Britanya’da ‘3 ebeveynli çocuk’ tekniğine ilk onay
Britanya’da ‘3 ebeveynli çocuk’ tekniğine ilk onay
Britanya’da ‘3 ebeveynli çocuk’ tekniğine ilk onay
Britanya’da dünyada ilk kez 3 kişinin genlerini taşıyacak doğum tekniğine ilk onay çıktı. ‘3 ebeveynli çocuk’ olarak da adlandırılan yöntem ile doğacak çocukların DNA’sının yüzde 99’undan fazlası yine anne-babaya ait olacak.
Yeni teknik ile özellikle mitokondriyal bozukluk hastalığından dolayı 125 civarındaki hastalıklı doğumun önlenmesi hedefleniyor.
Britanya Parlamentosu’nun alt kanadı Avam Kamarası’nda yapılan oylamada 382 parlamenter ‘üçlü ebeveynli doğum’ projesine onay verirken, 128’i ise karşıt yönde oy kullandı. Yasa tasarısı, 23 Şubat’ta Lordlar Kamarası’nın onayına sunulacak ve onaylanmasına kesin gözüyle bakılıyor.
Britanya’da yaşayan çok az sayıda çifti ilgilendiren proje ile 3 kişinin DNA'sı kullanılarak anneden bebeğe geçen bazı ölümcül genetik hastalıkların engellemesi amaçlanıyor. Tüp bebek yönteminin kullanılacağı ‘3 ebeveynli teknikte’ annenin yanı sıra kadın bir donörün yumurtaları ve babanın spermi kullanılacak.
Anneden bebeğe geçen "mitokondrial bozukluk" hastalığı gibi bazı ölümcül genetik hastalıkları aşmayı amaçlayan yöntemde, döllenmiş yumurtanın çekirdeği hücreden çıkarılıp sağlıklı mitokondriye sahip kadın donörden alınmış hücreye yerleştiriliyor. Daha sonra laboratuvar ortamında döllenen annenin yumurtası tekrar rahmine yerleştiriliyor.
Bu yöntem sayesinde doğacak çocuk yüzde 99 oranında anne-baba çiftin genlerini taşıyacak, çünkü donör kadından alınan mitokondri’nin insan DNA’sı içindeki payı yüzde 1’den az. Ancak, doğan bebeğin genlerindeki değişim nesiller geçtikçe daha da artıyor.
Dünyada her 6 bin 500 bebekten biri ölümcül olabilen ‘mitokondriyal bozukluk’ nedeniyle hastalıklı doğarken, Britanya’da bu sayı 125 civarında tahmin ediliyor. Hücrelerin enerji ihtiyacını "mitokondri" organeller karşıladığından mitokondrial hastalıklarda vücut, fonksiyonlarını yerine getirmesi için gerekli enerjiden yoksun kalıyor. Mitokondrial bozukluk anneden bebeğe geçerek, çocukta beyin hasarı, kas atrofisi, kalp yetmezliği ve körlük gibi önemli hastalıklara yol açıyor.
Öte yandan yasa tasarısı, ülkede birçok kesim arasında tartışmalara neden olmuştu. İngiliz hükümeti prensipte tasarıya destek verirken, Anglikan Kilisesi’nin başında olduğu bazı kesimler tekniği ‘etik olmamakla’ eleştiriyorlar. 3 ebeveynli çocuk yöntemi karşıtları ayrıca, ileride genetiğin değiştirilmesi yönteminin yaygınlaşacağını ve çocukların bir kısmının kanser gibi hastalıklara maruz kalacağını da savunuyorlar.
Yasanın Lordlar Kamarası’nda da onaylanması halinde "3 ebeveynli bebek" denemesi bu yıl içerisinde yapılabilecek ve 3 bijolojik ebeveyne sahip ilk bebek 2016 yılında doğmuş olacak.
Britanya dünyada bu tekniğin kullanılmasına izin veren ilk ülke olacakken, yılda yaklaşık 150 çiftin faydalanacağı tahmin ediliyor.