'Toplu mezarlar devletin kirli savaşını teşhir etmektedir'

'Toplu mezarlar devletin kirli savaşını teşhir etmektedir'

MEYADER Bingöl Temsilcisi Cengiz Turan, Bingöl'de bulunan 32 toplu mezarda yaklaşık 500 kişinin cenazesinin bulunduğunu belirterek, "Toplu mezarlar, devletin 90'lı yıllarda yürütmüş olduğu kirli savaşın yüzünü teşhir etmektedir. Belediye, savcılık ve jandarma belgelerinden edindiğimiz bilgilere göre, 1991-1999 yılları arasında Düzağaç Mezarlığı'nda gömülen gerilla sayısının 133 olduğu belirtiliyor. Ancak biz bu sayının çok daha fazla olduğunu düşünüyoruz" dedi. 

İHD Bingöl Şubesi, MEYADER ve BDP Bingöl İl Örgütü, 17-31 Mayıs Uluslararası Gözaltında Kayıplar Haftası dolayısıyla Düzağaç Mezarlığı'nda basın açıklanması gerçekleştirdi. Açıklamaya, MEYADER, İHD Bingöl Şubesi üyeleri ve BDP İl yöneticilerinin yanı sıra çok sayıda kişi katıldı. 90'lı yıllarda "faili meçhul" olarak kaybedilenlerin fotoğraflarının bulunduğu pankartın açıldığı açıklamada, bölgede gerçekleşen çatışmada yaşamını yitiren gerillaların mezarına karanfiller bırakıldıktan sonra saygı duruşunda bulunuldu. 

Daha sonra açıklama yapan İHD Bingöl Şube Başkanı Mehmet Can İnce, yıllardır katliam ve kıyımların yaşandığı bu coğrafyada, Kürt, Alevi ve Ermenilere ait yüzlerce toplu mezar bulunduğunu belirtti. "Tarihin arşivlerinde gizli tutulan bunca olay halen gün yüzüne çıkmayı, gerçek ve adaletle buluşmayı bekliyor" diyen İnce, şunları dile getirdi: "Biz şunu iyi biliyoruz. Yaşamını yitiren PKK militanlarının topluca defnedildiği yerlerin haritası ve bilgileri askerlerde bulunuyor. Çatışmalardan sonra çekilen fotoğraflar var. Nereye defnedilmişse devletin bilgisi dahilindedir. Bir kayıp arayışımız 15 yılımızı aldı. Bağımsız, yetkileri olan, arşivlere girebilen komisyonun bu süreci başlatması gerekiyor. Toplu mezarları açma konusunda Türkiye Cenevre Sözleşmesi'ni ihlal ediyor. Minnesota Protokolü'ne uymuyor." 

İnce'den sonra konuşan MEYADER Bingöl Temsilcisi Cengiz Turan ise, Bingöl'de bulunan 32 toplu mezarda yaklaşık 500 kişinin cenazesinin bulunduğunu belirterek, "Kürdistan'da bu sayı binleri bulmaktadır. 90'lı yıllarda devletin yürüttüğü kirli savaşta binlerce insanımız katledildi. Ve toplu bir şekilde, dinimize uygun olmayan bir şekilde dağlara, kimsesizler mezarlıklarına topluca defnedildi. Aileler kaybettiklerinin yakınlarının bir kemiğini bulmanın azabı içinde yaşamaktadır. Toplu mezarlar, devletin 90'lı yıllarda yürütmüş olduğu kirli savaşın yüzünü teşhir etmektedir. Bizler İHD ve MEYADER olarak Bingöl'de toplu mezarlar hakkında bir çalışma yaptık. Biz 90'lı yıllarda yapılan definlerle ilgili belediyelerden gerekli yazışmaları ve krokileri talep ettik. Bu krokiler tarafımıza verildi. Ortaya çıkan rakamlar oldukça ürkütücü ve vahşetin boyutunu gözler önüne seriyor. Belediye, savcılık ve jandarma belgelerinden edindiğimiz bilgilere göre, 1991-1999 yılları arasında Düzağaç Mezarlığı'nda gömülen gerilla sayısının 133 olduğu belirtiliyor. Ancak biz bu sayının çok daha fazla olduğunu düşünüyoruz" diye konuştu. 

Turan, tespit ettikleri toplu mezarlara defnedilen bazı PKK'lilerin isimlerine ilişkin şu bilgileri verdi:

1. Toplu Mezar: Bingöl Düzağaç Şehir Mezarlığı Kimsesizler Mezarlığı bölümünde, 01.05.1992 tarihinde Bingöl-Solhan-Hazarşah köyü kırsalında çıkan çatışmada yaşamını yitiren 18 PKK'li defnedildi. Bunlardan sadece Diyarbakır Ergani nüfusuna kayıtlı Şemsettin Ülke (Ciwan) isimli PKK'linin kimliği belirlendi. 
2. Toplu Mezar: Bingöl Düzağaç Şehir Mezarlığı Kimsesizler Mezarlığı Kimsesizler bölümünde 23.12.1992 tarihinde Bingöl Merkez Dallıtepe'de çıkan çatışmada yaşamını yitiren 6 PKK'li defnedildi. Burada defnedilen PKK'lilerin kimlikleri belirlenemedi. 

