Bugün Siirt'te bulunan Newala Qesaba'da ortaya çıkan ve aralarında PKK'nin öncü kadrolarından Mahsum Korkmaz'ın (Agit) da bulunduğu 300 kişinin gömüldüğü belirtilen toplu mezarların olduğu yere sorumlularının yargılanması için yürüyüş düzenlenecek.
Devletin yıllarca Kuzey Kürdistan'da yürüttüğü kirli politikaların bir sonucu olan faili meçhul cinayet ve toplu mezarlar, bugün hala yüzleşilmesinden korku duyulan en büyük tabu olmayı sürdürürken, devlet işlenen cinayet ve katliamları aydınlatmak yerine bu gerçekliğin üzerini örtmenin peşinde.
YÜZLERCE KİŞİ GÖMÜLMEDİ, ÇÖPE ATILDI
1986’dan sonra karanlığını yoğun bir şekilde yaşayan Botan bölgesinde JİTEM benzeri gayri resmi devlet yapılarının yarattığı katliam dolayısıyla yaşamını yitiren yüzlerce sivil ve PKK’li, toplu şekilde toprağa verildi. Evlerinden alınan, sokak ortasında kaçırılan birçok insan da JİTEM benzeri yapılar tarafından katledilerek, toplu olarak toprağın altına gömülme ihtiyacı bile duyulmadan çöpe atıldı. Kimileri dini vecibesi dahi yerine getirilmeden toplu olarak çöpe atılırken kimileri ise getirildikleri dönemin belediyelerine ait kepçelerin açtığı çukurlara toplu olarak defnedildi. Bunlara en iyi örnek ise yıllardır kitaplara, hikâyelere ve çeşitli türkülere konu olan Newala Qesaba. 1915 yılında soykırıma uğrayan Ermeniler ile 1984 yılından itibaren katledilen en az 300 Kürde mezar olan Newala Qesaba’da ayrıca Mahsum Korkmaz ve PKK'ye katılan ilk imam Mehmet Oktay öncü kadrolarının naaşları da bulunuyor.
Newala Qesaba yani kasaplar deresi. Newala Qesaba, hayvanlar kesildiğinden dolayı verilen bir ad değil. Devlet tarafından katledilen insanların toplu olarak çöpe atıldığı yer olduğu için bu ismiyle anılır. Geçmişi 1915'de başlıyor Siirt’te Hıristiyan inancındaki halklar ve Kürtler topluca bu derede öldürülüyorlar. Siirt’de hangi yaşlıya kasaplar deresini sorsanız, bildiklerini anlatmaya başlar.
Newala Qesaba'daki cenazeler ve kemikler, PKK elbiseleri hala çöplükte olduğu gibi duruyor.
Devlet katliamın üzerini örtmek amacıyla önce polis akademisi yaptı sonra Newala Qesaba çevre yolu için duble yol inşa etti.
En son 28 Mart 2014 tarihinde yapılan yürüyüş sırasında PKK’lilerin hala çöplükte ve toprak yüzeyinde elbiseleri ve kemik parçalarını gören anneler devletin hala devam eden kirli yüzünün bir daha canlı tanıklığını yaptı. Çöplükte ve toprak altında bulunan kemikleri anneler ve babalar kendi elleriyle bir araya toplayıp toprak altına koymaya çalışsa da bitecek gibi değil. Bilinen 300 cenaze ve Ermenilerden kaldığı iddia edilen bilinmeyen binlerce cenaze.
22 Eylül 1984 ile 20 Şubat 1989 arasında Botan’da yaşamını yitiren gerillalardan sadece Ahmet Görnü, Metin Ergin, Ali Tan, Fevzi Selki ve Eyüp Yücehan’ın naaşları aileleri tarafından alınabildi.
SAHTE EVRAK DÜZENLEDİLER
Gerilla cenazelerini ailelere vermeyen Türk ordu yetkilileri sahte evrak bile düzenliyordu. Newala Qasaba’da naaşı bulunan gerilla Mehmet Oktay’ın annesinin imzasıyla evrak düzenlenerek cenaze teslim edilmiş gibi gösteriliyordu. Oysa hiçbir cenaze ailelere verilmemişti ve çoğu da çöplüğe atılmıştı.
