Hollanda’da siyahileri aşağılayan ‘Kara Peter’ geleneği devam edecek
Hollanda’da siyahileri aşağılayan ‘Kara Peter’ geleneği devam edecek
Hollanda’da siyahileri aşağılayan ‘Kara Peter’ geleneği devam edecek
Hollanda’da her yıl geleneksel düzenlenen ve Aziz Nikola (Sinterklaas) ile siyahi yardımcılarının canlandırıldığı Kara Peter (Zwarte Piet) adlı gösteri kervanına karşı yargıdan hüküm çıktı. Hollanda’nın en yüksek idari yargı organı Raad van State, geleneksel gösterinin devam etmesine hükmetti.
Hollanda’da yaşayan siyahiler ve insan hakları savunucularının tepki gösterdiği geleneksel Noel Baba turuna yönelik kararda, yasak kararının doğru olmadığına vurgu yapıldı. Kararda, daha önce Amsterdam Mahkemesi tarafından ırkçılığa aykırı olduğuna hükmedilen Sinterklaas’a yönelik ‘ırkçılık’ suçlamasına yönelik ise değerlendirme yapılmadı.
Flamancası Sinterklaas (Aziz Nikola-Noel Baba) olan ve Kasım ortalarından çocuklara hediye dağıttığı inanılan 5 Aralık gecesine kadar süren geleneksel etkinliklerde, Noel Baba’ya genellikle ‘Zwarte Piet (Kara Peter)’ adı verilen siyahi ‘köleler’ eşlik ediyor. Oyun gereği, Noel Baba’ya eşlik eden köleler yüzlerini siyaha, dudaklarını da kırmızıya boyuyorlar ve şehirlerde sokak gösterileri düzenliyorlar. Zwarte Piet tiplemelerinin genelde ‘şaşkın’ ve ‘aptal’ davranışları da oyunda dikkat çeken başka bir nokta.
Günümüz Anadolusu’nda yaşadığı bilinen Aziz Nikola’nın yanındaki kölelerin siyahi olarak tasvir edilmesi, Temmuz ayında Amsterdam Mahkemesi tarafından ırkçı bulunmuştu. Sokak gösterilerine geçtiğimiz yıl ev sahipliği yapan Amsterdam Belediyesi’ne karşı açılan davadaki ırkçılık şikayetini değerlendiren mahkeme, Aziz Nikola’nın kölelerinin siyahilerden seçilmesinin kentte yaşayan Afrika kökenlileri aşağıladığına hükmetmişti. Siyahi köle benzetmesinin Hollanda’nın Karibik sömürgelerindeki köle ticaretini anımsattığını kaydeden mahkeme heyeti, “oyun siyahi insanlara yönelik olumsuz bir klişeye yol açıyor” yorumunda bulunmuştu.
Hristiyanların yaşadığı birçok ülkede Aziz Nikola’nın yanındaki köleler farklı ırklardan olabiliyor, ancak Hollanda’da köle rolünü siyahiler alıyor. Birleşmiş Milletler (BM)’ye bağlı bir çalışma grubu, geçtiğimiz yıl yaptığı çağrıda Hollanda hükümetinden geleneksel oyun üzerine ulusal düzeyde bir tartışma süreci açmasını istemişti.
Başkent Amsterdam’da bir araya gelen 21 kişi, Belediye Başkanı Eberhard van der Laan’ın Sinterklaas kervanına izin vermesine karşı çıkarak mahkemeye başvurmuştu. Ancak tüm protestolara rağmen, gösteri kervanının yasaklanma ihtimaline karşı 2 milyonu aşkın Hollandalı geleneksel olduğu gerekçesiyle etkinliğin devam etmesi için imza vermişti.
Hollanda Başbakanı Mark Runte da, eleştirilere karşılık oyunda köle rolündeki Peter’in siyahi olduğunu ve “Geleneklerde olduğu gibi...Kara Peter siyahidir” diyerek, etkinliği savunmuştu.