ABD’nin SSCB’ye karşı desteklediği radikal İslamcı kuşak politikası, Taliban’ın iktidara geçmesi sonrası uygulamaları şimşekleri çekince değişim geçirdi. ABD giderek “radikal yeşil kuşak” projesini sönümlendirip, “ılımlı İslam kuşağı” bağlamaya geçti. İslam dünyası ile köprüler inşa etmek, hem içeride hem dışarıda ABD karşıtlığını frenlemek için Obama’nın koltuğa oturması sağlanmıştı. ABD Libya Büyükelçisi Christopher Stevens’ın 11 Eylül 2012’de Bingazi Konsolosluğu’na İslamcı gruplarca yapılan saldırıda yerde sürüklenip öldürülmesi “ılımlı İslam” paradigmasını da sorgulama kapılarını araladı. Örneğin, ABD, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ı devirme pozisyonunu terketti. Destek verdiği ÖSO gruplardan bazılarını eledi. IŞİD’e ve Rusya-İran’ın hegemonya çemberini genişletmesine karşı da IŞİD’e ilk yenilgileri tattıran Rojava kantonlarının inşa sürecine set olmadı. II. Dünya Savaşı sırasına Nazilere karşı Sovyet-ABD-İngiltere ittifakı gibi bir tablo çıktı. Kobani’yi işgal eden IŞİD’e karşı büyük savaş veren YPG’ye havadan cephane attı. Türkiye ile ters düşme pahasına YPG, YPJ, HSD’ye askeri desteği 2016’da sürdürdü.

Ortadoğu’dan artan mülteci akını dolayısıyla ABD’de sağcılar korku fırtınası pompalıyordu. Anketlerin şans vermediği Donald Trump rüzgarı bu ortamda esti. Güvenlik odaklı çıkışlar yapan, Meksikalı göçmenlerle Müslüman göçmenlere karşı ırkçı, dışlayıcı söylemler kullanan Trump’la emperyal sistemi yeniden bileme yolu seçildi. (Sokakta sorulunca Trump’a oy vereceğini söylemekten utananlar, dar gelirliler, yüksek gelirliler İslam dünyasına şirin gözükmeyi kenara bırakmayı tercih edip Trump’a oy verdi) Seçim sürecinde Rusya’nın, Demokratların adayı Hillary Clinton’un kaybetmesi için siber saldırılar yaparak gizli belgeleri sızdırması tartışmalarıyla küresel aktörler arası ilişkiler yeni boyut kazandı. ABD Başkanı Obama, görev devir teslimine 22 gün kala Rus Büyükelçiliği ile San Francisco’daki konsolosluktan 35 Rus diplomat ve ailelerinin Persona non grata ilan edip sınır dışı etti. New York ve Maryland’de bulunan 2 Rus temsilciliğini de mühürledi. (29 Aralık 2016) Obama, aslında yaptırıma sıcak değildi. Lakin sistem içi baskı altındaydı. Çünkü 2012’den beri Suriye için ABD’nin başını çektiği Cenevre, Viyana, New York, Lozan süreçleri işletilmişti, 2016 biterken ABD kenara itilmişti. Trump’ın Putin ile iş tutmasından korkuluyordu. Halep’i ÖSO’yu ezip ele geçiren Rusya’nın Bab’ta da TSK-ÖSO’ya koordineli hava desteği vermesi; Rusya, İran, Türkiye arsında Suriye konusunda Moskova Bildirisi (20 Aralık 2016) imzalaması ve bu troykanın Astana Süreci için düğmeye basmaları; Ankara’da troyka ve ÖSO arasındaki ateşkes görüşmeleri (30 Aralık’ın ilk dakikasında genel ateşkes başlatıldı) ABD için “denklem dışı kaldık” ve prestij tartışmalarının alevlenmesini getirmişti.

AKP sayesinde Türkiye’yi ABD, AB, NATO’ya karşı bilardo topu yapan Putin’in umudu Trump. Ancak İsrail’e büyük rol biçen, İslam karşıtlığını pratiğe dökecek Trump döneminde Rusya beklenmedik darbeler alabilir. Post-truth (objektif olgular, hakikatler, doğrular yerine duygu, kişisel algının yüceltilmesi) bir döngü sözkonusu çünkü. Bu durumda çarpık dış politikası sonucu Putin’in heybesine bilardo topu olarak düşen Ankara da büyük kayıplar yaşayacak. (Eksen kayması da yok. Türkiye, zoraki Rusya’nın ipine sarıldı. Rusya ile çıkar örtüşmesi birçok konuda imkansız. Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Andrey Gennadiyeviç Karlov’un öldürülmesi zamanla Ortadoğu ülkelerine yaklaşımda önemli dönüşler yaratacak. Rusya-Türkiye ilişki konjonktürel olarak okunmalı. Son kertede sudan çıkmış balığa dönmek var)

Kasım-Aralık 2016’da Ahrar’uş Şam, Ceyşul İslam, Cebhet el Şamiye, Ceyşul Mücahidin, Feylak el Şam, Ceyş İdlib, Suvar el Şam gibi gruplarla masaya oturan, Astana’ya da bunlarla hazırlanan Rusya, teokrasinin zehrini daha hızlı kendisine çekmiş olur. IŞİD’in boşluğunda lider olmak isteyen örgütlerin çatışmaları, ateşkes dışı tutulan El Nusra faktörü, Türkiye’nin sözünü dinlemeyip Esad’lı Suriye’yi istemeyecek ÖSO gruplarının hamleleri; Bab bölgesindeki çatışmalar, Rusya’nın İdlib’i yerle bir etmek için hazırlık yapması nedeniyle yeni krizler kapıda. (Bu arada Halep’i ÖSO’ya mezar eden Rusya’nın Bab’ta TSK-ÖSO’ya destek için bombardımana başlaması -29 Aralık 2016- tarihin ilginç detayları arasına girecektir.) Kuzey Suriye Federasyonu Kurucu Meclisi’nin 29 Aralık’ta Rimelen’daki toplantıda Kuzey Suriye Federasyonu adında karar kılarak onayladığı Toplumsal Sözleşme’yi kabul etmeyen, halkların eşitliğini kabul etmeyenlerin Astana’sı Suriye’ye deva olmayacaktır. Tarihten ders çıkaranlar 2017’den sıyrılacaktır. Dünya baharı için savaşan devrimcilere 2017’nin yenilgisiz, özgür bir yıl armağan etmesi dileğiyle… Eşitlik ve adalet için isyanlarla bilenen yüreklerin düşlerle çalkaladığı gökyüzünde özgürlük bayrakları her daim dalgalanır.

Kaynak: Özgürlükçü Demokrasi Gazetesi