İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) hazırladığı rapora göre, 2021 yılının ilk üç ayı itibarıyla, cezaevlerinde ikisi ağır hasta olmak üzere 13 tutsak cezaevinde yaşamını yitirdi.

Yine bu verilere göre, cezaevlerinde 604’ü ağır olmak üzere en az bin 605 hasta tutsak var. TUHAYDER’in verilerine göre bu çok daha fazla.

Bu mahpuslardan birisi de Eskişehir H Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutulan ağır hasta tutsak Devrim Ayık. 2015’te ‘örgüt üyeliği’ iddiasıyla tutuklanan Ayık, Crohn (bağırsak zehirlenmesi) hastalığının tedavisinin cezaevi koşullarında sağlanamadığından dolayı 2019 yılının Aralık ayında serbest bırakıldı. Üç yıllık tutukluluktan sonra yine aynı dosyadan 12 Ocak’ta yeniden tutuklandı. Tutuklanmadan önce ameliyat geçirdi, bağırsaklarının 40 santimetresi alındı. Cezaevinde tedavisinin aksaması nedeniyle ikinci kez ameliyat edilmiş ve bağırsağından 60 santimetre daha alınmış. Cezaevinden gönderildiği hastaneden aldığı rapora göre de bağırsaklarının yine çürüdüğü ve acil tedavi altına alınması gerektiği raporlandı.

SÜREKLİ SÜRGÜN EDİLDİ

Devrim Ayık, geçirdiği ağır hastalığına rağmen önce İzmir’de bulunan Şakran Cezaevi’ne, ardından tekrar Edirne F Tipi Cezaevi’ne, oradan da Eskişehir H Tipi Kapalı Cezaevi’ne sürgün edildi. Salgından ötürü de her hastaneye götürülüp yeniden cezaevine getirildiğinde on günlük karantinada tutuluyor.

Devrim Ayık’ın tutulduğu Eskişehir H Tipi Kapalı Cezaevi’nden ailesiyle yaptığı haftalık telefon görüşmesine ulaştık. Daha önce de yine telefon görüşmelerindeki ses kaydı basına yansımıştı. Bu hafta ailesiyle yaptıkları telefon görüşmesinde durumunun ağırlaştığı anlaşılıyor.

AİLESİYLE GÖRÜŞME KAYDI

Devrim Ayık ailesiyle yaptığı telefon görüşmesinde şunları söyledi: “

Cuma günü hastaneye götürüldüm. Üç doktora gösterildim. Daha dört doktora da gösterileceğim. Tatil girdi araya daha dört günüm daha var. Bir kez daha görecek doktorlar beni. Ortalama bir ay kadar sürecek. Götürüp, getiriyorlar. Bu da beni yoruyor. Hastanedir, ringlerde götürülüyorum. Daha sonra da cezaevinde karantinaya alınıyorum. Bugün geç uyandım. Dün bütün gece gidip geldim lavaboya. Çok rahatsızım. Sabaha karşı uyuyabildim. Daha önce de kendi durumuma dair bilgiler verdim. Başka ekleyeceklerim yok. Karantinada dört kişi kalıyoruz. Bayramdan sonra yalnız kalacağım.”

ANNE AYIK: DURUMU GÜN GEÇTİKÇE AĞIRLAŞIYOR

Anne Hülya Ayık da “Oğlum Devrim Ayık cezaevinde bulunduğundan kaynaklı tedavisi yapılmıyor ve diyetisyen tarafından hastalığına uygun olarak verdiği beslenme diyeti verilmiyor. Gerek diyetisyenin yazdığı diyetin uygulanmamasından gerek tedavisinin yapılmadığından ve sağlıksız cezaevi ortamından kaynaklı Devrim'in durumu gün geçtikçe ağırlaşıyor. Bu konuda cezaevi yetersiz kalmaktadır. Tedavi olarak hastalığın kansere dönüştürmesini geciktirmesi için sadece iki haftada bir Humira iğne vurulmaktadır” dedi.

Hayati tehlikesinin gün geçtikçe sınıra ulaştığını sözlerine ekleyen Anne Ayık, sivil toplum örgütlerini duyarlılığa davet etti ve şöyle dedi: “Cezaevinden bir cenaze daha çıkmasın buna engel olmak insanlık görevidir. Bu temelde tüm insanlığa sesleniyorum. Gelin, hep birlikte hasta mahpuslara ve oğlum Devrim Ayık’a özgürlük, diyelim.”

İHD: 1182 TUTSAK HAK İHLALİ BAŞVURUSU YAPTI

Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü'nün verilerine göre Türkiye'de 10 Mart 2021 itibarıyla 267 kapalı ceza infaz kurumu, 780 müstakil açık ceza infaz kurumu, 4 çocuk eğitimevi, 9 kadın kapalı, 7 kadın açık, 7 çocuk kapalı ceza infaz kurumu olmak üzere toplam 374 ceza infaz kurumu bulunuyor. İnsan Hakları Derneği'nin (İHD) 2020 yılında meydana gelen cezaevlerindeki hak ihlâllerine dair yayımladığı raporuna göre de 1182 tutsak hak ihlali başvurusu yaptı. 2020 Yılı Hapishaneler Raporu'na göre, aynı yıl içerisinde toplam 1182 tutsak işkence ve kötü muamele, sağlık, iletişim ve bilgiye erişim gibi nedenlerle derneğe hak ihlâli başvurusu yaptı. 352 sayfalık raporda, geçen yıl bu konuların yanı sıra Covid-19 salgını ile ilgili olarak yaşanan hak ihlâlleri sonucu da çok sayıda başvuru yapıldığı kaydedildi. 

604’Ü AĞIR BİN 605 HASTA TUTSAK VAR

Rapora göre Türkiye'de hapishanelerde 604'ü ağır olmak üzere toplam 1605 hasta tutsak bulunuyor. Raporda, ‘hapishanelerde bulunan ağır hasta mahpusların tümünün tam teşekkülü herhangi bir hastane raporuna istinaden derhal salıverilmeleri’ çağrısında bulunuluyor. Cezaevlerinde yaşanan temel sağlık sorunları arasında, ‘aşırı kalabalık koğuşlar, revire geç çıkarılma, revirlerde her zaman doktor olmaması, hastane sevklerinin ya geç yapılması ya da hiç yapılamaması, ağır hastaların hastalıklarının son dönemlerinde dahi tahliye edilmemesi, ısıtılmayan ve havalandırılmayan koğuşlar, temiz suya erişim’ sıralandı.