Güney Yemen özerklik ilan etti

Yemen’de Güney Geçiş Konseyi, Pazar günü özerklik ilan etti. Suudi Arabistan öncülüğündeki Arap Koalisyonu, özerklik ilanını reddetti.

Arap Koalisyonu’nun kilit önemdeki ortaklarından Birleşik Arap Emirlikleri’nin desteklediği Güney Geçiş Konseyi, hükümetin görevlerini yerine getirmediği ve Güney davasına karşı komplo geliştirdiği tepkisinde bulunarak, özerklik ilan etti.

Bağımsızlık yanlısı Güney Geçiş Konseyi’nin kararı, Arap Koalisyonu ve hükümet güçlerinin, ülkenin kuzeyinde büyük bir bölümü kontrolünde tutan İran destekli Şii Husilere karşı savaşını zorlaştıracağı tahmin ediliyor.

Özerklik ilan eden isyancılar, geçen Kasım ayında hükümetle iktidar paylaşımı için Riyad’da bir anlaşma imzalamışlardı. "İç savaş içinde iç savaş" olarak adlandırılan bu çatışmalar anlaşma ile birlikte bir süre durdu.

Suudi resmi haber ajansına göre Arap Koalisyonu yaptığı açıklamada “geçici başkent Aden’de eski şartların yeniden tesis edilmesinin gerekliliğine” vurgu yaptı. Koalisyon, “Güney Geçiş Konseyi’nin şaşırtıcı olağanüstü hal ilanı ardından, Riyad anlaşmasının hızlı bir şekilde hayata geçirilmesi konusunda yeniden ısrar ediyoruz” dedi.

Riyad anlaşması, ülkenin tamamen parçalanmasını önlediği iddiasıyla selamlanmıştı. Ancak uygulamaya konulmaması nedeniyle, gözlemciler anlaşmanın öldüğünü daha önce de ifade etmişlerdi.

Pazar günü, Güney Geçiş Konseyi ülkenin en büyük ikinci kenti Aden’e güç yığdı ve kontrol noktaları oluşturdu. Hükümet binaları, Merkez Bankası ve Aden limanının da bu yerler arasında olduğu bildirildi. Uzmanlara göre Güney Geçiş Konseyi, özerklik ilanı ile Aden’in idari sorumluluğunu üstlenmiş oldu.

Arap Koalisyonu, anlaşmayı hayata geçirmek için pratik ve sistematik tedbirler almaya devam edeceklerini belirtirken, tarafları da gerilime son vermeye ve anlaşmaya geri dönmeye çağırdı.

SAVAŞ İÇİNDE SAVAŞ

Yemen’de temel çatışma Husi milisleri ile Arap Koalisyonu destekli hükümet güçleri arasında yaşanıyor. Husiler, başkent Sana dahil ülkenin özellikle kuzey kesimlerini kontrolünde tutuyor. Arap Koalisyonu destekli cephede de derin bölünmeler vardı.

Güney Yemen, halk demokrasisi ve komünizmi benimseyen tek Arap bölgesi olarak dikkat çekiyordu. Kuzey ve Güney Yemen, 1990’dan bu yana tek bir devlet olarak birleşse de, bu birlik uzun süre dayanamadı. Güneyde son iç savaş sırasında 11 Mayıs 2017’de tek taraflı olarak Güney Geçiş Konseyi ilan edildi. Güney Yemen eskiden Birleşik Krallık sömürgesi bir vilayetti. Aden bölgesi de İngiliz sömürgesiydi. Geçiş Konseyi, 21 Ocak 2018’de Abd Rabbu Mansur Hadi’ye yolsuzlukla suçlanan hükümet başkanı Ahmed Bin Dager’i görenden alması için yedi günlük süre tanıdı. Sürenin dolmasından kısa bir süre sonra isyancılar, hükümet binasını kontrol altına aldı. Aynı yıl 30 Ocak’ta Güney Geçiş Konseyi, Aden kentinin neredeyse tamamını denetimine aldı. Gün sonunda Arap Koalisyonu’nun arabuluculuğu ile çatışmalar durdu. Müzakere sonucunda, isyancılar orduya ait üç üssü geri verdi ve cumhurbaşkanlığı sarayı etrafındaki kuşatmayı kaldırdı. 3 Ekim 2018’de Geçiş Konseyi bu kez barışçıl halk ayaklanmasına çağırdı. 2019 yılında çatışmalar devam etti. 20 Ağustos’ta Aden’in güneyindeki Abyan vilayetinde özel kuvvetlerin karargahı isyancılar tarafından kuşatmaya alındı ve Hadi yanlısı askerlerin teslim olması istendi. En son Kasım ayında Riyad’da taraflar Aden merkezli olmak üzere iktidar paylaşımı için anlaşma imzalamışlardı.