2018 yılından beri konulduğu tek kişilik odada tutsaklarla karşılaşmasına dahi izin verilmeyen Soydan Akay, uzun yıllardır prostat kanseri, kronik hepatit, eklem romatizması, kalp spazmı ve böbrek rahatsızlıkları gibi sağlık sorunlarla mücadele ediyor.

1993 yılında PKK Ege Bölge Sorumlusu olduğu gerekçesiyle ile gözaltına alınan Soydan Akay, günler süren ağır işkencelere maruz kaldı. Sırasıyla İzmir Buca, Aydın, Nazilli, Kırıklar, Siirt, Diyarbakır, Maltepe cezaevlerine sürgün edilen Akay, 2016 yılından beri Silivri 9 No’lu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde tutuluyor.

Değişik gazete ve dergilerde makaleleri yayınlanan Akay’ın 2019 yılında İbraniler üzerine bir araştırma çalışması, Çöl Çiçekleri ismiyle yayınlandı.

2020 yılında Almanya'da Bonn Operası tarafından Beethoven'ın 200. doğum yılı vesilesiyle yeniden güncelleştirilerek gösterime giren Fidelio isimli operada yaşamı konu edildi. Opera kamuoyunda geniş yankı yarattı.

HEPATİT VİRÜSÜ ŞIRINGA EDİLDİ

Soydan Akay’ın abisi ve avukatı Veysel Akay, kardeşinin Siirt Cezaevi’nde kaldığı 2009 yılında bir doktor tedavisi sırasında kendisine Hepatit virüsü şırınga edildiğini söyledi.

Sonraki yıllarda olayın tespit edilmesine rağmen, yasal olarak ispat edilemediği için herhangi bir hukuki süreç başlatma imkanı olmadığını ifade eden Avukat Akay, “Gerek bu nedenle, gerekse gördüğü ağır işkence ve cezaevlerinde yaşadığı kötü koşullardan dolayı halen prostat kanseri, kronik hepatit, eklem romatizması, kalp spazmı ve böbrek rahatsızlıkları gibi sağlık sorunları mevcut. 2021 yılında prostat kanseri için ışın tedavisi gördü ve halen kontrolleri devam ediyor" diye konuştu.

HUKUKEN SERBEST BIRAKILMASI GEREKİYOR

Türkiye’deki mevcut düzenlemeye göre Soydan’ın denetimli serbestlik uygulamasından yararlanması gerektiğini belirten Akay, tamamen keyfi gerekçelerle bırakılmadığını söyledi.

Avukat Akay, “Soydan'ın şartlı tahliye tarihi 11 Ağustos 2023. Ancak şu anki mevcut düzenlemeye göre en az bir yıllık Denetimli Serbestlik Uygulamasından yararlanması gerekir.  

2021 Ocak ayından itibaren yürürlüğe konulan bir düzenleme ile PKK‘li tutsakların Denetimli Serbestlik Hakkından yararlanabilmesi için, Adalet Bakanlığına bağlı olarak çalışan Cezaevi İzleme Kurullarının onayı gerekiyor. Bu, tamamen keyfi ve onur kırıcı amaçlar taşıyor. Tutsaklara "iyi hal" şartıyla adeta pişmanlık dayatılıyor. Yaşamlarını düşünceleri için hapishanelerde geçiren tutsakların bu dayatmayı kabul etmeyeceği açıktır. Nitekim şimdiye kadar son bir yıl içinde birçok tutsak, 'iyi halli' görülmedikleri gerekçesi ile tahliye edilmedi. Tamamen Türkiye'deki siyasal gelişmelere bağlı olan bu durumun önümüzdeki süreçte nasıl bir hal alacağını şimdiden kestirmek güç" dedi.

