Steinbeck de sansüre takıldı
Steinbeck de sansüre takıldı
Ýzmir Ýl Milli Eðitim Müdürlüðü tarafından hazırlanan bir raporla Nobel Edebiyat Ödüllü John Steibeckin Fareler ve Ýnsanlar adlı eserinin sakıncalı bulunduðu Milli Eðitim Bakanlıðına bildirildi. Rapor AKP idaresi altında Türkiyede sansürün ne boyutlara vardıðını ortaya koyuyor.
Uzun yıllardan bu yana Türkiyede eðitim kurumlarına temel eser olarak okutulan Steinbeckin Fareler ve Ýnsanlar adlı eseri sansüre takıldı. Cumhuriyet gazetesinin haberine göre Ýzmir Ýl Milli Eðitim Müdürü Vefa Bardakçı imzasıyla Milli Eðitim Bakanlıðına gönderilen raporla kitabın Ýnkilap Kitapevince yayımlanan örneklerinde 69-70., Sel Yayıncılıktan çıkan örneklerdeki 63-64, Varlık Yayınlarından çıkan örneklerdeki 42-43 ve 45., Remzi Yayınevinden çıkanlardan da 56.57-60 ve 61. sayfaların sakıncalı olduðu ve ahlaki olmadıðı vurgulandı.
Ýzmirdeki çeşitli okullardan öðretmenlerin verdiði dilekçeyle harekete geçen kurulun raporla Fareler ve Ýnsanların sakıncalı ilan edilmesine Türkiye Yayıncılar Birliði Başkanı Metin Celal de tepki gösterdi.
Steinbeckin ne kadar önemli bir yazar olduðunun, Fareler ve Ýnsanların edebi öneminin, nasıl bir konu işlediðinin, ne kadar önemli hayat dersleri verdiðinin bilincindedir. Ýzmir Milli Eðitim Müdürlüðünün kurul kurup ahlaki açıdan kitap incelettirmesi, sansür talebinde bulunması ülkemizde sansürcü zihniyetin ne boyutlara ulaştıðının çarpıcı ama utanç verici bir örneðidir. Umarız son örnek olacaktır şeklinde konuşan Celal Kitapları Ýnceleme ve Deðerlendirme Komisyonu türünden yasakçı, sansürcü komitelerin kurulmasının engellenmesini istedi.
PEN Türkiye Başkanı Tarık Günersel ise konuyla ilgili olarak Steinbeckin klasik eseri Fareler ve Ýnsanlar romanını sakıncalı bulan komisyon sakıncalı. Türkiye dünyada bir kere daha rezil edildi. Kültür Bakanı Ertuðrul Günay ne diyor, merak ediyorum. Yunus Emre sansürcüsü bir Milli Eðitim Bakanının ne diyeceðini merak, abesle iştigal olur deðerlendirmesinde bulundu.
Türkiyede 1950-1960 yıllarını kapsayan Celal Bayar döneminde, Rus ve dünya edebiyatının önemli isimlerinden Dostoyevski'nin Bir Yazarın Günlüðü kitabı da yasaklanmıştı.Dostoyevski, kitapta, döneminin toplumsal ve siyasal olaylarını ele alırken, Batılılaşma, kültür yozlaşması, anadil, adalet sistemi, kadın gibi konularda görüşlerini açıklıyor.
1960-1969 yıllarındaki Cemal Gürsel döneminde ise Kürtler ve Kürtçe ile ilgili kitaplar yasaklanmıştı. Bunlardan bazıları Musa Anter'in Kımıl, Kemal Badıllı'nın Kürtçe Gramer, Minorsky'nin Kürtlerni Menşei adlı kitaplar. Aynı dönemde Said-i Nursi'nin Sözler'i de yasaklanmıştı.
Toplumsal mücadelenin yükseldiði ve 1971 darbesinin yaşandıðı 1966-1973 Cevdet Sunay döneminde yasak kitap listesi uzun: Marks-Engels'in Komünist Manifesto, Emin Türk Eliçin'in Kemalist Devrim Ýdeolojisi, Rıza Nur'un Hayat ve Hatıratım, Nazım Hikmet'in Dört Hapishane'den, Ehmede Xani'nin Mem u Zin, Mao'nun Çin Kurtuluş Savaşı, Andre Malraux'un Umut, Seyit Kutub'un Ýstikbal Ýslam'ındır, Nikos Kazancakis'in Toda Raba ve Saidi Nursi'nin Mektubat kitapları.
