Amed'in Sur ilçesinde 28 Kasım 2015’te Dört Ayaklı Minare önünde Türk polisi tarafından katledilen dönemin Amed Barosu Başkanı Tahir Elçi'nin cinayetiyle ilgili açılan davanın 4'üncü duruşması görüldü. Diyarbakır 10'uncu Ağır Ceza Mahkemesi'ne görülen davada, tutuksuz yargılanan sanık polisler F.T., S.T. ile M.S.'nin "bilinçli taksirle ölüme sebebiyet vermek"ten 3 yıldan 9 yıla kadar hapsi isteniyor. Firari sanık Uğur Yakışır hakkında ise 3 kez ağırlaştırılmış müebbet ve 45 yıla kadar hapis cezası talep ediliyor.

Elçi'nin eşi Türkan Elçi, kardeşleri Ömer ve Mehmet Elçi, Türkiye Barolar Birliği (TBB) Başkanı Erinç Sağkan, Amed Barosu Başkanı Nahit Eren, çok sayıda baro başkanı ve avukat duruşmaya katıldı. Yine HDP Urfa Milletvekili Nurettin Maçin ve CHP Milletvekili Sezgin Tanrıkulu da duruşmaya katıldı.

Olayın tanığı olduğu iddia edilen ve duruşmaya gelerek ifade vermek istemesine rağmen talebi kabul edilmeyen Deniz Ataş, yaşanan süreci Amed Barosu’na gönderdiği mektupla anlattı.

Bolu F Tipi Cezaevi’nde tutsak olan Ataş, savunma örneği olan mektubunda Sur’da yaşanan çatışmalar sırasında tahliye edilirken gözaltına alındığını, olay yerine gelen ve Sur’daki çatışmaların soruşturulmasında görevlendirilen Cumhuriyet Savcısı Kenan Karaca tarafından serbest bırakılma karşılığında yönlendirildiğini kaydetti.

Ataş'ın gönderdiği mektubu Amed Baro Başkanı Nahit Eren, mahkemeye sundu.

'CİNAYETİ PKK'YE YIKMAM İÇİN TEHDİT EDİLDİM'

Ataş'ın mektubunda öne çıkan bölümler şöyle:

"Asıl failler belli ama benim gibiler üzerinden olayı başkalarına yıkma çabaları çok açık ortada, hal bu iken bildiğim gerçekleri anlatmayı çok gerekli ve doğru buldum. Zira Tahir Elçi halkımız için önemli biri ve bu uğurda korkusuzca dik duruş sergilemiş biri.

Mart 2015 yılında saat 20.00-21-00 civarında Sur’da yaşayan çatışmalı bölgeden 4-5 kişilik bir grupla tahliye edildim. Özel timler tarafından Cemal Yılmaz Mahallesi (sokak adı anlaşılmıyor) Sokak’ta bulunan Protestan Kilisesine götürüldük. Polis ve askerler bizlere insanlık onuruna sığmayan bir biçimde işkence etmeye başladılar. Çırılçıplak soyulduk ve o soğuk havada saatlerce bize işkence ettiler. Bulunduğumuz yere Diyarbakır Cumhuriyet Savcısı Kenan Karaca da yanında operasyon bölgesi askeri yetkilisiyle geldi ve yapılan işkencelere aldırmadan tarafıma dönük ajanlık, itirafçılık dayatmasında bulundu. Gözleri önünde yapılan işkenceye ses çıkarmayan savcının daha baştan düşman muamelesi yaptığının en somut kanıtıdır.

Savcı bana hukuka aykırı bir biçimde, 'Tahir Elçi cinayetini Mahsun Gürkan ve Uğur Yakışır’a mal etmem için ifade vermemi, ayrıca Kurşunlu Camiinin yakılmasını üstlenmemi, yakıp yıkılan okulların sorumluluğunu üstelenmemi ve askerlerce öldürülen yaşlı engelli bir insanın olayını üstlenmemi' diye bana dayatmada bulundu. Aksi takdirde öldürüleceğimi belirtip tehdit etti ve peşinden ‘Bunları arkadaşlarınızın yaptığını söyleyin, ben de sizi bırakacağım, söz veriyorum' diyerek vaatte bulundu.

Hem asker ve polislerce yapılan işkence, psikolojik baskı, hakaret, dayakla yıldırma hem de savcının bırakılacağıma yönlü vaadi karşısında sıkışık, korkulu ruh halimle, söylenen biçimiyle hareket edeceğimi belirttim.

(...) Bir odaya Cumhuriyet Savcısı ve polisler tarafından etrafı camla çevrili, karanlık bir odaya götürüldüm. Savcı orada da ‘Korkma, şerefim ve namusun üzerine seni bırakacağım. Bu olayları PKK’nin üzerine yıkmamıza yardımcı ol. Avukat gelirse bu konuşmalardan bahsetme. Senin de avukatının da başı ağrır. Yoksa hiç kurtulamazsın’ dedi.

