Fransa’nın Amiens kendinin kuzey semtlerinde polis ile gençler arasında yaşanan şiddetli çatışmalar ardından, sakin bir gece geçti. Bilanço aðır. Hükümet şaşırtmayarak polis ve devlet kurumlarına sahip çıktı, 250 polis gönderdi. Peki neden gençler bu kadar öfkeli?

Pazar günü polisin kentte bir motosikletçiyi kimlik kontrolü yapmak için durdurması ardından olaylar yaşandı. Bu sırada, geçtiðimiz Perşembe günü yaşanan bir motosiklet kazasında hayatını kaybeden 20 yaşındaki bir gencin ailesi ve yakınları, olay yeri yakınında tören yapıyordu. Mahalle sakinleri polisin müdahalesini “aşırı” buldu. Bu müdahaleye ilişkin soruşturma başlatıldı.

Pazartesi akşamı saat 21.00 sıralarında hükümetin “güvenlik konusunda öncelik verdiði 15 alandan” biri olan Amiens-Nord semtinde toplanan 100 kadar genç polislerle çatışmaya girdi. Valiliðe göre çatışmalar sonucunda 16 polis yaralandı. Polis gençlere gaz bombaları ile karşılık verirken, herhangi bir gözaltı yaşanmadıðı bildirildi.

AÐIR BÝLANÇO

Bu semtte daha önce de defalarca olaylar yaşanmıştı ancak ilk kez bu şiddette bir durumla karşılaşılıyor. Çatışmaların bilançosu da aðır oldu: 20 otomobil ve 50 çöp konteynırı, bir kolej restoranı, bir jimnastik merkezi ve bir ana okulu ateşe verildi; bir sokak lambası devre dışı bırakıldı. Kent belediyesinin güvenlikten sorumlu belediye başkan yardımcısı Emilie Therouin’e göre yılda ortalama 400 araç bu kentte ateşe veriliyor. Olaylar sırasında ayrıca bir polis karakolunun camları kırıldı.

Yaşanan şiddet olaylarının ardından sosyalist hükümet polis ve devlet kurumlarına sahip çıkarak, şiddeti kınadı ve güvenlik tedbirlerini arttırdı. Salı-Çarşamba gecesi, Amiens’in kuzey semtlerindeki mevcut 150 polise ek olarak 100 polis daha takviye edildi. Normal zamanlarda ise sadece 30 polis görev yapıyordu. Gece sakin geçti. Ancak Amiens’in diðer semtlerinde yedi araç yakıldıðı bildirildi.

Sosyalist Cumhurbaşkanı François Hollande şiddetle mücadele için “devletin bütün imkanlarını devreye koyma” sözü verirken, Başbakan Jean-Marc Ayrault, “kabul edilemez olaylar” tepkisinde bulundu. Sol hükümet yetkilileri genel olarak yaşanan olaylardan eski cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin güvenlikçi politikalarının sorumlu olduðunu düşünüyor. Ancak sosyalist hükümetin, bu tür toplumsal sorunlara karşı eskisinden farklı bir yaklaşım gösterdiði yönünde henüz somut bir yaklaşım gözlenmiyor. Özellikle "çevik kuvvet" polislerinin "ırkçı ve provokatör uygulamaları" uzun yıllardır tepki nedeni oluyor.

YOKSUL MAHALLELER

Suçlarlar ilgili sorunlarda uzman olan sosyolog Laurent Mucchielli, Express dergisine verdiði mülakatta, Amiens’in kuzey mahallelerinin dezatantajlı olduðuna dikkat çekerek, öncelikli bölgeler arasına boşuna alınmadıðını hatırlattı. Mucchielli, “Ýşsizlik deðerleri ve eðitimdeki başarısızlık, herhangi bir Fransız banliyösüne göre burada daha aðırdır. Her ne kadar bu düzeye ulaşmasa da düzenli bir şekilde çatışmalar yaşanıyor. Polis kontrolü be kadar anekdotik olursa olsun barutu ateşleyen kıvılcım oldu ve şiddet dalgasına yol açtı” dedi.

Sorbonne üniversitesinden sosyolog Didier Lapeyronnie, AFP’ye verdiði mülakatta, olayın toplumsal boyutunun olduðunu söyledi. Lapeyronnie, “Tüm bunlar genel sosyal gerilim ortamında yaşanıyor” derken, olayın siyasi yanının da olduðuna işaret ederek, özellikle önceki hükümet tarafından yürütülen politikalara dikkat çekti.

BARUT VE KIVILCIM

Sosyolog, “Kamu binalarına yönelmek, bu tür olaylarda son derece sıklıkla görülüyor. Ýnsanlar kurumların, okulun ya da polisin kendilerinden uzaklaştıðı hissini taşıyor” tespitinde bulundu.

Le Parisien gazetesine konuşan sosyolog Fabien Jobard, “Bu tür olaylar her zaman iki unsura borçludur: barut ve kıvılcım. Barut, aðır faktörlerdir; kıvılcım anlık nedenler” diyor. Jobard aðır faktörleri “yoksulluk, ama her şeyden önce semtler ile kent merkezleri arasında zenginlik farkı, başta gençler olmak üzere işsizlik, yakın dönemdeki göç” şeklinde sıralıyor. Sosyolog kıvılcımın ise genellikle polis ile yaşanan olaylar olduðunu kaydediyor.