Demokratik Alevi Federasyonu, Seyit Rıza ve arkadaşlarının idam edilmesinin 76’ncı yıl dönümü vesilesiyle yaptığı açıklamada, Türk devletini geçmişi ile yüzleşmeye davet etti.

Demokratik Alevi Federasyonu (FEDA), yaptığı yazılı açıklamada Seyit Rıza ve arkadaşlarının idamının üzerinden 76 yıl geçmesine rağmen, Türkiye’nin Kızılbaş Kürt toplumuna karşı soykırım politikalarının devam ettiğini kaydetti.

Dersim Soykırımı, Seyit Rıza ve arkadaşlarının idamı üzerinden 76 yıl geçtiğini hatırlatan FEDA, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Dersim’e karşı 4 Mayıs 1937 tarihini taşıyan Bakanlar Kurulu kararı ile ‘tedlip’, ‘tenkil’, ‘tehcir’ kararını uygulayarak, fiziki ve kültürel soykırım yaptığını vurguladı.

Soykırımda 70 ile 90 bin arasında insanın öldürüldüğü, onbinlerce Dersimlinin Türkiye’nin batı illerine sürgüne gönderildiğini de belirten FEDA, “Yine binlerce Dersimli çocuk savaş ganimeti olarak ailelerinden kopartıldı. Dersim ve Alevi toplumunun önde gelen liderlerinden ve yol göstericimiz Seyit Rıza, oğlu Resık Usen, Use Seydi, Fındık Ağa, Hesene Demenıj, Hesene Kuresız ve Aliye Mırze Sıl; 15 Kasım 1937 günü haksız-hukuksuz bir şekilde Elazığ’da idam edildiler. Cesetleri yakılarak bilinmeyen bir yere götürüldü. Binlerce Dersimli hapishanelerde ölüme terk edildi” dedi. Seyit Rıza ve idam edilen Dersim önderlerinin mezar yerlerinin ailelerine ve topluma açıklanmadığını kaydetti.

Türk devletinin 1937-38 yılları arasında Dersim’de planlı, programlı ve sistematik olarak, Kürt, Kızılbaş Alevi halkına soykırım uyguladığını da vurgulayan FEDA açıklamasında şunlara dikkat çekti: “Tunceli Kanunu’nu, tedip, tenkil, tehcir yasalarıyla yürürlüğe konduğu harekat, Birleşmiş Milletler (BM) tanımına göre açık bir soykırımdır.

FEDA olarak; Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni bahaneler üretmekten vaz geçip, Dersim soykırımıyla yüzleşmeye çağrıyoruz. Devletin o dönem tek paritisi olan CHP'nin başta Dersim soykırımı olmak üzere; Cumhuriyet tarihi boyunca gerçekleşen tüm Alevi-Kızılbaş katliamlarıyla yüzleşmesi gerektiğine inanıyoruz. Biliyoruz ki cumhuriyet döneminde Alevi-Kızılbaş katliam tarihi aynı zamanda CHP'nin de tarihi demektir.”

Bu tarih sorgulanmadan Türkiye’nin demokratikleşemeyeceğinin de altını çizen FEDA, soykırımın bir insanlık suçu olduğunu da vurguladı. Başta CHP olmak üzere, Türk ulus devletinin bu çerçevede ve uluslararası hukuk içinde sorumluluklarını kabul etmesi ve yerine getirmesi gerektiği de kaydedilen FEDA açıklamasında, “Yine Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘Dersim’de 50 bin insan öldürüldü’ sözü ve dolaylı da olsa özür dilemesi elbette önemlidir, ancak yeterli değildir. Beklenen Başbakanın Dersim ve Kızılbaş Alevi halkının acılarını siyasi rant malzemesi yapması değil, yüzleşmesidir.

Bu nedenle soykırımdan kaynaklanan maddi ve manevi kayıpları gidermeye, halen yürürlükte olan inkar, imha, asimilasyon politikalarına derhal son vermeye çağırıyoruz. Bugün hayatta olmasalar da Dersim soykırımında sorumluluğu bulunanların yargılanıp hak ettikleri cezaya çarptırılması toplum vicdanı ve halklar arası barış için bir zorunluluktur” dedi.

FEDA, açıklamanın devamında şu taleplerde bulundu: 

-Soykırım adı olan Tun(Ç)eli adının kaldırılıp, Dersim adının eski sınırlarıyla birlikte geri verilmelidir.

-Seyit Rıza ve arkadaşlarının mezar yerleri açıklanmalıdır. 

-Soykırım yapılan yerlerde anıtlar kurulmalı.

-Soykırımı anımsatan ve Dersim’de mahalle, okul ve parklara verilen Atatürk, İnönü, Fezvi Çakmak, Abdullah Alpdoğan, Sabiha Gökçen gibi isimlerin kaldırılmalıdır.

-Dersim inancı, kültürü, dili ve doğası üzerinde uygulanan soykırım politikalarına son verilmelidir.

-Soykırımın sebep olduğu yıkımların ortadan kaldırılması ve yaraların sarılması için çalışmaların başlatılmalıdır.

-Dersim soykırımı okullarda okutulmalı ve bir daha yaşanmaması için yasal, idari tedbirler alınmalıdır. 

-CHP özel olarak soykırımdaki sorumluluğunu kabul etmelidir.

Bunların geçmişle yüzleşmek için beklenen asgari, makul talepler olduğunu da belirten FEDA Türkiye geçmişiyle yüzleşmezse, geçimişinin Türkiye ile uğraşmaya devam edeceğini de kaydetti.

Açıklamada son olarak da Kızılbaş Alevi toplumu, Seyit Rıza ve dava arkadaşlarını sahiplenmeye çağıran FEDA “Seyit Rıza, Resık Usen, Use Seydi, Fındık Ağa, Hesene Demenıj, Hesene Kuresız ve Aliye Mırze Sıl başta olmak üzere soykırımda yitirilen onbinlerce Dersim şehidinin anıları önünde eğiliyor; saygıyla ve minnetle anıyoruz. FEDA olarak mücadelelerini sürdüreceğimize, ideallerini yaşatacağımıza söz veriyoruz” dedi.