Kuzey Kürdistan ile  Mezopotamya bölgesinde yaşanan asimilasyon ve soykırımlara dikkat çekmek amacıyla bu yılın Eylül ayında Sur ilçesinde açılan "Ortak Vicdan Anıtı" ile ilgili görüşlerini dile getiren Sur Belediye Başkanı Abdullah Demirbaş, egemenlerin kendi iktidarları için Kürtleri diğer halklara karşı kullandığını belirterek, Hamidiye Alayları'nı yaratan anlayışın dipdiri durduğunu söyledi. 

Amed'de tarihi Anzele meydanının yeniden düzenlenmesi ardından 12 Eylül tarihinde Mezopotamya’da yaşayan ve katliamlara maruz kalan halkları sembolize etmek için "Ortak Vicdan Anıtı" yapıldı. Anıt hakkında ANF'ye konuşan Sur Belediye Başkanı Abdullah Demirbaş, Mezopotamya ve Kürdistan coğrafyasının çok büyük acılar yaşadığını belirterek, "Bu topraklarda egemenler bin yıllardır iktidarlarını sürdürmek için halkları ve inançları bölüp yönettiler ve birbirine kırdırttılar. Bugün bu gerçeklikten hareketle geçmişle yüzleşmeliyiz" dedi.

"Bugün acıları yarıştırma günü değildir" diyen Demirbaş, "Geçmişte kalmamak ancak tarihsel özeleştirisini yapıp geleceği yeniden inşa etme zamanıdır. Mezopatamya insanları artık barış içinde yaşamalıdır. Bu nedenle bu coğrafyada yaşayan kadim halklar, hem etnik, inanç ve mezhep temelinde birbirine kırdırıldı. Kürtlere de tetikçilik yaptırıldı. Egemenler kendi iktidarlarını sürdürmek için Kürtleri diğer halklara karşı kullandılar" şeklinde konuştu. 

Egemenlerin iktidarlarını sürdürmek için Kürtleri kullandıklarını ve bunun en çarpıcı örneğinin Hamidiye Alayları olduğunu kaydeden Demirbaş, " Ama biz biliyoruz ki bugün de Hamidiye Alayları'nı yaratan anlayış dipdiri duruyor" dedi. 

12 Eylül tarihinde yapılan "Ortak Vicdan Anıtı"na değinen ve bu anıtın sadece bir halkı değil, Mezopotamya'da yaşayan tüm halkların yaşadığı katliam, asimilasyon ve soykırımları hatırlattığını belirten Demirbaş, "Bu anıt 1915’te Ermenilerin yaşadığı soykırımı, Seyfo'yu, Yezidilere yaşatılan 1972 fermanını Yahudilerin göçertilmeye çalışılmasını, Kürtlere ve gerçek müslümanlara yaşatılan katliamları anlatıyor" şeklinde konuştu. 

'YÜZLEŞMEK VE ÖZÜR DİLEMEK İÇİN AÇTIK BU ANITI'

Sur içinde Anzele meydanında açılan "Ortak Vicdan Anıtı"nı açıları görüp, bunlarla yüzleşerek özür dilemek ve geleceği inşa etmek için açtıklarını ifade eden Başkan Demirbaş, "Biz,  egemenlerin de bunlarla yüzleşmesini amaçladık. Biz geçmişle yüzleştiğimiz zaman gerçek bir iş yapmış oluruz. Özür dilemek kimseyi küçültmez aksine acıların tekrarlanmamasını sağlar" dedi. 

Açılan anıtta kitap tasviri içinde bir gözyaşı ve altında bir ateş motifi olduğunu kaydeden Demirbaş, "Üzerinde 7 dilde 'Acıları ortaklaştırdık ki, bir daha acılar yaşanmasın' ifadesi var. Kürtçe, Ermenice, Rumca, İbranice, Türkçe, Süryanice ve İngilizce dillerinde yazdık bu sözleri" şeklinde konuştu. 

