Hükümetin savaş politikası, deprem felaketi, ekonomik kriz, salgın ve kent merkezinin her noktasına devasa süper marketlerin açılması Van’da küçük esnafı tamamen bitirme noktasına getirdi. Van’da 2011 yılında meydana gelen depremden sonra önce bir yıl, ardından da bir kaç kez kademeli olarak ertelenen vergi ödemeleri için Van esnafının esas beklentisi Marmara depreminde olduğu gibi vergi terkini yapılması. Van'da yaşanan deprem ve devamındaki olaylar nedeniyle ekonomik dengeleri bozulan esnaf; çek, kredi ve banka ödemelerini düzenli yapamadığı için kredi sicili bozuldu.

Esnafın tefecilere mahkum olmaktan kurtarılması için kamu ve özel sektör bankacılık sisteminde de geçerli olabilecek şekilde sicil büyük önem arz ediyor. Van’ın ve Van esnafının en önemli geçim kaynaklarından biri olan Kapıköy Sınır Kapısı ise yaklaşık 1 yıldır salgın nedeniyle kapalı. Geçmiş yıllarda sınır kapısı ticareti ile bir nebze de olsa varlığını sürdüren küçük esnaf Kapıköy sınır kapısının 24 saat hizmet verir hale getirilmesini istiyor.

Van’da ticari faaliyetler yaparak yaşamını idame ettirmeye çalışan Faruk Bilgi, sıkıntılarının her gün biraz daha büyüdüğünü söyledi. Ekonomik kriz ve aynı anda başlayan salgın süreci nedeniyle esnafın yalnız bırakıldığını kaydeden Bilgi, "Bütün esnaflarımızın kapalı oluşu bizi olumsuz etkiliyor. Bugün kiralarımızı ödeyemez durumdayız. Cebimizde olanı da son 1 yılda tükettik. Esnafın çoğu arabasını, evini satarak ayakta kalmaya çalışıyor. Eğer yine bir toparlanma olmazsa esnaf kepenk kapatmak zorunda kalacak. Kulak veren yok, sesimize ses veren yok. Ne yapacağımızı bilmiyoruz. Derdimizi anlatmaya kelimeler yetmiyor. Kapıköy sınırı kapısının kapalı olması Van esnafını olumsuz yönde etkiliyor. Biran evvel gerekli önlemler alınmalı ve Kapıköy sınır kapısı hizmete açılmalıdır" İfadelerini kullandı.

SÜPERMARKETLER KÜÇÜK ESNAFI BİTİRDİ

Kantin dükkanı işleten Suat Acar ise, 1 yıldır çalışamadığını belirterek yaşadığı sıkıntıları şu sözlerle anlattı: "Bize verildiği iddia edilen destekler asla yeterli değil. Ben okul içinde kantin işletiyorum. Eylül ayına kadar muhtemelen açılmayacak. Hükümet bu konuda bir çalışma yürütmüyor. Şu anda durum çok kötü. Günden güne borçlanıyoruz. Yarın işletmelerimiz açılsa bile biz birkaç yıl şu aralar edindiğimiz borçları ödeyeceğiz.

Desteklerde bulunulması gerekiyor, hibe desteği gerekiyor, faizsiz kredi imkanının sunulması gerekiyor. Destekler olmazsa ayakta durabileceğimizi sanmıyorum. Küçük esnaf olarak her gün biraz daha tükeniyoruz. Süper marketlerle zaten rekabet edemiyoruz. Biz malı paket alıyoruz, onlar tırlarla alıyor ve bu daha da ucuz mal alınması demek. Bizim onlarla rekabet etmemiz mümkün değil."

KREDİ FAİZLERİ OLDUKÇA YÜKSEK

20 yıldır lokanta işlettiğini söyleyen Lokantacı Vahdet Tekin ise, "Yaşananlar nedeniyle esnaf zor durumda. Paket uygulamasının bize olumlu bir etkisi yok. Ben burada 20 personel ile çalışıyorum. Kredi başvurusu yaptık ama yüksek faizlerden ötürü alamadık. Bu şekilde devam ederse kepenk kapatacağız. Türkiye genelinde esnafın yüzde 90’ı zor durumda" diye konuştu.