Birleşmiş Milletler "cinsiyet ayrımcılığını" kınarken, komitelerinden biri şu anda Cenevre’de bu kavramın uluslararası hukuk kapsamında insanlığa karşı işlenen bir suç olarak tanınması olasılığını inceliyor. 

Apartheid denilince akla hemen Güney Afrika ve ırk ayrımcılığı geliyor ve 1973 yılından bu yana uluslararası hukuk kapsamında insanlığa karşı işlenmiş bir suç olarak kabul ediliyor. 

Cinsiyete dayalı apartheid BM Genel Sekreteri António Guterres tarafından Afgan kadınların durumuna atıfta bulunmak için giderek daha fazla kullanılsa da, cinsiyet ayrımcılığının yasal bir dayanağı henüz yok. 

İsviçreli RTS medyasına göre 46 yaşındaki eski Afgan bakan Nergis Nehan, Afganistan'da yaşanan durumun “cinsiyete dayalı apartheid” olduğunu belirtiyor. 

Taliban’ın iktidara gelişinden iki buçuk yıl sonra bu ülkede kadınların artık çalışmalarına ya da okumalarına izin verilmiyor, spor salonlarına ya da kamusal alanlara erişimleri yok, sosyalleşmenin son adası olarak değerlendirilen güzellik salonları bile artık onlara kapalı.  BM, kadınların kamusal yaşamdan sistematik olarak silinmesini "cinsiyet ayrımcılığı" olarak kınadı.

Nergis Nehan, "Taliban 90'dan fazla kararname yayınladı. Bir düşünün! Bugün genç kızlar bile artık ilkokula gidemiyor. Bu cinsiyet ayrımcılığıdır” diyor. 

Taliban 2021'de iktidarı ele geçirdiğinde Nehan, son derece stratejik olan Maden ve Petrol Bakanlığı'nın başındaydı. Politikacı ülkesinden ve sorumluluklarından kaçmak zorunda kaldı. Mevcut durumda Kanada'da sürgünde yaşıyor ve RTS medyasına göre kadın hakları ve cinsiyet ayrımcılığı kavramının tanınması için mücadele ediyor.

İnsan haklarına ilişkin uluslararası forum ve film festivali FIFDH kapsamında Cenevre’de bulunan ve forumdaki bir programda konuşan Nergis Nehan,  "Yasal tanınma ile Taliban'ı Uluslararası Ceza Mahkemesi önüne çıkarabiliriz" diyor. 

CİNSİYET AYRIMCILIĞI TANINDIĞINDA DEVLETLER DE YARGILANABİLİR

Böyle bir tanınma sadece bireylerin değil devletlerin de cinsiyete dayalı sistematik zulümden dolayı yargılanmasını mümkün kılacak. Afgan hükümetinin eski üyesine göre bu aynı zamanda tüm rejimlere "kadınlara istedikleri gibi davranamayacakları" yönünde çok net bir sinyal gönderecek.

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun bir komitesi şu anda konuyu incelemekte olduğu için bu yönlü çağrılar duyuluyor. 

Komite, cinsiyet ayrımcılığının insanlığa karşı işlenen suçlara ilişkin bir antlaşma taslağının maddelerinden birine dahil edilmesi olasılığı üzerinde çalışıyor. 

Şu ana kadar, sürece dahil olan otuz devletin çoğunluğu bu fikri onayladı ya da buna karşı olmadıklarını beyan etti. Ancak Nergis Nehan sürecin yıllar alabileceğini söylüyor.

Yine de Afgan aktiviste göre bu adım, dikkatleri üzerine çekmek ve uluslararası toplum üzerinde baskı oluşturmak gibi bir değere sahip. 

Nergis Nehan, "Bu aynı zamanda müttefiklerimizi, feminist dış politikaya sahip ülkeleri bu süreçte yanımızda durmaya ve bizi desteklemeye ikna etmekle de ilgili" diyor.