1958 Küba Devrimi'nin ilk yıllarını yaşadıðı o günlerde yasaklı kitaplar listesine Che Guevera'nın Bolivya Günlüðü, L.Lokwood'un Fidel Castro Konuşuyor kitapları da dahil edilmiş.
1973-1980 dönemini kapsayan Fahri Korutürk döneminde yasaklanan kitaplar listesinin başında Ýsmail Beşikçi'nin Kürtlerle ilgili tüm kitapları bulunuyor. Mahir Çayan, Hikmet Kıvılcımlı, Ýbrahim Kaypakkaya, Harun Karadeniz ve Nuri Dersimi'nin kitapları da yasak.
Yasaklar listesinde Hasan Kıyafet'in Çaðdaş Çocuk Ansiklopedisi de dikkat çekiyor. Nedim Gürsel'in ilk kitabı olan ve 12 Mart darbesinin daðıttıðı hayatları anlatan Uzun Sürmüş Bir Yaz da Fahri Korutürk döneminde yasaklanmış.
1989-1993 yıllarını kapsayan Turgut Özal döneminde, Ýsmail Beşikçi'nin Kürt sorunuyla ilgili kitaplarına dair yasak sürüyor. Sevan Nişanyan'ın Ýnsigh Guide Turkey, Haydar Işık'ın Dersim Tertelesi, Hüseyin Erdem'in Siyabend u Xece ve Soysal Ekinci'nin Biri Yitik Ýki Ülke'si de yasaklananlar arasında.
1993-2000 yıllarını kapsayan Süleyman Demirel döneminde de, Turgut Özal döneminde olduðu gibi listenin başında Ýsmail Beşikçi'nin kitapları yer alıyor. Lenin'in Doðu'da Ulusal Kurtuluş Savaşları, Haluk Gerger'in Yeni Dünya Düzeni ve Kürt sorunu, Hayri Argav'ın 12 Eylül idamları, Yves Ternon'un Ermeni Tabusu, M.C. Armstrong'un Bozkurt/Atatürk'ün yaşamı kitabı da yasaklar arasında.
2007 yılında başlayan Abdullah Gül döneminde de kitap yasakları sürüyor. Bu kez listenin başında Abdullah Öcalan'ın kitapları geçiyor. George Jerjian'ın Gelecek Bizi Özgür Kılacak, Dora Sakayan'ın Bir Ermeni Doktorun Anıları ve Enis Batur'un Elma kitapları da yasaklar arasında.
Uzun yıllardan bu yana Türkiyede eðitim kurumlarına temel eser olarak okutulan Steinbeckin Fareler ve Ýnsanlar adlı eseri sansüre takıldı. Cumhuriyet gazetesinin haberine göre Ýzmir Ýl Milli Eðitim Müdürü Vefa Bardakçı imzasıyla Milli Eðitim Bakanlıðına gönderilen raporla kitabın Ýnkilap Kitapevince yayımlanan örneklerinde 69-70., Sel Yayıncılıktan çıkan örneklerdeki 63-64, Varlık Yayınlarından çıkan örneklerdeki 42-43 ve 45., Remzi Yayınevinden çıkanlardan da 56.57-60 ve 61. sayfaların sakıncalı olduðu ve ahlaki olmadıðı vurgulandı.
Ýzmirdeki çeşitli okullardan öðretmenlerin verdiði dilekçeyle harekete geçen kurulun raporla Fareler ve Ýnsanların sakıncalı ilan edilmesine Türkiye Yayıncılar Birliði Başkanı Metin Celal de tepki gösterdi.
Steinbeckin ne kadar önemli bir yazar olduðunun, Fareler ve Ýnsanların edebi öneminin, nasıl bir konu işlediðinin, ne kadar önemli hayat dersleri verdiðinin bilincindedir. Ýzmir Milli Eðitim Müdürlüðünün kurul kurup ahlaki açıdan kitap incelettirmesi, sansür talebinde bulunması ülkemizde sansürcü zihniyetin ne boyutlara ulaştıðının çarpıcı ama utanç verici bir örneðidir. Umarız son örnek olacaktır şeklinde konuşan Celal Kitapları Ýnceleme ve Deðerlendirme Komisyonu türünden yasakçı, sansürcü komitelerin kurulmasının engellenmesini istedi.
