Brezilya’da toplu taşıma ücretlerine yapılan zamlar sonucu yüzbinlerce genci sokağa döken protesto gösterileri dinmek bilmezken, eyalet yönetimleri geri adım adıyor. Yoksulluk oranları son 10 yılda ciddi oranda azalan ülkede, büyüyen ekonomiye rağmen orta sınıfın yaşam kalitesinin artmaması, alt yapı sorunları, yolsuzluklar ve Dünya Kupası için yapılan devasa yatırımlar tepki çekiyor.

Ülkenin büyük kentlerinde 10 gün önce küçük çapta başlayan ve son iki yüzbinlerce kişinin katıldığı gösteriler devam ediyor. Rio de Jenerio ve Sao Paulo gibi bir çok kentteki toplu taşıma ücretlerine yapılan zamlar ardından başlayan gösteriler nedeniyle, Konfederasyon Kupası maçlarının oynandığı Brasilia, Rio de Jenerio başta olmak üzere 5 büyük kente özel birlikler de sevk edilmişti.

Dünkü gösteriler esnasında, Brezilya-Meksika maçının oynandığı Fortaleza kentinde toplanan yaklaşık 25 bin kişi, maçın oynandığı stadyuma giden yolları uzun süre bloke etti. Polisin müdahalesi ile karşılaşan göstericiler, Dünya Kupası maçları için kentteki stada harcandığı iddia edilen 180 milyon Euro’nun hesabını sordu. Fortaleza stadyumunda oynanan maçta da bazı seyirciler sokak gösterileri lehine pankartlar taşıyarak, futbolcuların on milyonlarca dolarlık ücretlerle transfer edilmesini protesto ettiler.

Ülke genelinde çoğunluğu gençlerden oluşan 250 bini aşkın kişinin sokaklara çıkması nedeniyle polis kimi yerlerde sert müdahalelerde bulundu. Genel olarak barışçıl geçen gösterilerde kimi grupların polisin müdahalesine  karşılık verdiği bildiriliyor.

ROUSSEF ÖVDÜ, EYALETLER ZAMLARI GERİ ÇEKTİ

Olayların büyümesi üzerine geç de olsa Salı günü bir açıklama yapan Devlet Başkanı Dilma Roussef, göstericilerin demokratik haklarını kullandıklarını ve taleplerini dikkate alacaklarını söylemişti. Ancak göstericileri tebrik dahi eden Roussef’in hangi net önlemlerin alınacağı konusunda ayrıntıya girmemesi tepkiyle karşılanıyor.

Öte yandan, gösterilerin ulaştığı düzey nedeniyle geri adım atan Sao Paulo ve Rio de Jenerio eyalet yönetimleri toplu taşıma ücretlerine yapılan zamların geri alınacağını duyurdu. Daha önce de bazı kentlerin yönetimleri yapılan zamların geri alınacağını duyurmuştu.

EKONOMİSİ BÜYÜDÜ AMA ORTA SINIF EZİLDİ

Brezilya’da son 20 yıldan bu yana yapılan en büyük çaplı gösterilere katılanların çoğunluğu kentlerde yaşayan orta sınıfa mensup gençlerden oluşuyor. 200 milyona yakın nüfuslu Brezilya, 2,3 trilyon dolarlık ekonomisi ile dünyanın 7’inci büyük ekonomisi durumunda. 2012’de ekonomisi sadece yüzde 0,9 oranında büyüyen Brezilya’da bu oran son 15 yılın en düşük büyüme oranı (2009 krizi hariç) olarak gerçekleşmişti.

Ancak, ülkedeki memnuniyetsizliğin temel sebebi de yalnızca bu değil. Son 20 yılda makro anlamda ciddi oranda büyüyen ülke ekonomisine rağmen, özellikle orta sınıfın yaşam seviyesinde pek de bir değişim yaşanmadı. Eski devlet başkanı Luiz Lula da Silva’nın uyguladığı politikalar ile 30 milyon kadar yoksul kesim orta sınıf düzeyine yükselirken, sayıları on milyonları bulan gecekondu  (Favelas) sakinlerinin yaşam koşullarının kısmen de olsa düzeltilemesi başarıldı. Ancak, genel ekonomik büyüme en çok da zenginlerin daha da zenginleşmesini beraberinde getirirken, toplumun çoğunluğunu oluşturan yoksul ve orta sınıftaki etkisi görece daha az oldu.

DÜNYA KUPASI ABARTISI VE YOLSUZLUKLAR

Brezilya’da başta siyasiler içinde olmak üzere yolsuzluğun halen ciddi bir sorun olması da, göstericilerin eleştirdiği bir başka nokta. Ülkede büyük miktarlar harcanan ve halen oldukça yetersiz olan alt ve üst yapı harcamaları için ayrılan devasa kaynakların ihaleleri alan şirketlerce çarçur edildiği izlenimi hakim.

2014 Dünya Kupası’na ev sahipliği yapacak olan Brezilya’da bu amaçla 11 milyar doları aşan kamu yatırımının yapılması da göstericilerin eleştirdiği önemli bir nokta. Dünya kupası tarihinde hiç bir ülkenin yapmadığı miktarda kamu yatırımının yapılması, futbol hayranı ülkenin gençlerini kızdıran bir başka neden.

LULA GERİ Mİ DÖNECEK?

Brezilya’yı sarsan son 20 yılın en büyük gösterileri beraberinde eski Devlet Başkanı Luiz Lula da Silva’nın yeniden siyasete dönebileceği yorumlarını da getirdi. Mevcut Devlet Başkanı ve eski bir gerilla olan Dilma Roussef’in gösteriler nedeniyle görüşerek tavsiye istediği Lula, halen oldukça popüler bir isim. Son 10 yıldaki ekonomik büyüme ve fakirlikle mücadele gibi konulardaki başarısıyla bilinen Lula’nın önümüzdeki seçimlerde tekrar aday olarak, parçalı bir duruş sergileyen sol koalisyona yeniden hayat verebileceği de konuşuluyor. İsmi daha önce BM Genel sekreterliği için geçen Lula’nın muhalefetin elindeki Sao Paulo eyaletine aday olabileceği de iddialar arasında.