AKP iktidarının özgürlüklerle ters orantılı olarak "büyüyen" ekonomisindeki fay hatları, yolsuzluk ve rüşvet operasyonlarıyla daha görünür oldu.  Siyasi krizin ülke ekonomisinin dinamikleri üzerinde ağır bir etkide bulunması kaçınılmaz görünüyor.  Amerikan Merkez Bankası FED'in yabancı yatırımları teşvik eden kararı  gelecek günler ve haftalarda Türk lirasının düşüşünü devam ettirecek.

Türkiye'de 17 Aralık'ta Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, partisi ve sermayesine yönelik yolsuzluk ve rüşvet operasyonlarla zayıflayan 11 yıllık iktidarın,  siyasi krizin sürmesi halinde ağır bir ekonomik kriz riskiyle da karşı karşıya kalabilir.  Mayıs ayında başlayan Gezi olayları ardından, hükümet bugün hiç olmadığı kadar sallantıda bulunuyor.

Erdoğan'ın her konuşmasında övündüğü ekonomik büyümenin üzerine kurulu olduğu kırılgan yapı, yolsuzluk ve rüşvet operasyonları ile daha görünür oldu. Bu kriz, Amerikan Merkez Bankası FED'in Amerikan ekonomisi stimülasyon programını yavaşlatma ve faiz oranlarını yükseltmeye başladığı bir döneme denk geldi.  

FED'in kararının Amerikan dolarının değerinin artmasını sağlaması bekleniyor. Bu da özellikle Türkiye gibi "gelişmekte olan" ekonomilere zarar verecek. Amerikan doları ve faiz oranlarının zayıf olduğu sırada yabancı ülkelerde daha büyük randıman arayan yatırımcılar, faiz oranlarının arttırılması kararı ile paralarını Amerikan yatırımlarına taşımaya teşvik edilecek.  Bu Türk lirasının önümüzdeki günlerde ve haftalarda düşüşünü sürdürmesine neden olacak.

Foreign Policy Amerikan dergisinde bir analizi yayınlanan Jamila Trindle, son yıllarda Türkiye gibi pazarlara yoğunlaşan yatırımcıların yeniden Amerikan yatırımları ile ilgilenebileceği ve paralarını geri getirebileceğini söylüyor.  

Wall Street Journal gazetesine konuşan Sidar Global Advisers Müdürü Cenk Sidar, "Türkiye ekonomisi ve finans piyasaları, bu seviyede bir siyasi riskin sürmesini kaldıramaz. Global finans sermayelerinde Türkiye'ye duyulan güven 1990'lardan bu yana görülen en düşük seviyelerde. Büyük bir satış dalgasının gelmesi sürpriz olmaz" diye belirtiyor.

Fransız Le Point dergisine göre Petromatrix kabinesinden Olivier Jacob,  "Türkiye siyasi bir krizin içine kayıyor ve Türk lirası tarihi bir düşüş yaşadı" gözleminde bulundu.

Türkiye Merkez Bankası'nın müdahalelerine rağmen Türk lirasının düşüşü engellenemedi. AFP'ye konuşan Peregrine and Black komisyoncusu Markus Huber, "Türkiye'deki durum ağırdır. Söylenebilecek en az şey budur" ifadeleriyle durumu özetledi. Huber, "Bu sadece Türk lirası ve borsanın düşüşünden dolayı değil, ama aynı zamanda hakim olan ve yakın gelecekte yatışmayacak olan büyük belirsizlikten kaynaklı" diye ekledi.

Markus Huber'e göre Türkiye'nin son yıllarda büyümesinin temel nedenlerinden biri, yatırımcıları ve parayı  ülkeye çekmeye yardım eden, ekonomik büyümeye güçlü bir katkı sunan iç istikrardı. 

Wall Street Journal'a göre Türkiye'deki soruşturma politik istikrarı tehlikeye attığı için Türk lirası varlıklarını vurunca portföy değerlerinde yüzde 28'e varan düşüş yaşandı. Gazete, "Mayıs sonunda Gezi Parkı'nda kesilmek istenen ağaçları protesto için başlayan ancak kısa sürede Başbakan Erdoğan'ın otoriter rejimine karşı dönüşen olaylardan bu yana yabancıların elinde tuttukları hisse senedi, DIBS ve Repo portföyleri MB verilerine göre yüzde 25 değer kaybederek 122,2 milyar dolara geriledi. Yabancıların elinde tuttukları hisse senedi portföyü değerinin Mayıs sonundan bu yana yüzde 28,2 azalarak 57,7 milyar dolara inerken, aynı dönemde BIST 100 endeksinde yaşanan kayıp yüzde 33'ü geçti" diye yazdı.

Standard Bank gelişen piyasalar baş ekonomisti Tim Ash ise tüm olanların kritik bir zamanda geldiğine dikkat çekiyor.  Türkiye'nin dev cari açığı, büyük dış fonlama ihtiyacı ve Merkez Bankası'nın liranın değerini korumak için yeterince rezervi olmamasının yanında seçime hazırlanan siyasi bir ortamda faizi arttırmak için gösterdiği isteksizlik gibi sebeplerle bağlantılı kırılgan yapıya işaret eden Ash, "Bu gelişmeler ışığında lira, satış baskısı altında kırılgan kalmayı sürdürecek" değerlendirmesinde bulunuyor.