Şili’de yeni Anayasa için tarihi anlaşma

Şili’de yaklaşık bir aydır yaşanan toplumsal krizi yatıştırmak için, 30 yıl önce diktatör Augusto Pinochet’ten miras kalan Anayasa’nın değiştirilerek yenisinin kabul edilmesi için Nisan 2020’de referandumu gitme kararı alındı.

Şili’de siyasi partiler, yeni Anayasa konusunda anlaşma sağladı. Senato Başkanı Jaime Quintana, sabah saatlerinde düzenlediği basın toplantısında, “Kelimenin en asil anlamıyla, Şili’yi düşünen, kendi kaderini eline alan ve sorumluluklarını üstlenen siyasi bir cevaptır” dedi.

Merkez sol muhalefetten Demokrasi Partisi üyesi Quitana, bu açıklamayı Komünist Parti hariç diğer partilerin yetkilileriyle birlikte yaptı.

Cumhurbaşkanı Sebastian Pinera’nın sağcı hükümet koalisyonu ile temel muhalefet partileri, parlamentoda saatlerce süren görüşmelerin ardından, “Barış ve yeni Anayasa için anlaşma” adıyla Nisan 2020’de referandum öngören anlaşmayı imzaladı.

Referandum iki soru üzerinde yapılacak. Birincisi, anayasada revizyon olsun mu olmasın mı, ikincisi yeni anayasayı yazmak için nasıl bir yöntem izlensin. İkinci soru, hangi mekanizmanın gelecek anayasayı yazacağını belirleyecek.

Sağcı koalisyon hükümeti, eşit üyelerden oluşan bir kongrenin, diğer bir ifadeyle tamamen bu amaçla kurulacak bir kurucu meclisin, anayasayı yazması fikrini destekliyor.

Revizyon projesi referandumda kabul edilirse, anayasayı yazacak kurumlar veya üyelerin seçimi Ekim 2020’de, yerel ve bölgesel seçimlerle eş zamanlı olarak, bir genel seçimle belirlenecek. Yeni Anayasa’nın kabulü de o kullanmanın zorunlu olacak bir genel seçimle belirlenecek.

1973-1990 arasındaki Augusto Pinochet döneminden miras kalan Anayasa, bundan 30 yıl önce demokrasiye dönülmesine rağmen uygulamada kalmaya devam etti. Yaklaşık bir aydır Şili’de protesto eylemleri yapılıyor. Şimdiye kadar 22 kişi hayatını kaybetti, 2 binden fazlası yaralandı.

Protesto eylemleri, Santiago’da metro bilet fiyatlarına getirilen zamma karşı başlamış, kısa sürede tüm ülkede toplumsal bir patlamaya dönüşmüştü. İlerici senatör ve eski Dışişleri Bakanı Heraldo Munoz, “Diktatörün Anayasası öldü, yeni bir demokrasi doğuyor” dedi.