Anıtın açılışını 12 Eylül tarihin denk getirmelerinin de nedenini açıklayan Demirbaş, "12 Eylül haklara ve inançlara hiç ayrım gözetmeksizin bir acı yaşattı. Bu kara günde anıtı açarak bu noktaya dikkat çekmek istedik. Biz bir Ermeni’nin, Süryani’nin, Yahudi’nin, Müslüman’ın, Keldani’nin yaşadığı acının ortak olduğuna inanıyorum.  Bir Papaz’ın söylediği çarpıcı bir söz vardı; 'Biz sabah kahvaltısı, siz öğlen yemeği idiniz.' Biz bu bilinci aldık. Egemenler artık halkları artık birbirine düşman edemeyecek" dedi. 
"Biz vicdanların cüzdanlara sokulduğu bir süreçte artık vicdanların cüzdanlardan çıkarılmasını" istedik diyen Demirbaş, "Artık bu demokratik yaşamın gerektiği ahlaki ve vicdani  bir toplumu esas alıyoruz. Biz çıkarlar uğruna biz artık vicdanlarımızı terk etmeyeceğiz. Ortak vicdan anıtı aynı zamanda bir yüzleşme anıtıdır" dedi. 
 
'ACILARI YARIŞTIRMAYALIM, ORTAKLAŞTIRALIM'

Çok dilli belediyeciliği esas alarak hizmet veren Amed Sur Belediyesi  farklı inanç düşünce ve etnik kimliğe sahip, halk nezdinde kabul gören kanaat önderleri konumunda bulunan kırk kişiden oluşan  bir meclis kurarak kentin tarihi ve kültürel mirasını korumaya dönük çalışmalar yürütüyor.

 Kırklar Meclisi tarafından Türkiye'de bir ilk olan "Ortak Vicdan Anıtı" 12 Eylül tarihinde Sur ilçesi  Anzele meydanında açıldı. 

Anıt, Cumhuriyet öncesi ve sonrası Mezopotamya coğrafyasında; Müslüman, Yahudi ve Hıristiyan dinlerine mensup, Türk, Kürt, Arap, Ermeni, Keldani, Yahudi, Süryani ve Ezidî halklarının bir daha acı yaşamaması için tasarlandı. Kitap üzerine damlayan gözyaşı ve ateşin işlendiği anıtta, Kürtçe, Ermenice, Rumca, İbranice, Türkçe, Süryanice ve İngilizce "Acıları Ortaklaştık ki, Bir Daha Yaşanmasın" sözleri kadim halkların bu topraklarda unutulmayacağını belgeler nitelikte.

Açılışta bir konuşma yapan Demirbaş şunları söylemişti:  "Bu acıların yaşanmaması için canlarını ölüme yatıran Kemal Pir, Mazlum Doğan ve Sakine’yi buradan saygıyla anıyoruz. Artık hepimiz bu acıları yarıştırmak yerine acıları ortaklaştıracağız. Bilinmelidir ki; bize bu acıları yaşatan egemenlerin de yaşattığı acılarla yüzleşmesini sağlayacağız. Yüzleşeceğiz, yüzleştireceğiz. Bugün artık egemenlerin bütün bu halklardan özür dileme zamanı gelmiştir. Biz tarihsel özeleştirimizi buradan veriyoruz. Sizlerin de vermesini istiyoruz. Artık Ermeni, Süryani, Kürt, Alevi ve Êzidiler, gerçek Müslümanlar artık bu acıları yaşamak istemiyor. Biz bütün bu acıların ortak paydası olarak herkesin vicdanına sesleniyoruz; kimse bu topraklarda bir daha acı yaşamasın."

Açılış töreninde konuşan Amedli Ermeni yazar Mıgırdıç Margosyan da, Amed'de Cumhuriyet sonrasındaki yıllarda gayri müslümlerin yaşadığı Sur içindeki "Gavur Mahallesi"ni anlatan kitabını atfen, "Bu mahalle artık gavuru tükenmiş bir mahalle ama olsun, ismi yaşıyor. Umut ediyorum ki; bundan sonra bu mahallelerde gavuru, Kürdü, Alevi'si de tüm halklar beraber kol kola barış ve kardeşlik içinde yürüyeceklerdir" demişti.