Nükleer anlaşma: İran, 60 günlük ültimatomu uzatmayacak

İranlı yetkililer, nükleer anlaşmanın imzacısı Avrupa ülkelerine tanıdığı 60 günlük süreyi uzatmayacaklarını açıkladı. Sürenin dolmasına üç haftadan az bir süre kaldı.

İran’ın tanıdığı süre 8 Temmuz’da dolacak. Bu tarihten itibaren, İran nükleer anlaşma kapsamındaki bazı taahhütlerini askıya alacak. Özellikle belli bir sınırda tutulan zenginleştirilmiş uranyum, sınırın üstüne çıkarılacak.

Nükleer anlaşma 2015 yılında Viyana’da ABD, Rusya, Fransa, Çin, Birleşik Krallık, Almanya ve İran arasında imzalanmıştı. Anlaşma kapsamında İran’ın nükleer faaliyetleri atom bombası elde etmesini engellemek adına sıkı kontrole tabi tutulurken, ekonomik yaptırımların da kademeli olarak kaldırılması öngörülüyordu.

Ancak ABD Mayıs 2018’de nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekildi ve yaptırımlara geri döndü. Washington, diğer imzacıların da anlaşmadan vazgeçmesi için baskı uyguluyor.

İran da, ABD’nin kararından bir yıl sonra 8 Mayıs günü anlaşmadaki taahhütlerinin bir kısmını askıya alarak, diğer imzacılara sözlerini tutması için 60 gün süre tanıdı. İran, imzacı ülkelerin petrol ve banka sektörünün yaptırımlardan korunması için somut tedbir geliştirmesini istiyor.

Tasnim haber ajansına göre İran Atom Enerjisi Kurumu sözcüsü Behruz Kemalvendi, “Kalan imzacılar için İran tarafından belirlenen iki aylık süre, uzatılmayacak ve ikinci aşama öngörüldüğü gibi uygulanacak” dedi.

Fransa, Birleşik Krallık ve Almanya, anlaşmanın korunması için yeni bir diplomatik girişimde bulunmaya hazırlanıyor. Siyasi gözlemciler, üç ülkenin başarı şansının sınırlı olduğuna dikkat çekiyor. 27 Haziran’da Paris’te ABD’nin İran dosyasına bakan sorumlusu Brian Hook ile bir görüşme yapılacak. Üç ülkenin dışişleri bakanlarının Tahran’a da gitmesi gündemde ancak henüz bir seçenek olarak duruyor.

İran Pazartesi günü yaptığı yeni bir açıklamada, gelecek on gün içinde anlaşmadan belirlenen zenginleştirilmiş uranyum rezervlerinin 300 kilogramın üzerine çıkarılacağını bildirmişti.

Washington yönetimi de uluslararası toplumu İran’ın “nükleer şantajını” reddetmeye çağırırken, Körfez’e ek olarak bin asker daha gönderme kararı aldı.