Barzani ve KDP'nin dünü bugünü: Hep Kürtlerle savaştılar

Barzani ailesi ve partisi KDP, kurulduğu günden beri her parçadaki Kürt ve Kürt örgütleriyle savaşıyor. Tarihi boyunca Kürtler dışında kimseyle savaşmayan KDP, yine Kürtleri hedef alıyor.

Kurulduğu 1946 yılından beri Başûrê Kürdistan başta olmak üzere dört parça Kürdistan'a karşıtlık yapan Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) günümüzde de bu karşıtlığını devam ettiriyor.

Bugün de PKK, Êzidîler ve Rojava düşmanlığı şahsında tüm Kürtlerin düşmanlığını yapan KDP, Türk devletiyle el ele vererek, tüm Kürtlerin kazanımlarını yerle bir edecek büyük bir savaşın hazırlığını yapıyor.

BARZANİLERİN KÜRT KARŞITLIĞI ESKİYE DAYANIYOR

Ancak KDP'nin hükümranlığını elinde tutan Barzani ailesinin Kürt karşıtlığı ve Kürt örgütleriyle savaşı, KDP'den çok daha eskiye dayanıyor.

Kürdistan'ı dört parçaya bölen sınırların üzerine yerleştirilen KDP, tarihi boyunca Kürdistan'ın sömürgeci devletleriyle birlik olarak özgürlük mücadelesi veren Kürt güçlerine karşı savaş içerisinde oldu.

KARŞI DEVRİM PARTİSİ: KDP

Barzani ailesi ve KDP'nin tarihine bakıldığında bazen İran'la, bazen Irak'la ve genellikle de Türk devletiyle işbirliği yaparak Kürt güçlerini tasfiye etmeyi amaçladığı ve Kürdistan'ı statüsüz bırakmaya çalıştığı görülüyor.

19'uncu yüzyılda Osmanlı devletinin Osmanlı devletinin merkezleşme politikası temelinde Kürt beyliklerini ortadan kaldırmaya başlamasıyla Barzani ailesinin sahneye çıkmaya başladığı görülüyor.

NAKŞİLİKTEN HANEDANLIĞA: BARZANİLER

Nakşibendi şeyhliği yoluyla Nehrî ailesinden icazet alarak Barzan bölgesine yerleşmeye başlayan Barzani ailesinin şeceresi, Kürt tarihinde tam olarak bilinmese de bu ailenin Musul tarafından geldiği tahmin ediliyor.

Barzan bölgesinin ilk şeyhi Taceddin’den sonra şeyhliği kardeşi veya oğlu olan Abdulselam aldı. Abdulselam, Nehrî şeyhliğinden icazet almayarak kendi kendisini şeyh ilan ettiği için Şeyh Ubeydullah Nehrî'nin tepkisiyle karşılaştı.

Abdulselam'ın Şeyh Ubeydullah'ın tepkisinden dolayı kaçmasının ardından, oğlu Muhammed, Nehrî şeylerinden icazet alarak şeyhliğe başladı.

İLK HEDEFLERİ KÜRT AŞİRETLERİ OLDU

Şêx Muhamed'in oğulları, Şêx 2. Abdusselam, Şêx Ahmet ve Molla Mustafa Barzani zamanında iyice güçlenen Barzani ailesi, ilk savaşlarını Behdinan bölgesindeki yerleşik ve kadim Kürt aşiretlerine karşı verdi.

Zêbarî, Bradostî, Sûrçî, Herkî, Berwarî ve Ertoşî gibi aşiretlere karşı tek tek savaş ilan eden Barzaniler, zaman zaman Osmanlı devletiyle de çelişkiler yaşadı.

Osmanlılarla yaşanan çelişkiler sonrası Şêx Ebdulselam'ın 1916'da Musul’da idam edilmesi üzerine kardeşi Şêx Ehmed şeyh oldu ve 1930'lu yıllarda Bradostî aşireti başta olmak üzere Behdinan bölgesindeki aşiretlere savaş açtı.

MOLA MISTEFA TÜRK DEVLETİNE SIĞINDI

Bradost aşiret reisi Şêx Reşîd Lolani'nin “dini yozlaştırıp yoldan çıkarmak”la suçladığı Barzaniler, zamanla bölgenin tüm kadim aşiretlerine savaş açtı ve bunun üzerine İngiliz ile Irak güçleri bölgeye müdahale etti.

İngilizlerin bombardımanları sonrası, Şêx Ehmed ile Mola Mistefa Barzani Türk devletine sığındı. Türk devletinin 1933 yılında Irak'a teslim ettiği Şêx Ehmed ve Mola Mistefa Barzani uzun süre Süleymaniye'de sürgün yaşadı.

MAHABAD'TAN DA KAÇTILAR

1945'te Rojhilat'a geçen Mola Mistefa Barzani, 1946'da kurulan Mahabad Kürt Cumhuriyeti'nde askeri sorumluluk üstlenmesine rağmen, İran rejiminin cumhuriyete yönelmesi üzerine herhangi bir direniş sergilemeden Sovyetler Birliği'ne geçti.

