Raporda, artan otoriter uygulamalar, şiddetli çatışmalar ve güçlü devletlerin uluslararası hukuku hiçe saymasının, insan hakları ideallerini büyük bir tehdit altına soktuğu vurgulandı. 

Ancak rapor, tüm bu karamsar tabloya rağmen, direnişin ve değişim umutlarının sürdüğüne de dikkat çekiyor.

ACIMASIZ BİR ÇAĞA SÜRÜKLENİYORUZ

Raporun önsözünde şu ifadeler dikkat çekiyor: “Güçlü devletler tarihimizle alay ediyor. Soykırım Sözleşmesi’nden Cenevre Sözleşmeleri’ne, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ve BM Şartı’na kadar, 1930’lu ve 1940’lı yılların dersleri bir yana bırakılabilir, unutulabilir ve silinebilirmiş gibi davranıyorlar. Donald Trump’ın seçilmesi ve yönetiminin büyük oranda şirketler tarafından ele geçirilmesiyle birlikte, askeri ve ekonomik gücün insan haklarına ve diplomasiye ağır bastığı, cinsiyete ve ırka dayalı hiyerarşiler ile sıfır toplamlı düşüncenin politikaları şekillendirdiği ve nihilist milliyetçiliğin uluslararası ilişkilere yön verdiği acımasız bir çağa doğru hızla sürükleniyoruz.”

ÇATIŞMALAR DERİNLEŞİYOR

Af Örgütü'ne göre, 2024 yılı dünya çapında çatışmaların daha da şiddetlendiği bir yıl oldu.  

- İsrail’in Gazze’de yürüttüğü askeri operasyonlar, soykırım suçu işlemekle suçlanıyor.  

- Rusya, Ukrayna’daki saldırılarında daha fazla sivili hedef aldı.  

- Sudan’daki çatışmalar, dünyadaki en büyük iç göç krizini doğurdu.  

- Myanmar’da Rohingya halkı 2017'den bu yana en ağır şiddet dalgasına maruz kaldı.  

- Sudan, Kongo ve Orta Afrika Cumhuriyeti'nde cinsel şiddet vakalarında ciddi artış gözlemlendi.

ÖZGÜRLÜKLER VE İNSAN HAKLARI BASKIN ALTINDA

2024’te ifade, örgütlenme ve protesto özgürlükleri birçok ülkede ağır baskılarla karşılaştı.  

- Bangladeş, Hindistan, Nepal ve Gürcistan'da polis göstericilere ölümcül güç kullandı.  

- Türkiye’de genel protesto yasağı uygulanırken, barışçıl göstericilere yönelik şiddet arttı.  

- ABD ve birçok Avrupa ülkesinde Gazze’ye destek veren öğrenci protestoları bastırıldı.  

- Rusya ve Belarus’ta sivil toplum üzerindeki baskılar daha da sertleşti.

Kadınlar, LGBTI+ bireyler ve göçmenler de 2024 yılında ciddi hak ihlalleri yaşadı.  

- İran’da başörtüsü zorunluluğu daha da sertleştirildi.  

- Taliban yönetimindeki Afganistan’da kadınların kamusal yaşamı neredeyse tamamen yasaklandı.  

- Uganda, Malawi gibi ülkelerde eşcinsel ilişkiler suç sayıldı.

GÖÇMENLER VE MÜLTECİLER DIŞLANIYOR

Göçmen ve mülteciler dünya genelinde artan ayrımcılık ve dışlama politikalarının hedefi oldu.  

- Mülteciler Mısır, Pakistan gibi ülkelerde zorla sınır dışı edildi.  

- ABD, Meksika sınırında sığınmacı kabulünü askıya aldı.  

- Avrupa’da, özellikle Yunanistan ve İngiltere’de insan hakları ihlalleri tespit edildi.

İKLİM KRİZİ VE TEKNOLOJİ DEVLERİNİN YARATTIĞI TEHDİT

Af Örgütü, 2024’te iklim krizinin etkileriyle dünya genelinde ölüm, açlık ve zorunlu göç vakalarının arttığını belirtti.  

Ayrıca, teknoloji devlerinin (Meta, X, Amazon gibi) denetimsiz güçleri, nefret içerikli söylemleri ve manipülatif algoritmaları insan haklarını tehdit etmeye devam etti. Özellikle ABD seçimlerinde sosyal medya platformlarının taraflı müdahaleleri dikkat çekti.

Yapay zekâ kullanımı da devletler tarafından gözetim, sınır kontrolü ve sosyal yardım sistemlerinde artarak hak ihlallerine zemin hazırladı.

İNSAN HAKLARI İÇİN DİRENİŞ ŞART

Af Örgütü Genel Sekreteri Agnès Callamard, raporun önsözünde, "İnsanlık tarihi bir dönüm noktasında. Haklarımızı koruyabilmek için direnmek ve uluslararası sistemi güçlendirmek zorundayız," çağrısında bulundu.