Uluslararası Af Örgütü İsveç Seksiyonu Genel Sekreteri Lise Berg ile insani yardım kuruluşu Diakona’nın Genel Sekreteri Bo Forsberg, günlük yayımlanan Dagens Nyheter Gazetesinde yayımlanan makalelerinde İsveç Hükümetinin yatırım ve ticaret önceliği tanıdığı ülkelerdeki insan hakları ihlallerini gündeme getirmemesini eleştirdiler.

Ticaret Bakanı Ewa Björling 17 Kasım günü aynı gazetenin “Tartışma” köşesinde yayımlanan makalesinde, İsveç’in ihracaat ve yatırımlarının arttığını belirtmiş, aralarında Çin, Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri, Endonezya, Irak, İsrail, Kazakistan, Meksika, Nijerya, Suudi Arabistan, Ukrayna ve Türkiye’nin de bulunduğu 20 ülkeye öncelik tanınacağını açıklamştı.

Berg ve Forsberg, İsveç Hükümetinin OECD’nin belirlediği ihracaatta insan haklarının göz önüne alınması prensipini kabul ettiğini, ayrıca Birleşmiş Milletler’in 2011 yılında ihracaat yapan firmalara destek verilebilmesi için yol gösterici kuralları bulunduğunu belirtiyorlar.

Her yıl İsveç hükümetinin insan hakları raporları yayımladığının hatırlatıldığı makalede, raporlarda Çin, Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri, Endonezya, ırak, İsrail, Kazakistan, Meksika, Nijerya, Suudi Arabistan, Ukrayna ve Türkiye’de kapsamlı insan hakları ihlallerinin yaşandığının belirtilmesine rağmen bu ülkelere öncelik verilmesi yanlış yönde atılmış bir adım olarak değerlendiriliyor.

Ticaretin ekonomik gelişme için önemli bir araç olduğu ancak bazı durumlarda insan hakları ihlallerine yol açtığını belirten Berg ve Forsberg, İsveç hükümetinin ticaret politikasının Birleşmiş Milletler ve OECD tarafından belirlenenen insan haklarını gözönüne alma prensibiyle çeliştiklerini söylüyorlar.

Ticaret Bakanının bu ülkelerle ticari ilişkilerin gelitirilmesinden söz ederken insan haklarını gündeme getirmemesini üzücü buldklarını belirten iki örgütün lideri, “İsveç’in şirketlere verdiği ihraç desteği açıkça şefaflık ve insan haklarına saygı koşuluna bağlanmalıdır. Bu o ülkedeki insanları haksızlıklara uğramalarından koruyacak ama aynı zamanda İsveç Devleti ve şirketlerinin de yararına olacaktır” diyorlar.

Devlet İstatistik Enstitüsü (SCB) verilerine göre İsveç geçtiğimiz yıl 1170 milyar kronluk ihracaat yaptı. En fazla mal ihraç ettiği ülkeler arasında ilk beş sırada sırasıyla Norveç, Almanya, İngiltere, Finlandiya ve ABD bulunurken Türkiye 8,7 milyar kronla 16.sırada yer alıyor.

Konu hakkında sorularımızı cevaplayan Uluslararası Af Örgütü İsveç Seksiyonu Basın Sekreteri Elisabeth Löfgren, İsveç’in başka ülkelere mal ve hizmet ihraç etmelerine karşı olmadıklarını, ancak insan haklarını ihlal eden ülkelerle ticaret yapılırken insan haklarına saygı gösterileceğinin açıkça vurgulanması ve bu amaçla alınacak önlemlerin belirlenmesini istediklerini söyledi.

Türkiye’de ciddi ifade özgürlüğü ve insan hakları ihlalleri yaşandığına dikkat çeken Löfgren, Erdoğan’ın ziyareti öncesi İsveç Hükümeti’ne bir mektup göndererek konuyu ele almasını talep ettiklerini, ancak yapılan basın toplantısında İsveçli yetkililerin Türkiye’de ifade ve örgütlenme özgürlüğüne yönelik saldrıları gündeme getirmemelerini çok üzücü bulduklarını söyledi.