İran’ın riyakar siyaseti

İran devleti, bölge bölge Kürt halkının özelliklerini tespit ederek, ‘yumuşak’ güçle eritme siyaseti sonuna kadar kullanıyor.

İran’ın asimilasyoncu politikaları çok ince bir şekilde uygulanıyor. Ekolojik kırım, kültürel soykırım, tarihi değerlere saldırı, Kürt kişiliğinin özden uzaklaştırılma çabaları bu yöntemlerle uygulanıp sonuç alınmaya çalışılıyor.

ANF’ye konuşan Bahramabad köyünden Efruz Feruhzade, İran’ın politikalarını anlattı: “Bölge bölge Kürt halkının özellikleri tespit edilerek, yumuşak bir güçle halkı eritme siyaseti sonuna kadar izlenmiş ve hala da izlemektedir. İran’ın siyaseti çok kaba, fiziki bir ret değildir. Çok sınırlı, kontrol altında tutarak bazı imkanlar verir. Mesela halklar kendi ana dillerinde kurslar açabilirler. Yerel ve ulusal düzeyde farklı dillerde yayınları var. Kendi kültürlerini, sanatsal faaliyetlerini bir noktaya kadar yaşayabilirler fakat hiçbir şekilde siyasallaşmayacak, bir bütünen kontrol ve denetim altında olacak şekilde bunu yapıyor. Yani halkı ince bir siyasetle kandırıyor. Refleks oluşmasının önüne geçiyor. Halka şunu belletmeye çalışıyor; ‘senin hukukun var, her türlü imkana sahipsin, bu yüzden sesini çıkarma.’ Bu durum da yaşanan derin yanılgılardan biri oluyor.

FARS KİMLİĞİNİ İDEALLEŞTİRİYOR

Fars kimliğini popülerleştirip ideal model olarak sunuyor, buna çekmeye çalışıyor. Kürt dilinde resmi bir okul yok, ana dilde eğitim yok. Yani resmi hiçbir imkan sağlamıyor. Giderek Farsçalaşan bir Kürtçe oluyor. Sinsice Kürtleri Farsçaya eğilimli hale getiriyor. Kısacası zamanla bir erezyon durumu yaşatılıyor. İran hiçbir sivil eylemselliğe, iradeleşmeye, kendini ifade etmeye izin vermiyor.

RADYO VE TELEVİZYON KURUYOR

İran devleti, en güçlü muhalefet gücüne sahip olan Kürtlere oynamak için her bölgeye özgü radyo ve televizyon kanalları kuruluyor. Bu kanallarda ideolojilerini değil, Kürtlüğü öne çıkaran bir görünüm var. Kanallar her ne kadar o bölgenin kültürü, dili ile konuşmaya çalışsalar da esasında devletin propagandasını yapıyor. Kürt halayları çekiliyor, Kürtçe şarkılar söyleniyor. Kürtçe haberler veriliyor. Kısacası radyonun devletin tüm propagandasını Kürtçenin değişik lehçeleriyle yapıyor. Bu şekilde toplum refleksi zayıflatılıyor. Toplumun belli bir kesimi, devleti kendi değerlerine saldıran, asimile eden konumda görmüyor. İran’ın da esas politikası çok ince bir siyaset ile halkını dilinden konuşarak sonuç almaya çalışmasıdır. Siyasi iradeyi yok ediyor. Ayrıca o kanallarda Kürt kültürü basitleştiriliyor. Örneğin Radyo Sine kanalında bunu yapıyor. Bu şekilde toplumu öyle bir konuma getiriyor ki birçok değeri basitleştirmeye çalışıyor.

GENÇ YAŞTA EVLİLİĞİ TEŞVİK

İran için başkaldıran, direnen, fikir yürüten bir gençlik her zaman tehlikelidir. Gençliği bu düşüncelerden uzak tutmanın bir yolu da onları küçük yaşta evlenmelerinin önünü açıp devlete muhtaç hale getirmek. Henüz küçük yaşta evlilik olursa geçim derdi, evliliğe bağlılık olacak ve bu da devlete muhtaç hale getirecek. Evlilik için krediler veriyor. Bu nedenle de medyasında sürekli küçük yaşta evliliğin bir şeriat kanunu olduğu, evliliğin geliştirilmesi gerektiği, yapılmaması durumunda günah olduğu vurgusu yapılıyor. Hal böyle olunca 20 yaşına gelmiş bir genç neden evlenmediğinin derdine düşüyor. Aileler çocuklarının evlenmesi için baskı yapıyor.

ÖZEL OLARAK YÖNELDİĞİ BÖLGELER

Sînê, Kirmanşan, Ûrmiye gibi yerler devletin özel yöneldiği bölgeler arasındadır. Sînê, merkez olarak seçilmiş. Komala direnişi döneminde Sînê, Komala örgütlemesinin hakimiyetindeydi. Yani hem devrimin hem de Kürt edebiyatının merkezidir. Büyük devrimciler buradan çıkmıştır ama günümüzde en çok marjinalleştirilen yerlerden biridir. Sînê halkını Kürtlükten uzak tutmak için her yolu deniyor. Giyim kuşamda, davranışlarda, kişilikte, kültürü korumada Sînê’nin marjinalleştirilmesi konusunda bir ısrar var.

DEVLETİN KORKUSU PJAK’TIR

Rojhilat halkı, yurtsever bir halktır. Eskiden duygusal bir yurtseverliği vardı ama şimdi PJAK örgütlenmesi ile halkın siyasi, ideolojik bilinci gün geçtikçe artıyor. PJAK’a bağlılık gelişiyor. Devlet de bu nedenle halk içinde PJAK örgütlenmesi aleyhinde propaganda yapıyor. İran halkı içinde daha çok yapıyor, çünkü yurtsever Rojhilat halkına dönük bunu yaparsa büyük tepkiyle karşılaşacağını ve inandırıcı olmayacağını iyi biliyor.”