İstanbul Taksim Meydanı’ndaki Gezi Parkı’nda ağaç kesimini önlemek isteyenlere karşı polisin sert tavrının ardından gelişen protestolar sürecinde yaşanan ölümler, binleri aşan yaralanma, şiddet ve işkence, gözaltında hak ihlalleri politik ve hukuki yönleriyle Avrupa’nın gündemine taşınıyor. İnsan hakları savunucuları, doktorlar, hukukçular, milletvekilleri ve yaşamını yitirenlerin ailelerinden oluşan heyet, 2-22 Ekim tarihleri arasında Avrupa Konseyi (AK) ve Avrupa Parlamentosu’nda (AP) toplantılar gerçekleştirerek, AİHM’e de Türkiye’ye dava açılması yönünde başvuru yapacak.

Taksim Gezi Parkı’nda 27 Mayıs’ta ağaçların kesilmesine karşı başlatılan eyleme polisin sert müdahalede bulunmasının ardından patlak veren ve ülkenin birçok yerinde kitlesel gösterilere dönüşen “Gezi direnişi”, AP, AK ve AİHM’e taşınıyor. Gezi direnişi, sınır tanımadan uygulanan şiddet, işkence, ihlal ve ölüm olaylarının yanı sıra toplumsal muhalif karakteriyle de uluslararası platformlarda yer alacak.

5 kişinin yaşamını yitirdiği Gezi protestoları süresince kamuoyuna yansıdığı kadarıyla bilinen 8 binden fazla yaralının 14’ü göz kaybı yaşamıştı. Oluşturulan bir heyet, Gezi direnişinde yaşananları ayrıntılarıyla Avrupa’ya taşıyacak. Temel amaç AP ile AK’de Gezi’nin gündemleşmesini sağlamak ve AİHM’e de ihlaller ve ölümlerin iç hukukta sonuçsuz kaldığı Türkiye aleyhine dava açmak.

2 Ekim’de başlayıp 22 Ekim’de sona erecek süreçte bir dizi temaslarda bulunup ve etkinliklere katılacak heyette yer alan İHD Ankara Şube Yöneticisi Cengiz Mendillioğlu, 20 günlük süreçte yapacakları çalışmaların önemine dikkat çekti. Avrupa’da ilk olarak Almanya’da temaslarda bulunulacağını belirten Mendillioğlu, “3 Ekim günü Avrupa Parlamentosu İnsan Hakları Komisyonu yetkilileri ile bir görüşme yapılacak. Hazırlanmış olan dosyalar iletilecek. TTB daha çok gaz fişeğinin yasaklanması üzerinden bir dosya hazırladı ve onu sunacak. İstanbul Taksim Dayanışması adına heyette yer alacak Mücella Yapıcı İstanbul deneyimlerini orada bulunan kurumlarla paylaşacak. İHD olarak biz, Gezi süreci ile ilgili raporumuzu yanımızda götüreceğiz. ÇHD’yi temsilen ve Ethem Sarısülük’ün ailesinin avukatı Kazım Bayraktar ise hukuksal süreci işleyen bir rapor sunacak. Aileler adına ilk heyette Mustafa Sarısülük yer alacak” dedi.

İÇ HUKUK YOLLARI TÜKENDİ

Heyetin diğer bölümünün ise 8 Ekim’de Almanya’ya geçeceğini dile getiren Mendillioğlu, “Ali İsmail Korkmaz’ın anne ve babası, Abdullah Cömert’in ağabeyi Zafer Cömert ve Hatay’dan iki avukat heyete katılacak. Onların  gelişiyle 10 Ekim’de AİHM başvurusu yapılacak. AİHM başvurusu kitlesel bir miting havasında mahkemeye teslim edilecek. Bu organizasyonda tüm Avrupalı örgütler yer alacaklar. Ancak Mehmet Ayvalıtaş’ın başvurusu yapılmayacak. Trafik kazası olarak hukuksal süreci işliyor. Durumu biraz daha farklı. Medeni Yıldırım’ın durumu da buna paralel. Avukatı iç hukuk yollarının tamamlanması taraftarı. O nedenle başvuru yapmayacak. Başvurular üç aşamalı olarak yapılması düşünülüyor. İlk olarak Türkiye’de iç hukuk yollarının tükendi. Polisin uyguladığı şiddet üzerinden. İkincisi bölgesel olarak iç hukuk yollarının aşılması. Son olarak da Ethem özelinde iç hukuk yollarının tükenmiş olması. Tabi başvurunun kabulü noktasında da yoğun bir çaba sarf edilecek” dedi.