Okumam-yazmam olmadığından imzalayarak parmak basmamı söylediler ve ben de öyle yaptım. Kağıtlarda ne yazdığını bana okumadılar. Avukattan destek almam da tehditle engellendi. Ardından avukat görüşüne gittiğimde bana ‘Neden geç bıraktılar, bir şey yaptılar mı? Bir şeye imza attın mı?’ mealinde sorular sorsa da savcının dediği gibi yapıp bir şey anlatmadım.

Yaşanan hukuksuzlukları sıralarsam o koşullarda okuma-yazmam söz konusu değildi ve baskı-tehdit altında bir an önce kurtulayım diye söylenenleri kabul ettim.

(...)

Savcılığa çıkarıldığımda ifade vermeyerek susma hakkımı kullandım. Aynı savcı yeniden baskı, tehdit, şantajda bulundu. Tutuklanıp Diyarbakır D Tipi Cezaevine konuldum. Tek başıma, tutuklulardan, hükümlülerde uzak tecrit altında tutuldum. Tutukluların arasına verilme talebim geri çevrildi. 4-5 gün sonra mahkemeye götürüleceğim belirtilip Sincan 1 No'lu F Tipi Cezaevine götürüldüm. Çıplak aramaya maruz kaldım. Odaya götürülene kadar da Savcılığın emri denilip kameraya videoya alındım. Odaya alındıktan bir saat sonra ‘Seni görmek isteyenler var’ denilip odadan alındım. İçeride takım elbiseli ve tanımadığım iki kişiyle karşılaştım. Bana ‘Bizi Cumhuriyet Başsavcılığı (Ankara) yolladı. İstihbarattan geliyoruz. Tahir Elçi cinayetini tekrardan bize anlatmalısın. Kameraya alacağız ve basına-medyaya vereceğiz. Senin için de bizim için de yararlı olacak. Hiç korkma hiç kimse sana bir şey yapamaz. Seni çıkartacağız...’ dediler. Ben de ‘Bir şey bilmiyorum, beni kandırıyorsunuz. Ben de ne istiyorsunuz, konuşmak istemiyorum’ diyerek cezaevi personelini beni odama geri götürmesi için çağırdım ve ifadeleri reddedip odama döndüm.

İki gün sonra yine ‘Diyarbakır'dan polisler gelmiş, seni görmek istiyorlar’ diyerek odadan çıkarıldım. Odaya (ziyaret) girdiğimde aynı kişilerle karşılaştım. Kendilerine, ‘Benden ne istiyorsunuz, konuşmayacağım, odama dönmek istiyorum’ dedim.

Gelenlerden biri ‘savcılık bize baskı yapıyor. Deniz akılsızlık etme, bize yardımcı ol, biz de sana yardımcı olur, ihtiyaçlarını karşılarız’ gibisinden söylemlerde bulundu. Ben de bir şey belirtmeden odama geri döndüm. İki gün sonra bu sefer cezaevi başgardiyanı elinde bir tebligatla gelerek, okuma yazmam olmadığından kendisi bana ‘Cumhuriyet Başsavcısının hakkında tedbir kararı var. Aile, avukat görüşü yasak. Odadan çıkarılman yasak. Tecride alınma kararı var’ deyip tebligatın içeriğini anlattı.

Tahir Elçi'nin öldürülmesi olayını ısrarla Mahsum Gürkan, Uğur Yakışır üzerinden PKK'ye mal edilmesi/mal edilmeye çalışması gerçekliklerden kaçıştır ve büyük bir yanılgıdır. Herkesin de bildiği gibi Tahir Elçi bizzat devlet içinde yer alan özel güçlerce suikast edilip bir komploya kurban edildi ve bu cinayeti ısrarla PKK'ye mal etmeye çalışmaları suçlarını örtbas etmeye çalışmadır. Diğer yandan Kürtler arasında çelişki yaratarak Kürt kamuoyunu, halkını PKK'ye karşıt hale getirme planıdır. Israrla Tahir Elçi olayını benim üzerimden tanık olmam yoluyla PKK'ye mal etme hesapları devlet politikasının dışavurumudur. Hem barolar hem kamuoyu hem de gerekli incelemeler bu siyasi cinayeti işleyenin PKK olmadığını somut olarak ortaya çıkarmıştır. Cinayeti işleyenler bizzat devlet tarafından görevlendirilmiş özel güçlerdir."

