BDP Mardin Milletvekili Erol Dora, Türkiye’de mülteci konumunda bulunan çocukların yaşadıkları sorunların, “mülteci olma” durumu nedeniyle kullanamadıkları haklarının araştırılması ve bu konuda gerekli çözüm yollarının bulunması amacıyla Meclis Araştırması istedi.

Dora, araştırma önergesinin gerekçe kısmında mülteci çocukların yaşadıklarına dikkat çekti. Her yıl dünya çapında yüz binlerce çocuğun savaş, çatışma ve zulüm olaylarından dolayı mülteci durumuna düştüğünü kaydeden Dora, bu nedenlerden ötürü çocukların ülkelerinden kaçmak zorunda kaldığını ifade etti. “Bu çocukların bir kısmı ya kendi ülkelerinde maruz kaldıkları şiddet olayları sırasında ailelerini kaybetmiş olmakta, ya da kaçış sırasında aile bireylerinden ayrı düşmektedirler” diyen Dora,  “Sonuç olarak her yıl Afganistan, Sudan, Somali gibi ülkelerden sayıları binlerle ifade edilen refakatli ya da refakatsiz çocuk mülteci Türkiye’ye sığınmaktadır. Suriye’de yaşanan iç savaş nedeniyle zorunlu göç edenlerle birlikte bu sayı daha da artmaktadır” ifadelerinde bulundu.

2011 yılı istatistiklerine göre BM Mülteciler Yüksek Komiserliği Türkiye Ofisine kayıtlı mülteci veya geçici sığınmacı statüsündeki 0-4 yaş grubu çocuk sayısının 2 bin 166 iken, Aralık 2012 itibariyle açıklanan istatistiklere göre bu sayının 2 bin 663’e yükseldiğini belirten Dora, “Okul çağındaki 5-17 yaş dilimindeki çocukların sayısında çok daha önemli artışlar söz konusudur. Bu kategorideki toplam çocuk sayısı 2011 yılında 6.411 iken, Aralık 2012 tarihinde bu sayı 8743’e çıkmıştır. Refakatsiz çocuk mülteciler ve çocuk göçmenler çoğu zaman imkansızlıklardan dolayı ellerinde pasaportları belgeleri olmadan, düzensiz yollardan Türkiye’ye ulaşmakta; bazıları yine aynı düzensiz yollardan Avrupa ülkelerine geçmeye çalışırken yakalanmaktadır. Düzensiz durumda bulunduğu için yakalanan çocukların, hem Türkiye’nin taraf olduğu başta BM Çocuk Hakları Sözleşmesi olmak üzere uluslararası antlaşmalardan hem de ulusal çocuk koruma mevzuatından gelen hakları bulunmaktadır. Bu çocukların öncelikle çocuk olduklarının tespit edilmesi, yetişkinlerden ayrı muamele görmeleri ve koruma altına alınmaları gerekmektedir. Oysa mevcut uygulamada yakalanan çocuklar çoğu zaman çocuk muamelesi görmemekte, yaş tespitleri titizlikle yapılmamakta, sığınma talebi olan refakatsiz çocukların başvuruları çoğu zaman işleme konulmamakta ve sonuç olarak yetişkinlerle birlikte ‘geri gönderme merkezi’lerine kapatılmaktadırlar. Bu merkezlerde kalan çocuklar ile yapılan görüşmelerde yeterli yiyecek verilmediği, tesisin temiz olmadığı, polislerin saldırganca tutum sergiledikleri ortaya çıkmıştır” dedi. 

Çocukların bu şekilde alıkonulmasının onların fiziksel, duygusal ve psikolojik gelişimi üzerinde yıkıcı etkiler bıraktığına vurgu yapan Dora, şunları kaydetti: “Ayrıca her koşulda sahip olmaları gereken temel hakları ihlal edilmektedir. Hem geri gönderme merkezlerinde tutulan hem de kamplarda, uydu kentlerde yaşayan mülteci çocuklar genel olarak eğitim, sağlık, barınma vb. haklarından yoksun olarak yaşama devam etmektedir. Bu çocukların temel ihtiyaçlarının, huzur ve güven ihtiyaçlarının, eğitim ihtiyaçlarının, kültürel, dinsel ihtiyaçlarının, toplum içinde insan onuruna yakışır şartlarda yaşama ihtiyacının, korunma ve desteklenme ihtiyaçlarının, bedensel ve ruhsal sağlıklarının koruması ve gelişimlerinin sağlanması ihtiyaçlarının giderilmesi gerekmektedir. Çocuğun yüksek yararı ilkesi dikkate alınarak Türkiye’de yaşayan mülteci çocukların yaşam kalitelerinin arttırılması, uğradıkları hak ihlallerine karşı gerekli tedbirlerin alınması amacıyla Meclis Araştırması açılması için gereğini arz ederiz.”