DETAYLARIYLA ANLATILACAK

Mendillioğlu, heyette yer alanların Gezi direnişini farklı yönleriyle ele alacağını belirterek, şunları söyledi: “Her kurum kendi açısından olaya yaklaşacak. Ama bir bütün olarak Gezi süreci anlatılmaya çalışılacak. Orada asıl yapılması düşünülen doğallığında öyle olacak. Ailelerin anlatımları olacak. TTB kimi etkinliklere katılım sağlayamayacak ama biber gazının kullanımına ilişkin hazırladığı raporu sunacak. Buna özel önem veriyorlar ve bu yönlü odaklanmış durumdalar.  Yine yaralanmalar ve ölümlere dair sunumlar gerçekleştirecekler. İHD, yasadışı gözaltı, gözaltında taciz, polis şiddetinin toplamda boyutları neler, hak ihlali başvurucularından çarpıcı örnekleri içeren sunumlar yapacak. Zaten hali hazırda bir rapor sunulduğu için İngilizce olarak daha çok örneklemeler ve görsel yanları üzerinde duracağız biz. ÇHD de oldukça ayrıntılı bir rapor hazırlıyor.”

Heyetin öncelikli amacının kamuoyu oluşturmak olduğunu ancak bunun dışında yapılacak dava başvurusunun kabulü noktasında olduğunun altını çizen Mendillioğlu, “Kabul edilmesi durumunda uzun zamandır gerçekleştirilemeyen bir durum gelişecek. Polis şiddeti konusunda sınır tanımayan bir devlet ve iç hukuk bu denli vahim boyutlarda. Sonuçta itibariyle biraz da ülke gerçekliğinin kendisi. Bunun dışında çok özel bir anlam atfedilmiyor. Çünkü süreci zaten heyetler bol miktarda gelip, gözlemlerde bulundu” diye belirtti.

HEYETİN PROGRAMI

Gezi’yi her yönüyle Avrupa’da anlatacak olan heyetin programı ise şöyle:

- 3 Ekim’de Avrupa Konseyi’nde görüşmeler yapılacak.

- 10 Ekim’de Avrupa Parlamentosu’nda toplantı yapılması planlanıyor.

- 12 Ekim’de Heilbronn Alevi Kültür Merkezi’nde etkinlik gerçekleştirilecek.

- 13 Ekim’de Maheim’da panel düzenlenecek.

- 18 Ekim’de Köln Alevi Federasyonu’nun düzenleyeceği etkinliğe katılacak heyet, Yol TV’nin canlı yayınına da konuk olacak.

- 19 Ekim’de Köln’de kitlesel bir etkinlik gerçekleştirilecek.

- 20 Ekim’de Paris’te etkinlik yapılacak.

3 Ekim’de Avrupa Konseyi’ndeki görüşmelerde Ethem Sarısülük’ün ağabeyi Mustafa Sarısülük, Sarısülük ailesinin avukatı Kazım Bayraktar, TTB’den Feride Tanık, İHD’den Cengiz Mendillioğlu, Taksim Dayanışması’ndan Mücella Yapıcı ve BDP Milletvekili Ertuğrul Kürkçü yer alacak.

İlk heyetin ardından özellikle 10 Ekim’deki AİHM’e yapılacak başvuruda hazır bulunacaklar ise Ethem Sarısülük’ün annesi Sayfi Sarısülük, Abdullah Cömert’in ağabeyi Zafer Cömert, Ali İsmail Korkmaz’ın annesi Emel Korkmaz ile babası Şehap Korkmaz, Av. Hatice Can, Av. Alper Can Aykaç ve Av. Ayşegül Kumaş.

Ayrıca heyetin programında yer almasa da Uluslararası Af Örgütü (AI), Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu (FIDH) ve Sürgünde Kürt Parlamentosu ile olası görüşmeler de heyetin gündeminde yer aldığı öğrenildi. Heyet, Almanya ve Fransa’daki etkinliklerin yanı sıra Hollanda ve Avusturya’da da kimi toplantılar yaparak görüşmelerde bulunacak.