Barzani, sürgündeyken, 1946'da İbrahim Ehmed, İran-KDP'sinden esinlenerek, Irak-KDP'sini kurdu. Mola Mistefa Barzani, 11 yılı aşkın Rusya'da kaldıktan sonra Irak'ta Ebdulkerim Kasim'in iktidara gelmesiyle Başûr'a geri döndü.

SOVYETLER DÖNÜŞÜ PARTİ İÇİN TASFİYEYE GİRİŞTİ

Mola Mistefa Barzani, Başûr'a döndükten sonra da bölgesel güçlere dayanarak hem parti için tasfiyelere hem de diğer Kürt güçlerine karşı tasfiyeci faaliyetlerini hızlandırdı.

Mola Mistefa'nın 1964'te politbüroya haber vermeden Irak'la ateşkes yapması üzerine KDP'ni politbürosu toplanarak, Mistefa Barzani’yi partiden ihraç etti.

Barzani de bu konferansın geçersiz olduğunu savunarak, taraftarlarının hakim olduğu bir parti kongresi topladı ve İbrahim Ehmed ile yasal politbüroyu partiden ihraç etti ve kendi yandaşlarından oluşan bir politbüro seçti.

SÖMÜRGECİLERLE KİRLİ İŞBİRLİĞİ

Böylece KDP'yi ele geçirmiş olan Mistefa Barzani, o günden sonra bölge devletleriyle her parçadaki Kürt güçlerine karşı kirli işbirliklerine ve çatışmalara girişti.

Barzani ailesinin dümeninde olduğu KDP'nin o günden beri Kürt güçlerine karşı giriştikleri işbirlikleri ve savaşlara bakıldığında ise neredeyse düşmanlık yapmadıkları parti ve güç yok gibi.

DÜNDEN BUGÜNE KDP'NİN KÜRTLERLE SAVAŞI

Yıllara göre KDP'nin Kürt parti ve güçlerine karşı giriştiği çatışmalara bakıldığında;

- 1961: KDP'nin Bağdat'la ilişkilerinin bozulması üzerine, İran KDP'si, KDP'ye ciddi silah ve lojistik destek sundu. Ancak KDP çok geçmeden İran KDP'sine karşı İran rejimiyle işbirliği ve saldırıya geçti. İran KDP'sinin liderlerinden Silêman Maunî gibi liderleri katledilip, cenazesi KDP tarafında İran rejimine gönderildi.

- 1964-65: Barzani KDP'si bu yıllarda daha önce partiden kovdukları İhrahim Ehmed, Celal Talabani ve partinin eski politbürosuna birçok irili ufaklı saldırı düzenledi ve onları İran'a kaçmaya zorladı.

- 1965: Türkiye KDP’si sekreteri Faik Bucak, partisinin kuruluşu ve amaçlarına ilişkin mektup yazıp Mistefa Barzani’ye gönderdi. Mektubun gönderilmesinden kısa süre sonra Faik Bucak, Türk devleti tarafından katledildi.

- 1966: KDP, bu yıl da İbrahim Ehmed ile Celal Talabani'nin başını çektiği cepheyle savaştı. Başûrê Kürdistan'da Celali ile Melayi çatışmaları olarak bilinen çatışmalarda her iki taraftan yaşamını yitirenler oldu.

- 1968: Barzani KDP'si, her türlü destek aldığı İran-KDP'nin çökertilmesi için İran Şahlık rejiminin istihbaratı Savak'la işbirliğine gitti. KDP ile İran'ın ortak operasyonlarında Başûr ve Rojhilat'ta çok sayıda İran KDP'si pêşmergesi katledildi ve İran KDP'si ağır darbeler aldı.

-1971: Fait Bucak’tan Türkiye KDP'sinin sekreteri olan Sait Elçi, Zaxo’ya çağırdı ve orada esrarengiz bir şekilde katledildi. Bu olay da başka bir Türkiye KDP'si kuran ve Türkiye'de gerilla savaşı başlatmayı amaçlayan Dr. Şivan'ın (Sait Kırmızıtoprak) üzerine yıkıp, onları Türk MİT’nin talimatıyla 26 Kasım 1971’de kurşuna dizdiler.

- 1975: Cezayir antlaşması sonrası İran'ın Irak'taki güçlerini çekmesiyle Mistefa Barzani aşbetal (direnişi sonlandırma) ilan etti ve İran'a çekildi. Aynı yıl Celal Talabani YNK'yi kurdu ve bu yeni parti de KDP'nin hedefi oldu.

- 1976: Mistefa Barzani, YNK'ye karşı kanlı bir çatışma başlattı. Ancak girdikleri çatışmada bozguna uğrayıp, İran'a çekilmek zorunda kaldılar.

- 1978: Aşbetal'dan sonra YNK'nin Elî Eskeri komutasındaki bir grup pêşmergesi silahlı direniş için Hakkari-Başûr sınırına geçtiğinde Mistefa Barzani tarafından pusuya düşüldü. Mistefa Barzani'nin esir aldığı Elî Eskerî'yi bağladıktan sonra "Piyawî gewre bi çekên gewre tên kuştin (Büyük adamlar büyük silahlarla öldürülür)" diyerek, RPG-7 silahıyla öldürdüğü belirtilir.