“Teslim Tesellüm Tutanağı EK-A
10 Temmuz 1987 günü saat 02.05’de Eruh Dağyeli köyü bölgesinde güvenlik kuvvetleriyle giriştikleri silahlı müsademe neticesi ölü olarak ele geçirilen teröristin Siirt C.Savcılığınca teröristin annesi ve karısı celb edilerek yaptırılan teşhisinde söz konusu teröristin Eruh-Bağğöze köyünden Abdullah oğlu 1954 doğumlu Mehmet Oktay olduğu anlaşılarak cesedin teröristin annesi Halim Oktay’a teslim edilerek iş bu teslim tesellüm tutanağı imza altına alındı. 11.Temmuz.1987
Teslim eden Hazır bulunan Teslim alan
Yurdakul Yağcı Atila Can Halim Oktay(SEN)
J.Astsb.Kd.Üçvş. J.Astsb.kd.Çvş. Annesi”
Kriminel Tim K. Narkotik Tim K.
BAŞVURULAR YANITSIZ KALDI
Toplu mezarları herkesin bilmesine ve yapılan başvurulara rağmen vadideki cenazeler, kemikler olduğu gibi duruyor.
Çöplükte duran cenazeler için devletin veya siyasi partilerin buna yönelik bir çalışması yok. İHD Siirt Şubesi 2011 yılının Şubat ayı itibarıyla Newala Qesaba’nın açılması, oranın koruma altına alınması ve o dönem resmi görevliler hakkında Siirt Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulundu. Ancak onca resmi başvuruya rağmen ne kimse hakkında işlem yapıldı ne de Newala Qesaba koruma altına alındı. Öldürülen kişilere ait kemikler, elbiseler hala çöplükte olduğu gibi duruyor. Siirt Belediyesi eşbaşkanlarının bir projesi de anıt mezar yapmaktı. Anıt mezar yapılırken bu kemiklerin kime ait olduğu konusunda bir çalışma olacak mı, yoksa hiç dokunulmadan olduğu gibi etrafı örülerek anıt mezar mı yapılacak, bu konu hala netleşmiş değil.
Newala Qesaba'nın koruma altına alınması ve katledilenlerin kimlik tespiti için İHD Siirt Şubesi çalışması devam ediyor. Fakat geri kalan kurumların “Araba bulursanız benzini biz karşılarız” anlayışla yaklaştığı da bir gerçek.
Newala Qasaba Çöplüğüne Atılanların Listesi
Ad-Soyad Doğum yeri Ölüm tarihi Çatışma yeri
Mehmet Sevgat Hilvan 28.4.1987 Nusaybin
Süleyman Erdem Eruh 5.5.1987 Nusaybin
Orhan Alpaslan Ağrı 10.10.1988 Uludere
Ferhan İl Nusaybin 7.3.1985 Nusaybin
Cevdet Günerhan Bingöl 7.3.1985
Mehmet Ağarsan (Nasır) Suruç 20.6.1985 Şemdinli
Yaşar Kahraman(Cuma) Şemdinli 17.7.1985 Şemdinli
Halil(Celal) Amed 17.7.1985 Şemdinli
Abdülmecit Yılmaz(Rubar) Şemdinli 17.7.1985 Şemdinli
Hamit Avcı(Hasan) Gercüş 16.8.1985 Şemdinli
Salman Kars(Şerif) Hakkari 1.5.1986 Şemdinli
Xezal(Hazal)Sevilgen Şırnak
Donar Akay(İbrahim)
Mehmet Sevilgen 15.1.1986
Ramazan Kaplan(Celal Hoca) 1.5.1985 Bitlis
Ali Uğur Mutki 30.4.1985 Ziyaret Baykan
Abdülkadir Bilim(Fahri) Savur
Ahmet Çelik Batman
Hamit Doymak(Azad)
Zübeyir Yıldırım Şubat 1986
İsmail Suriye
Ahmet Taygur
İrfan Eren
Ömer Aydar Pervari 1984
Ömer Aykur İdil
Vasifi Kılıç Midyat
Hamit Bafi Mardin
Leyla Silvan
Mehmet Dağ
Hasan Akan İdil
Sofi Ömer Eruh
İbrahim Savaş Şırnak
İbrahim Kurt Şırnak
F(b)ahri Aslan Şırnak
Yusuf Gün Şırnak
Murat Kaya Cizre-Yeşilyurt köyü
Veysi Yıldırım
Sıra No Olay tarihi Olay Yeri Kimliği
01 22 Eylül 1984 Şırnak-Karageçit Kerim Baytar, Amed, 1956
02 24 Ekim 1984 Şırnak-Milli J.krk. Çetin Akkurt, Mardin, 1961
03 8 Kasım 1984 Şırnak-Karageçit Sait Kaplan, Pervari, 17 yşl.