DURUŞMAYA KATILMA TALEPLERİ

"Bilinçli taksirle ölüme sebebiyet vermek"ten tutuksuz yargılanan sanık polisler F.T., S.T. ile M.S., bulundukları kentlerden Ses ve Görüntülü Bilişim Sistemi (SEGBİS) aracılığıyla duruşmaya bağlandı.

Duruşmada iddia makamının değiştiği görüldü. Kimlik tespiti yapılması sonrası mahkeme başkanı, önceki duruşmada alınan kararlar doğrultusunda dosyaya eklenen belgeleri açıkladı. Elçi Ailesi avukatlarının dosyaya eklenen belgelere ilişkin ayrıntılı beyanda bulunacaklarını söylemesinin ardından Türkiye Barolar Birliği (TBB) Başkanı Erinç Sağkan ve Bursa Barosu Başkanı Metin Öztosun, yargılamaya katılma talebinde bulundu.

Bursa Barosu Başkanı Metin Öztosun ise, Hrant Dink ve Tahir Elçi cinayetleri arasında benzerliklere dikkat çekti.

CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu da Meclis İnsan Hakları Araştırma ve İnceleme Komisyonu Başkan Yardımcısı olarak davaya katılma talebinde bulundu.

Amed Barosu Başkanı Nahit Eren, sözlerine Av. Dilara Yıldız’ın katledilmesini kınamakla başladı. Konuşmasında yargılamaya dair mahkeme heyetinden beklentileri üzerinde duran Eren, Elçi cinayetine ilişkin mahkemenin önceki celse aldığı ara kararların bu dosyanın reddi gerekçelerini oluşturmasına rağmen halen bu eksikliklerle yargılamaya devam ediliyor olmasına tepki gösterdi.

Eren, başka bir suçtan tutuklu olup Bolu F Tipi Cezaevi’nde kalan Deniz Ataş’ın Elçi cinayetine dair ifade vermeye zorlandığı süreci anlatarak, barolarına gönderdiği mektubu gösterdi. Mahkeme huzurunda söz konusu mektuptan kimi bölümler okuyan Eren, Ataş’ın mektubunda ismine yer verdiği savcı Kenan Karaca’nın Elçi dosyası ile hiçbir ilgisi olmayıp, Sur’da yürütülen operasyonla "görevli" olduğunu vurguladı.

Eren, “Elçi cinayeti soruşturması ile ilgili bulunmayan bu savcı, dosyada hukuka aykırı şekilde delil oluşturmuştur.  Böylece işlenen siyasi suikastın üstünü örtme çabası içerisine girmiştir. Deniz Ataş" dedi.

Elçi ailesi avukatlarından Gamze Yalçın, önceki duruşmada alınan ara kararlardaki eksikliklere dair beyanlarda bulundu. 

Araya giren mahkeme başkanı, hard diske herhangi bir müdahale olup olmadığının araştırılması konusunda TÜBİTAK ile gerekli yazışmaların yapıldığını belirtti.

Av. Tuğçe Duygu Köksal ise, Elçi cinayetinden birkaç hafta sonra dosyaya eklenen 8 Ocak 2016 tarihli ihbar mektubu hakkında bilgi verdi. İhbarda bulunan polisin kimliğinin tespiti taleplerinin kişinin can güvenliği gerekçesiyle reddedildiğini söyleyen Yalçın, çok önemli bilgiler içermesine rağmen bu mektupla ilgili inceleme başlatılmadığını kaydetti. 

MAHKEMENİN KARARI

Mahkeme, önceki celse verilen ara kararların yerine getirilmesi, cinayet mahallini gören Mardin Kebapevi’ne ait 4 nolu kamera görüntülerinin yer aldığı ve TÜBİTAK tarafından boş olduğu raporlanan hard diskin yeniden incelenmesi ile İçişleri Bakanlığı müfettişlerince hazırlanan raporla ilgili sunulan taleplerin kabulüne; tüm deliller toplandıktan sonra olay yerinde keşif talebinin yeniden değerlendirilmesine, Türkiye Barolar Birliğini davaya katılma talebinin kabulüne karar verdi.

Dönemin Başbakanı Ahmet Davutoğlu’nun tanık olarak dinlenilmesi talebini yargılamaya yenilik katmayacağı gerekçesiyle reddeden mahkeme, yine dosya tanığı Deniz Ataş’ı kendisini yönlendirdiğini ileri sürdüğü savcı Kenan Karaca hakkında yapılan suç duyurusu talebinin somut bilgi ve belge olmadığı gerekçesiyle reddetti. Mahkeme, sanıkların delilleri karartma ve kaçma şüphesi bulunmadığı gerekçesiyle tutuklanmaları taleplerini, ihbar mektubunda isimleri geçen istihbaratçı polis memurlarının dinlenilmesi taleplerini de reddetti.

Duruşma 15 Haziran 2022'ye ertelendi.