PEN Türkiye Başkanı Tarık Günersel ise konuyla ilgili olarak Steinbeckin klasik eseri Fareler ve Ýnsanlar romanını sakıncalı bulan komisyon sakıncalı. Türkiye dünyada bir kere daha rezil edildi. Kültür Bakanı Ertuðrul Günay ne diyor, merak ediyorum. Yunus Emre sansürcüsü bir Milli Eðitim Bakanının ne diyeceðini merak, abesle iştigal olur deðerlendirmesinde bulundu.
Türkiyede 1950-1960 yıllarını kapsayan Celal Bayar döneminde, Rus ve dünya edebiyatının önemli isimlerinden Dostoyevski'nin Bir Yazarın Günlüðü kitabı da yasaklanmıştı.Dostoyevski, kitapta, döneminin toplumsal ve siyasal olaylarını ele alırken, Batılılaşma, kültür yozlaşması, anadil, adalet sistemi, kadın gibi konularda görüşlerini açıklıyor.
1960-1969 yıllarındaki Cemal Gürsel döneminde ise Kürtler ve Kürtçe ile ilgili kitaplar yasaklanmıştı. Bunlardan bazıları Musa Anter'in Kımıl, Kemal Badıllı'nın Kürtçe Gramer, Minorsky'nin Kürtlerni Menşei adlı kitaplar. Aynı dönemde Said-i Nursi'nin Sözler'i de yasaklanmıştı.
Toplumsal mücadelenin yükseldiði ve 1971 darbesinin yaşandıðı 1966-1973 Cevdet Sunay döneminde yasak kitap listesi uzun: Marks-Engels'in Komünist Manifesto, Emin Türk Eliçin'in Kemalist Devrim Ýdeolojisi, Rıza Nur'un Hayat ve Hatıratım, Nazım Hikmet'in Dört Hapishane'den, Ehmede Xani'nin Mem u Zin, Mao'nun Çin Kurtuluş Savaşı, Andre Malraux'un Umut, Seyit Kutub'un Ýstikbal Ýslam'ındır, Nikos Kazancakis'in Toda Raba ve Saidi Nursi'nin Mektubat kitapları.
1958 Küba Devrimi'nin ilk yıllarını yaşadıðı o günlerde yasaklı kitaplar listesine Che Guevera'nın Bolivya Günlüðü, L.Lokwood'un Fidel Castro Konuşuyor kitapları da dahil edilmiş.
1973-1980 dönemini kapsayan Fahri Korutürk döneminde yasaklanan kitaplar listesinin başında Ýsmail Beşikçi'nin Kürtlerle ilgili tüm kitapları bulunuyor. Mahir Çayan, Hikmet Kıvılcımlı, Ýbrahim Kaypakkaya, Harun Karadeniz ve Nuri Dersimi'nin kitapları da yasak.
Yasaklar listesinde Hasan Kıyafet'in Çaðdaş Çocuk Ansiklopedisi de dikkat çekiyor. Nedim Gürsel'in ilk kitabı olan ve 12 Mart darbesinin daðıttıðı hayatları anlatan Uzun Sürmüş Bir Yaz da Fahri Korutürk döneminde yasaklanmış.
1989-1993 yıllarını kapsayan Turgut Özal döneminde, Ýsmail Beşikçi'nin Kürt sorunuyla ilgili kitaplarına dair yasak sürüyor. Sevan Nişanyan'ın Ýnsigh Guide Turkey, Haydar Işık'ın Dersim Tertelesi, Hüseyin Erdem'in Siyabend u Xece ve Soysal Ekinci'nin Biri Yitik Ýki Ülke'si de yasaklananlar arasında.
1993-2000 yıllarını kapsayan Süleyman Demirel döneminde de, Turgut Özal döneminde olduðu gibi listenin başında Ýsmail Beşikçi'nin kitapları yer alıyor. Lenin'in Doðu'da Ulusal Kurtuluş Savaşları, Haluk Gerger'in Yeni Dünya Düzeni ve Kürt sorunu, Hayri Argav'ın 12 Eylül idamları, Yves Ternon'un Ermeni Tabusu, M.C. Armstrong'un Bozkurt/Atatürk'ün yaşamı kitabı da yasaklar arasında.
2007 yılında başlayan Abdullah Gül döneminde de kitap yasakları sürüyor. Bu kez listenin başında Abdullah Öcalan'ın kitapları geçiyor. George Jerjian'ın Gelecek Bizi Özgür Kılacak, Dora Sakayan'ın Bir Ermeni Doktorun Anıları ve Enis Batur'un Elma kitapları da yasaklar arasında.