04 07 Şubat 1985 Şirvan-Hürmüz Ahmet Aydın, Mardin, 1964
05 07 Şubat 1985 Şirvan-Hürmüz Abdülfettah Onan, Sason, 1960
06 07 Şubat 1985 Şirvan-Hürmüz Ekrem Gündüz, Batman, 1960
07 09 Mart 1985 Sason-Hedonin Seyithan ....ay, Van
08 09 Mart 1985 Sason-Hedonin Adife Sakık, Muş, 1966
09 09 Mart 1985 Sason-Hedonin Enver Duvarcı, Siirt
10 09 Mart 1985 Sason-Hedonin Ahmet İbin, Batman, 1952
11 09 Mart 1985 Sason-Hedonin Ahmet Ali Demir, Bingöl, 1964
12 09 Mart 1985 Sason-Hedonin Hüseyin Yılmaz, Antep
13 09 Mart 1985 Sason-Hedonin Mehmet Şah Gündüz, Amed
14 09 Mart 1985 Sason-Hedonin Murat Seyrek, Muş
15 16 Mart 1985 Şırnak-Dereler Sadık Örek, Şırnak
16 28 Mart 1985 Şırnak-Dişlinar Medeni Keleşoğlu, Amed, 1965
17 02 Mayıs 1985 Eruh-Akdizgin Bedrettin Timurtaş, Eruh, 1961
18 02 Mayıs 1985 Eruh-Akdizgin Abdullah Elçiçek, Eruh
19 05 Mayıs 1985 Şirvan-Karaca İsmail Bozkuş, Ağrı, 1956
20 05 Mayıs 1985 Şirvan-Karaca M. Sait Yıldırım, Midyat, 1961
21 11 Mayıs 1985 Eruh-Damlabaşı Hasan Cabadak, Mardin, 1955
22 11 Mayıs 1985 Eruh-Damlabaşı Ali Kaya, Midyat, 1962
23 11 Mayıs 1985 Eruh-Damlabaşı Ali Sevilgen, Eruh
24 11 Mayıs 1985 Eruh-Damlabaşı Nurettin Oruç, Cizre, 1960
25 21 Haziran 1985 Şirvan-Yağcılar Haydar Dündar
26 29 Haziran 1985 Eruh-Fındık Hanım Yaverkaya, Hilvan, 1959
27 29 Haziran 1985 Eruh-Fındık Fadıl Tunç, Eruh, 1955
28 29 Haziran 1985 Eruh-Fındık Hasan..... Eruh
29 06 Temmuz 1985 Eruh-Akmeşe Kazım Sürgeç, Dersim, 1965
30 06 Temmuz 1985 Eruh-Akmeşe Bedri Özer, Eruh, 1965
31 22 Temmuz 1985 Eruh-Kuyucak Emin Sarık, Beşiri, 1960
32 22 Temmuz 1985 Eruh-Kuyucak Çiçek Selcan, Dersim, 1959
33 22 Temmuz 1985 Eruh-Kuyucak Cemal Tunç, Pervari, 1965
34 25 Temmuz 1985 Şırnak-Dereler Nuri Aslan, Mardin, 1964
35 11 Eylül 1985 Şırnak-Kömür ocağı Müslim Çetin, Antep, 1964
36 13 Eylül 1985 Şırnak-Dereler Yusuf......
