Kobanê, kente yönelik DAİŞ saldırıları 3. haftasını geride bırakırken, kısa sürede düşeceği yönündeki tahminleri bozarak hala direniyor. Olağan dışı bir kombinasyon olarak koalisyon güçlerinin hava saldırıları ile YPG ve YPJ direnişçilerinin gerilla eylemleri son günlerde DAİŞ’in ilerleyişini kısmen tersine çevirmiş durumda. DAİŞ ise bu duruma Rakka ve Deir ez-Zoor'dan takviye güç ve ağır silahlar getirerek cevap veriyor. Bugün itibari ile Kobanêli direnişçiler hala kenti büyük oranda ellerinde tutuyorlar. Fakat direnişçilerin ısrarla talep ettiği silahlar, cephane ve yardım henüz ulaşmış değil.

Yoğun hava saldırılarının gümbürtüsüne artık alışmış olan kadınlar, sınırın Türkiye tarafında tarlalarda pamuk toplamaya devam ediyor. Çocuklar, Türk polisinin sıktığı biber gazı kapsüllerini hurdaya satmak için topluyor. Bir aile, iki gün önce terk ettikleri Kobanê'de, Mürşitpınar kapısı yakınında çatışmaların içinde kalmış evlerine uzaktan bakmaya çalışıyor.
50,000 civarında mülteci (kimse tam rakamı bilmiyor) sınırın Türkiye tarafındaki komşu kent Suruç ve etrafında geçici olarak barınıyor.

Belediyeye ait düğün salonu, belediye ana hizmet binalarının giriş katları, belediye kültür merkezi ve birçok çadır kent, barınma ihtiyacı olan yüzlerce mülteciye ayrılmış. Yerlerinden edilmiş aileler kentin içinde her yerdeler; depolarda, evlerde, inşaatlarda. Mültecilere gösterilen özen ve ilgi inanılmaz.

Bir kaç hafta önce Amed’e gelen Êzîdî toplu göçünde olduğu gibi, temel ihtiyaçlar inanılmaz bir yeterlilik ve konukseverlikle organize ediliyor. Amed Belediye Meclisi üyesi İhsan Süleymanoğlu, yerel yetkililerle birlikte yardım çalışmalarının koordinasyonuna destek için alanda. Mütevazi bir biçimde Kürtlerin yaşadığı göçler ve sürgünlerin uzun tarihinden örnekler veriyor. 'Babam ve dedem aynı kaderi paylaştı, ben de yaşadım bunları' diyor ve gülümseyerek 'Evet, işte bu yüzden hazırlıklıyız.'

Suruç'ta mezarcının, mezar taşlarına ölenlerin isimlerini yazdığı keçeli kalem bitmek üzere. Bugün toprağa verilen dokuz YPJ ve YPG savaşçısı isimleri güçlükle okunuyor. Bugün ölenler arasında üç kadın savaşçı var. Tabutları, yüzlerce kişinin katıldığı duygusal törende kadınlar tarafından omuzda taşınıyor. İş makinesi yeni açılmış mezarlara kuru toprağı dökerken toz oluyor her yer. Bu arada, alüminyum tabutlar bir sonraki taşımada kullanılmak üzere hastaneye geri götürülüyor.

Salı gününden başlayarak Türkiye çapında, göstericiler ile sekter para-militer gruplar ve polis arasında şiddet olayları ve yer yer silahlı çatışmalar patlak verdi. Kitlesel gözaltılar ve kayıp olayları 90'lardaki çatışmalı duruma kalıcı olarak geri dönüş korkusuna yol açıyor. Ülkenin güney-doğusunda birçok kentte ilan edilen sokağa çıkma yasağı -onlarca ölü ve yaralının yanı sıra- Mardin Bienali'nin ertelenmesine yol açtı. Üç gün önce, sevgili meslektaşım Şener Özmen, İstanbul'daki tartışmamıza Skype üzerinden katıldı. Diyarbakır havaalanı kapatıldığından ve şehri silah sesleri ve patlamalar sardığından İstanbul'a gelememişti. Zor koşullarda da sanat ve edebiyat konuşmanın gerekliliğine vurgu yaptığı güzel konuşmasının sonunda gülerek "Merak Etmeyin" dedi; 'Kobanê düşmeyecek.'

Dolunay savaşmakta olan kentin üzerinde yükselirken, Kobanê'ye yakın tepeleri birbiri ile alakasız izleyiciler doldurmuştu; çelik yelek zırhı içerisindeki yabancı basın, kentin yakın bölgelerinde savaşan akrabalarını gözleyenler, yorgun düşmüş çocuklar ve hala omuzumda bir Moving Museum bez çantası olan ben.

Türk silahlı güçleri izli mermileri ile zaten kafa karıştırıcı olan manzaraya dahil oluyor; dev duman bulutları, ambulans sirenleri ve cep telefonu ekranlarının aydınlattığı yüzler... Kültür Merkezi'nde belediye yetkilileri ve kültür çalışanlarının oluşturduğu bir grup harika kadın benimle sanatın rolünü tartışıyor. Kamerayı, tepemizde dolanan F-16'ları izleyen mültecilere çeviriyorum. Olağan üstü zamanlarda sanatın görevi nedir?

Pirsus, 10 Ekim sabahı

*Hito Steyerl, Alman bir film yapımcısı. Video belgesel yapımcısı olan Steyerl, medya, teknoloji ve evrensel düzeyde görüntü dolaşımı konusunda uzman.

Çeviri: Savaş Boyraz.

Kaynak Özgür Gündem