Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu, (ICIJ) 340 uluslararası tekelin Lüksemburg Hükümeti’yle yaptığı gizli anlaşmalar sayesinde millyarlarca Euro vergi kaçırdıklarını açığa çıkardı.

Aralarında Le Monde, Guardian, Süddeeusche gibi gazeteler, Kuzey Almanya Radyo ve Televizyonu (NDR) ve İsveç Devlet Televizyonu’nun (Svt) da bulunduğu dünyanın 26 ülkesinden 40 medya kuruluşunda çalışan gazeteciler 28 bin sayfa tutan gizli belgeleri incelediler.

2008-2010 yıllarını kapsayan belgeler uluslararası tekellerin Price Waterhouse Coopers (PwC) adlı danışmanlık kuruluşu aracılığyla ödedikleri vergileri % 1’e kadar düşürebildikleri son derece karmaşık bir sistemi uyguladıklarını gösteriyor.

‘Luxemburg Modeli’ olarak adlandırılan sistemde büyük holdingler Lüksemburg’da kurdukları şubelerine krediler açıyorlar ve para aktarıyorlar. Böylece çalışma yaptıkları ve vergi oranı görece yüksek olan ülkelerde vergi ödemekten kurtuluyorlar. Lüksemburg da bu sistem sayesinde milyarlarca Euro kazanıyor.

IKEA, APPLE, VOLKWAGEN, DEUTSCHE BANK VERGİ KAÇIRAN ŞİRKETLER ARASINDA

Vergi vurgunu yapan şirketler arasında IKEA, PepciCo, Apple, Heinz, Volkswagen, Fed Ex, Glaxo Smith Kline, AIG, Deutsche Bank, Procter & Gamble ve E.On gibi büyük şirket ve bankalar da bulunuyor.

İsveç Devlet Televizyonu, (Svt) İsveç’in ‘Luxemburg Modeli’ kullanan ülkeler sıralamasında ilk on içinde yer aldığını, IKEA’nın yanı sıra Tele2, SEB, Nordic Kapital, IK Invenstment Partners ve EQT gibi telekomünikasyon, finans ve bankacılık şirketlerinin de sistemi kullanarak vergi kaçırdığını açıkladı.

GAZETECİLERİ TEHDİT ETTİLER

Gizli belgelerin gazetecilerin eline geçtiğini öğrenen Price Waterhouse Coopers (PwC) avukatları gazetecilere mektuplar göndererek belgeleri yayınlamaları halinde yargı yollarına başvurmakla tehdit ettiği belirtiliyor. Olanların açığa çıkmasından sonra PwC, ‘Özel durumlar hakkında yorum yapmıyoruz. Ancak yanlış yaptığımızı iddia eden her türlü suçlamaları reddediyoruz” açıklamasını yaptı.

VURGUN DÜYA MEDYASININ GÜNDEMİNDE

Konu  dünya medyasında yer alırken dünyanın en büyük mağazalar zincirine sahip IKEA’nın yaptığı vergi vurgununun öne çıktığı görülüyor. Avustralya’nın The Financial Review  Gazetesi IKEA’nın Avustralya’da 67 milyon kron zarar ettiğini söylerken 2003 yılından beri kazandığı 1 milyar doları vergi ödememek için Lüxemburg ve Hollanda’ya gönderdiğini yazdı.

Fransız gazetesi Le Monde ise, IKEA’nın sadece paket mobilyada değil aynı zamanda vergi kaçırmakta birinci olduğunu belirttikten sonra, “”Billy kitaplıklarının ve Puan koltuklarıın satışlarından elde edilen gelirin önce Lüksemburg, ardından Hollanda, İsviçre, Kıbrıs ve Karayibler’in oluşturduğu dev kar sistemine gittiğinden kim şüphelenebilirdi?” diye yazıyor.

ANF 1 YIL ÖNCE IKEA’NIN LÜKSEMBURG’DA VERGİ KAÇIRDIĞINI YAZMIŞTI

Oysa İsveç’te tüm devlet kurumları, politikacılar ve medya IKEA’nın değişik ülkelerde kurduğu şirket ve vakıflar aracılığıyla vergi kaçırdığını biliyor ve yetkililer IKEA’nın vergi kaçırmasına göz yummuyorlardı.

Uzun yıllar IKEA’da üst kademelerde yöneticilik yapan Johan Stenebo, IKEA’dan ayrıldıktan sonra 2009 yılında yayımladığı kitabında IKEA’nın sahibi Ingvar Kamprad’ın mümkün olduğu kadar av vergi ödeyebilmek için her türlü yönteme başvurduğunu ve 250 milyar kronu vergi cenneti ülkelere aktardığını açıklamıştı.

Daha az vergi ödemek için 40 yıl İsviçre’de yaşayan Kamprad geçtiğimiz yıl İsveç’e geri döneceğini açıklamıştı.  28 Haziran 2013 günü ANF’te yayımlanan “IKEA’nın sahibi Kamprad 40 yıl sonra İsveç’e parasız dönüyor” başlıklı haberde Kamprad’ın vergi kaçırmak için Lüksemburg, Hollada ve Liechtenstein’de şirket ve vakıflar kurdurduğunu ve dünyanın değişik ülkelerindeki mağazalarından elde ettiği paraları bu vakıf ve şirketlere aktardığı belirtilmişti.

Kamprad’ın  hiç vergi vermemek Lüksemburg’daki şirketlerini başka ülkelere taşıdıktan sonra iflas ettirdiğine de dikkat çekilmişti.

JUNCKER’İN İSTİFA ETMESİ İSTENİYOR

Ortaya atılan vergi kaçırma iddiaları o dönem Lüksemburg’un Başbakanlığını yapan Avrupa Komisyonu yeni Başkanı Jean-Claude Juncker’e yönelik tepkilere yol açtı. Danimarka’nın Avrupa Birliği Parlamenteri Jeppe Kofot, Lüksemburg’un vergi kaçırılmasına yardımcı olduğunun Junker tarafından bilindiğinin açığa çıkması halinde Junker’in görevini bırakması gerektiğini söyledi.

İsveç Sol Parti lideri Jonas Sjöstedt, Juncker’in vergi kaçırmaya hizmet eden bir politikanın doğrudan sorumlusu olduğunu ve Avrupa Komisyonu Başkanlığı görevi için uygun olmadığını söyleyerek istifa etmesini talep etti.

Sol Parti’nin Avrupa Parlamentosu’ndaki Sol Grup’tan Juncker için güven oylaması yapılması için girişimde bulunmasını isteyeceğini belirten Sjöstedt, bunun gerçekleşebilmesi için bizzat kendisinin Sol Grup temsilcileriyle görüşeceğini söyledi.