu. Partinin başkanı Santiago Abascal, “Bundan on bir ay önce, Vox’un hiçbir kurumda hiçbir temsilcisi yoktu. Bugün İspanya’nın üçüncü siyasi gücü ve oyunu en fazla arttıran partiyiz” dedi. Vox, yüzde 15 ile 3,5 milyondan fazla kişinin oyunu alarak sandalye sayısını 24’ten 52’ye çıkardı. Bu parti Katalonya konusunda özellikle çok sert söylemler kullanırken, taraftarları Belçika’da sürgündeki Katalonya eski başkanı Carles Puigdemont’un tutuklanmasını istiyor.

Toplamda Katalonya’ya karşı sertlik yanlısı politikalar isteyen sağcı partiler, Ciudadanos’un ağır yenilgisi nedeniyle sadece 3 sandalye ilerleyebildi. Buna karşın bağımsızlıkçı Katalan partiler ise temsiliyetlerini pekiştirdi. Katalan bağımsızlıkçılar Nisan ayındaki seçimlerde 22 olan sandalye sayısını 23’e çıkardı.

Ortaya çıkan bu sonuçlar, İspanya’da yeni bir hükümet kurmanın zaman alacağını gösteriyor. Ne sol blok (PSOE, radikal sol Podemos ve Podemos’tan ayrılan muhalif liste Mas Pais), ne de sağcı partilerden oluşan bir ittifak (PP, Vox ve liberal Ciudadanos) 350 sandalyeli mecliste mutlak çoğunluk için gereken 176 sandalyeye ulaşamadı. Nisan ayındaki seçimlerden sonra Sanchez ve Podemos anlaşma sağlayamadığı için yeni seçimlere gidilmişti. Sanchez, bu kez de anlaşma sağlayamazsa, azınlık hükümeti ile yetinmek durumunda kalacak. Bu durumda, politikalarını hayata geçirmek amacıyla destek için müzakerelerde bulunmak zorunda kalacak.