- 1979: Barzaniler, çekildikleri Rojhilat'ın Mahabad kentinde KDP'yi yeniden örgütlediler ancak 1968'de İran-KDP'sine karşı İran'la yaptıkları işbirliği nedeniyle halk tarafından kabul görmediler. Bunun üzerine bölge aşiretlerine karşı saldırılara başladılar.

- 1980: Bu tarihten sonra Güney partileri KDP'nin başını çektiği CUD ve YNK'nin başını çektiği CQUD cephelerine ayrıldı. 1982 ile 1984 yılları arasında her iki cephe arasında birçok irili ufaklı çatışma yaşandı.

-1981: Barzanilerin KDP'si, 1981 yılında da bu kez de İran molla rejimiyle işbirliği yaparak, Dr. Qasimlo'nun başında olduğu İran KDP'sine yöneldi ve İran KDP'sine ağır darbeler vurdu.

- 1992: Birinci Körfez savaşından sonra Başûrê Kurdistan parlamentosu kuruldu ve parlamentonun aldığı ilk karar PKK'ye savaş ilan etmek oldu. KDP, Türk devletinin PKK'ye yönelik saldırılarında aktif olarak yer aldı.

- 1994: Bu tarihe kadar, iç çatışmalar görece dinmiş olsa da KDP Güney Kürdistan'ın tek hakimi olmak ve İbrahim Halil Sınır Kapısı'nın gelirlerini hükümete vermemek için YNK'ye savaş ilan etti. 1997 yılında kadar süren çatışmalarda her iki taraftan on bini aşkın insan yaşamını yitirdi, on binlercesi de ülkeyi terk etmek zorunda kaldı.

- 1995: KDP ile Türk devleti, PKK'ye karşı Çelik operasyonunun startını verdi. 12 Mart'ta başlayan işgal saldırıları, Mayıs ayına kadar devam etti.

- 1996: Tarihler 31 Ağustos 1996'yı gösterdiğinde KDP, Enfallerle Kürtlere kimyasallar yağdıran Saddam Hüseyin'le anlaşarak Hewlêr'i YNK'den almak için saldırıya geçti. KDP, Hewlêr'i Saddam'ın tanklarıyla ele geçirdi.

- 1997: Türk devletinin PKK'ye yönelik başlattığı Çekiç operasyonuyla eş zamanlı olarak KDP de Hewlêr'de hastanelerdeki yaralı gerillalar, Roji Welat gazetesi ve Mezopotamya Kültür Merkezi'ne baskınlar düzenledi ve 80 civarında yaralı gerilla ve yurtseveri katletti.

- 2012: Rojava devriminin başlamasından beri de KDP ve KDP'nin Rojava uzantısı ENKS Til Eran, Til Hasil, Serêkaniyê ve Efrîn başta olmak üzere devrim karşıtı birçok saldırının içerisinde doğrudan yer aldı. Hala Türk devleti destekli Suriye muhalefetinin içerisinde yer alan KDP, Rojava'ya yönelik işgal saldırılarının işbirlikçisi olmayı sürdürüyor.

- 2014: KDP, Ağustos ayında DAİŞ çetelerinin Şengal'e yönelik saldırıları karşısında güçlerini çekerek Êzidîleri soykırımla karşı karşıya bıraktı.

- 2017: Halkı soykırıma terk eden KDP, Sinûnê ve Xanesor hattında Êzidîlerin savunma gücü YBŞ'ye karşı saldırıya geçti. Saldırılarda Êzidî kızı Nazê Nayif ile gazeteci Nûjiyan Erhan'ın yanı sıra 5 YBŞ savaşçısı katledildi.

- 2017: Bütün uyarılara rağmen KDP aldığı bağımsızlık referandumu kararı sonrası Irak ordusu ve Heşdi Şabî'nin harekete gelmesi üzerine Başûrê Kürdistan topraklarının yüzde 48'inin Kürtlerin elinden gitmesine sebep oldu.

- 2018: KDP'ye bağlı ENKS'nin silahlı çete grupları Türk devletinin Efrîn'e yönelik işgal saldırılarında aktif olarak yer aldı.

- 2020: 9 Ekim tarihinde KDP, bu sefer de 2017'te terk ettiği Şengal'de Êzidîlerin kurduğu sistemi dağıtmak için Irak merkezi hükümetiyle bir anlaşma yaptı.

Kurulduğu günden beri tüm parçalardaki Kürtlerin ve Kürt örgütlerinin karşıtlığını yapan KDP, Türk devletinin Bakûr, Rojava ve Başûr Kürdistan'ında Kürt Özgürlük Hareketi'ne karşı saldırılarını fırsat bilerek, yeni bir savaş için fırsat kolluyor. Kürt halkından yükselen uyarı ve tepkilere rağmen KDP, Türk devletinin istemi doğrultusunda savaş hazırlıkları yapmayı sürdürüyor.