37 22 Eylül 1985 Şırnak-Yoğurtçular Fazlı Yıldırım, Antep, 1959
38 2 Eylül 1985 Şırnak-Yoğurtçular Rahime Kahraman Dersim, 1960
39 17 Aralık 1985 Şırnak-Görmeç Osman Şanlı, Mardin, 1953
40 04 Ocak 1986 Şırnak-Dereler Hasan Çelik, Şırnak, 1965
41 04 Ocak 1986 Şırnak-Dereler Oktay Aydın
42 16 Şubat 1986 Eruh-Çırpılı Ali Aksu, Eruh, 1950
43 03 Mart 1986 Baykan-Obalı Ahmet Ergin, Beşiri, 1960
44 03 Mart 1986 Baykan-Obalı Naci Göktepe, Amed, 1958
45 03 Mart 1986 Baykan-Obalı Kimliği tespit edilemedi
46 07 Mart 1986 Şırnak-Dereler Ömer Babat, Hakkari, 1958
47 28 Mart 1986 Şırnak-Seslice Mahsun Korkmaz, Kozluk, 1959
48 16 Nisan 1986 Şırnak-Seslice Kalender İlhan, Şırnak, 1967
49 22 Mayıs 1986 Eruh-Tünekpınar Abdülkadir Hançer, Ş.Urfa, 1957
50 22 Mayıs 1986 Eruh-Tünekpınar Abdullah Acar, Şırnak, 1959
51 22 Mayıs 1986 Eruh-Tünekpınar Ekrem Güven, Amed, 1966
52 26 Ağustos 1986 Şırnak-Seslice Cemil Barkın, Şırnak, 1972
53 22 Mart 1987 Şırnak-Balveren Yusuf Bayram, Şırnak, 1950
54 29 Mart 1987 Şırnak-Balveren Gürgün Savaş, Şırnak, 1959
55 07 Temmuz 1987 Eruh-Kasimi Ekber Bidav, Pertek, 1960
56 10 Temmuz 1987 Eruh-Dağyeli Mehmet Oktay, Eruh, 1954
57 24 Temmuz 1987 Eruh-Bozatlı Mazun Acar, Midyat, 1948
58 24 Temmuz 1987 Eruh-Bozatlı Ramazan Erbek, Eruh, 1968
59 13 Eylül 1987 Şırnak-Türkmen Kimliği belirsiz
60 25 Ekim 1987 Şırnak-Balveren Kimliği belirsiz
61 31 Aralık 1987 Şırnak-Kayaboyun Mehmet Kızıl, Şırnak, 1972
62 31 Aralık 1987 Şırnak-Kayaboyun Kimliği belirsiz
63 31 Aralık 1987 Şırnak-Kayaboyun Kimliği belirsiz
64 08 Şubat 1987 Kozluk-Kolludere Hamit Dağtekin, Beşiri, 1962
65 08 Şubat 1987 Kozluk-Kolludere Fevzi Selki, Silvan, 1963
66 08 Şubat 1987 Kozluk-Kolludere Eyüphan Yüce, Silvan
67 08 Şubat 1987 Kozluk-Kolludere Murat kod adlı Dersim’den
68 08 Şubat 1987 Kozluk-Kolludere Reşit kod adlı Suriyeli
69 10 Ekim 1987 Şırnak Çobandere Abdurrahman Motor, İdil, 1955
70 11-12 Temmuz Kozluk-Kolludere Ahmet Görnü (Rızgar)
71 11-12 Temmuz 1988 Kozluk-Kolludere Kasım Kocamak (Uğur)
72 11-12 Temmuz 1988 Kozluk-Kolludere Metin Ergin (Hamit
73 11-12 Temmuz 1988 Kozluk-Kolludere Ali Tan
74 11-12 Temmuz 1988 Kozluk-Kolludere Mehmet Samih Eren
75 11-12 Temmuz 1988 Kozluk-Kolludere Cemal Tepe (Hakkı)
76 11-12 Temmuz 1988 Kozluk-Kolludere İbrahim Turak
77 11-12 Temmuz 1988 Kozluk-Kolludere Mehmet Melki
78 20.11.1988 Eruh-Peyamlı Edip Göker
79 24.11.1988 Şırnak-Kızılsu.... Kimliği belirsiz çürümüş
80 05.12.1988 Şırnak-Alkemer Murat Kapalıgöz
81 05.12.1988 Şırnak-Alkemer Veysi Güzel
82 20.2.1989 Eruh-Salkımbağları Kimliği belirsiz
KORUMA ALTINA ALINMALI
İçinde bulunduğumuz bir barış süreci var ama bizler gerçek bir barışın sağlanabilmesi için hakikatlerin ortaya çıkarılması gerektiği inancındayız. 'Nasıl olsa barışıyoruz, ne gereği var bu kadar acıları deşmeye’ demeye kimsenin hakkı yoktur. Bu katliamları yapanlar hesap vermeli.
Newala Qaseba (Kasaplar Deresi) mevkiinin alanı içerisinde bulunan, yüzlerce kimsenin anısına bir anıt mezar ve mezarlık olarak ilimizin de mezarlık ihtiyacı olduğu durumu da nazara alınarak düzenlenmesini ve Newala Qasaba'nın koruma altına alınması gerektiğini düşünüyoruz.