Donald Trump’ın Amerika Birleşik Devletleri’ni (ABD) geri çekmesi ardından 2015’te İran, Almanya ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) diğer daimî üyeleri Rusya, Çin, Fransa ve Büyük Britanya’nın imzaladığı Kapsamlı Müşterek Eylem Planı adlı anlaşma tehlikeye girmişti. Yeni ABD Başkanı Joe Biden’ın geri dönüş sinyallerine rağmen İran, yaptırımların kaldırılması karşısında nükleer tesislerinde denetlemelere izin verme maddesini askıya alıyor.

Donald Trump’ın yeniden devreye koyduğu ekonomik yaptırımların halen sürdüğüne dikkat çeken Tahran yönetimi, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) denetçilerinin tesislerine girişini sınırlayacağını duyurdu.

İran’ın dünden bu yana uygulamaya başladığı kararına karşı anlaşmanın imzacılarından Fransa, Büyük Britanya ve Almanya’dan yapılan ortak açıklamada, karardan geri dönülmesi istendi. Amaçlarının 2015’teki anlaşmanın korunması olduğuna vurgu yapılan açıklamada, İran ve ABD’nin angajmanlarını tümüyle sahiplenmeleri için diplomatik çabaların desteklenmesi için bunun önemli olduğunun altı çizildi.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price ise, İran’ın kararının ‘kötü yönde’ olduğunu savunurken, karardan ‘endişeli’ olduklarını söyledi.

Donald Trump’ın 2018’de anlaşmadan geri çekilmesi ardından İran da bazı sınırlamaları ihlal etmeye başlamıştı. Son olarak Aralık ayında İran parlamentosunun aldığı bir kararda, Tahran’ın nükleer tesislerini uluslararası denetçilere açmayı kabul ettiği maddenin devre dışı kalmasını istemişti. Bu karar dünden itibaren yürürlüğe girmiş oldu.

İran ayrıca uranyumun yüzde 20 oranında zenginleştirildiği bir üretime geçtiğini duyurmuştu.

Sorunların çözümü için IAEA Direktörü, geçtiğimiz günlerde Tahran’a gitmişti.