4 YILDIR TEK KİŞİLİK HÜCREDE TUTULUYOR

Soydan’ın tek kişilik hücrede tutulmasının sağlık sorunlarının daha da ağırlaşmasına neden olduğunu söyleyen Akay, "Nisan 2018 yılından beri tek kişilik bir odada tutuluyor. Bu tarihten itibaren başka tutsaklarla karşılaşmasına dahi izin verilmiyor. 4 yıla yakındır tek başına tutulması, gerek iç hukuk gerekse de uluslararası ilgili hukuk mevzuatına aykırıdır. Tek kişilik oda da tutulması uygulamasına karşı şimdiye kadar tüm müracaatlarımız reddedildi ve konuya ilişkin dava hala Anayasa Mahkemesi’nde devam ediyor. Bu konuda cezaevi idaresi, sürekli, uygulamanın Adalet Bakanlığı kararı olduğunu ve kendilerinin tasarrufları dışında olan bir konu olduğunu ifade ediyor. 2020 yılı Şubat ayından Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü ile bizzat yaptığım görüşmede, bakanlık kararına ilişkin kendilerinin bir şey yapamayacakları ifade edildi tarafıma. Yaklaşık 4 yıldır bakanlık ile cezaevi idaresi arasındaki tüm yazışma ve görüşmelerde gerçek anlamda bir muhatapsızlık durumu yaşandı. Bizce uygulama kesinlikle Adalet Bakanlığından kaynaklanmaktadır" diye anlattı.  

15 GÜNÜ AŞAN TEMASSIZLIK HAK İHLALİDİR

PKK’li tutsakların sorumlusu olduğu ve “iyi halli” olmadığı gerekçesiyle yaklaşık dört yıldır tüm avukat görüşmelerinin bir görevli eşliğinde ve kameralı bir şekilde yapıldığını ifade eden Akay, Soydan’ın gönderdiği ve kendisine gelen mektuplara da keyfi bir şekilde el konulduğunu ya da sansürlenerek verildiğini söyledi.

Tüm bu uygulamaların ulusal ve uluslararası düzenlemelere aykırı ve her birinin ciddi hak ihlali uygulaması olduğuna dikkat çeken  Avukat, şu bilgileri verdi: “Birleşmiş Milletler Mahpuslara Uygulanacak Muameleye İlişkin Asgari Standart Kurallar; diğer adıyla Mandela Kuralları’nın 44. Maddesi, tek başına kapatılmayı, bir mahpusun günde 22 saat ya da daha fazla insan temasından mahrum bırakılmasını hak ihlali sayar. Hatta uygulamanın 15 günü aşmaması gerektiği belirtilmiştir. 43. Maddeye göre süresi belirsiz ya da uzatılmış tek başına kapatma yasaklanmalıdır. Tek başına kapatılmanın ancak oldukça kısa bir süre için uygulanabileceğine ilişkin görüş, Avrupa Cezaevi Kurallarının 60. Maddesinde yer almaktadır. Yine Avrupa Cezaevi Kurallarının 102. Maddesine göre, özgürlükten yoksun bırakarak hapsetmenin kendisi bir cezadır. Bu nedenle, hükümlü mahpuslara uygulanan rejim, hapsetmenin doğasında var olan sıkıntıyı daha da ağırlaştırmamalıdır."

CPT’YE MÜRACAAT ETTİK’

Soydan’ın 28 Ekim 2021’de cezaevi kampüsünde on asker arasında sıra beklerken sivil giyimli bir kişinin yumruklu saldırısına uğradığını da söyleyen Akay, konuyla ilgili hem Soydan’ın hem de avukatların Adalet Bakanlığına yaptığı başvurular sonuçsuz kaldığını belirtti.

“Bu durum bizleri derinden endişeye sevk etmekte” diyen Akay, iç hukuk yollarının etkin işlememesi ve idari soruşturmaların sonuçsuz kalması nedeniyle CPT’ye müracaat ettiklerini, saldırı olayı ile birlikte maruz kaldığı hukuk dışı tüm uygulamaları kanıtlarıyla birlikte ilettiklerini söyledi. Akay, “CPT'nin gerek Adalet Bakanlığı, gerekse cezaevi idaresi nezdinde girişimlerde bulunmuş olduğunu tahmin ve umut ediyoruz” dedi.

HAPİSHANE İÇİNDE HAPİSTE

Akay, şu çağrıyı yaptı: “Ağır sağlık sorunlarına rağmen yaklaşık dört yıldır tek kişilik hücrede tutulan ve hapishane içinde özel olarak hapis edilen Soydan için kamuoyunun ve sivil toplumun duyarlı olmasını diliyoruz. Soydan ve onun durumunda olan yüzlerce ağır hasta mahpusun kuralsız ve hukuksuz bir şekilde insanlık onuruna aykırı uygulamalara maruz kalmalarının anlaşılması mümkün değildir. Bir kez daha başta sivil toplum kuruluşları olmak üzere kamuoyunun daha duyarlı olması çağrımızı yineliyoruz."