Ukraynalı mülteciler, bu yüzyılda Avrupa’nın en büyük mülteci krizi haline gelen şeye yanıt olarak acil durum planı kapsamında Avrupa Birliği’nde üç yıla kadar yaşama ve çalışma hakkına sahip olacak .

Önümüzdeki haftalarda ve aylarda 4 milyon kişinin ülkeyi terk edebileceği konusunda uyaran BM mülteci ajansına göre, Rusya bir haftadan kısa bir süre önce saldırı başlatmasından bu yana yaklaşık 875 bin kişi Ukrayna’dan kaçtı.

Yarısından fazlası (454 bin) Polonya'ya kaçarken, 116 bini Macaristan'a, 67 bini Slovakya'ya, 45 bini Romanya'ya ve 79 bini Avrupa'nın en fakir ülkesi olan AB üyesi olmayan Moldova'ya gitti.

Bloğun üye ülkeleri tarafından Perşembe günü onaylanması beklenen AB planı, Ukrayna vatandaşlarına ve daimi ikamet edenlere, bir yıla kadar derhal yaşama, çalışma, sağlık hizmetlerine, barınma ve eğitime erişim hakkı verecek ve herhangi bir yere gitme zorunluluğu olmadan uzun iltica prosedürleri yoluyla çatışma devam ederse veya mülteciler güvenli bir şekilde geri dönemezlerse, bu statü iki yıl daha uzatılabilir.

Ukrayna vatandaşları zaten 90 günlük AB'ye vizesiz erişime sahipler, ancak AB yasasındaki bu benzeri görülmemiş değişiklik, bu süre sona erdikten sonra statülerini güvence altına alıyor.

Öneri, Balkan savaşları sonrasında hazırlanan ve hiç kullanılmayan 2001 tarihli bir yasaya dayanıyor. AB, Ukrayna vatandaşları ve daimi ikamet edenler için sığınma talebinde bulunma şartından feragat ederek, AB sığınma sistemlerini ezmekten kaçınmayı umuyor.

AB, mevcut sığınma bütçesinden para sıkıştırmaya çalışacak, ancak gözlemciler tedbirlerin fonlarda büyük bir artış gerektireceğini söylediler. Planı gerekli bir hamle olarak nitelendiren Alman Marshall Fonu'ndan Jacob Kirkegaard, "Bu milyarlarca dolar ve AB sınırlarıyla ilgili bir AB kararından bahsettiğimiz için daha fazla AB fonu gerektirecek" dedi.

Bu arada Brüksel'deki yetkililer, Ukrayna-AB sınırının her iki tarafındaki sınır muhafızlarını milliyet veya etnik kökene bakılmaksızın herkesin AB'ye girmesine izin vermeye çağırdı. Endişeler, savaştan kaçmaya çalışan Afrika vatandaşlarının , Ukraynalı veya Polonyalı sınır muhafızları tarafından geri çevrildikleri yönündeki yaygın raporların ardından arttı.

Birçok uluslararası öğrenciyi kapsayabilecek bir kategori olan Ukrayna vatandaşlığına veya daimi ikamet hakkına sahip olmayan kişiler, AB'de kalma hakkını elde etmeyecek, ancak kendi ülkelerine dönmelerine yardımcı olunacak.

Brüksel'deki yetkililer, Ukrayna'dan 1 milyondan fazla Kürdistanlı, Suriyeli ve diğer ülkelerden insanların Ortadoğu'daki savaş ve şiddetten kaçtığı 2015-16'dakinden daha fazla sayıda mülteci bekliyor.