3. Toplu Mezar: Bingöl Düzağaç Şehir Mezarlığı Kimsesizler Mezarlığı bölümünde 26.05.1993 tarihinde Bingöl-Karacehennem'de çıkan çatışmada yaşamını yitiren 9 PKK'linin cenazesi defnedildi. Burada defnedilen PKK'lilerin kimlik bilgilerine ulaşılamadı. 

4. Toplu Mezar: Bingöl Düzağaç Şehir Mezarlığı Kimsesizler bölümünde 31.05.1993 tarihinde Bingöl-Karacehennem'de çıkan çatışmada yaşamını yitiren 16 PKK'linin cenazesi defnedildi. Burada defnedilen PKK'lilerin kimlik bilgilerine ulaşılamadı. 

5. Toplu Mezar: Bingöl Düzağaç Şehir Mezarlığı Kimsesizler Mezarlığı bölümünde 20.10.1993 tarihinde Bingöl-Genç-Servi Yeniçevre köyü kırsalında çıkan çatışmada yaşamını yitiren 5 PKK'linin cenazesi defnedildi. Burada defnedilen PKK'lilerden Diyarbakır Hani ilçesi nüfusuna kayıtlı 1974 doğumlu Nurettin Alkan (Kewnar) isimli PKK'linin kimlik bilgilerine ulaşıldı. 

6. Toplu Mezar: Bingöl Düzağaç Şehir Mezarlığı Kimsesizler Mezarlığı bölümünde 26.03.1994 tarihinde Bingöl-Adaklı-Güngörsün (Hösnek) köyü kırsalında çıkan çatışmada yaşamını yitiren 20 ile 33 arasında PKK'linin cenazesi defnedildi. (Cenazelerin bir kısmı alınmış olup topluca gömülen cenaze sayısı 20'dir) Mehmet Aslan (Seyfettin) - 1968 Diyarbakır ili Lice ilçesi nüfusuna kayıtlı, Şahrebi Avren (Tekoşer Jiyan) - 1975 Diyarbakır ili Ergani ilçesi nüfusuna kayıtlı, Özgür Binici (Rodi) - 1974 Bingöl ili Adaklı ilçesi Altınevler köyü nüfusuna kayıtlı, Ahmet Hocaoğlu (Bünyamin) - 1968 Diyarbakır ili Hani ilçesi nüfusuna kayıtlı, Medeni Aslan (Şerif) - 1970 Muş ili Bulanık ilçesi nüfusuna kayıtlı, Adil Öcal (Hamza) - 1975 Muş ili Malazgirt ilçesi nüfusuna kayıtlı, Ali Elik (Çırav Kahan) - 1975 Siirt nüfusuna kayıtlı, Mazur Akçora (Farqin) - 1972 Diyarbakır ili Silvan ilçesi nüfusuna kayıtlı, Ömer Yorgun (Selman), Mehmet Şaki (Agit) - 1973 Van ili Erciş ilçesi nüfusuna kayıtlı, Mehmet Abak (Bahoz) - 1978 Mardin ili Derik ilçesi nüfusuna kayıtlı, Mehmet Abbas (Bahoz K.) - 1970 Afrin nüfusuna kayıtlı, Muhlis Çokyeli (Kawa) - 1973 Muş ili Malazgirt ilçesi nüfusuna kayıtlı, Ceyhan Çağlayan (Mazlum) - Muş ili Varto ilçesi nüfusuna kayıtlı, Ahmet Çürük (Ferhat) - 1975 Erzurum ili Tekman ilçesi nüfusuna kayıtlı, Fesih Kaya (Agit) - 1972 Mardin ili Kızıltepe ilçesi nüfusuna kayıtlı, Şehmus - Bingöl ili Karlıova ilçesi nüfusuna kayıtlı, Hamit-Mardin ili nüfusuna kayıtlı.

7. Toplu Mezar: Bingöl Düzağaç Şehir Mezarlığı Kimsesizler Mezarlığı bölümü, 11.11.1995 tarihi, çatışma bölgesi Bingöl-Merkez-Sancak bölgesi, yaşamını yitiren PKK'li sayısı 6.

8. Toplu Mezar: Bingöl Düzağaç Şehir Mezarlığı Kimsesizler Mezarlığı Bölümü, 10.12.1997, çatışma yeri Bingöl-Genç-Direkli köyü, Yaşamını yitiren PKK'li sayısı 5.

Turan, Bingöl'ün Kığı ilçesinde Kimsesizler Mezarlığı'na defnedilen PKK'lilerden kimliklerini tespit ettiklerine ilişkin ise şu bilgileri verdi: Sevim (Kod adı: Sülbüs) - Erzurum ili Hınıs ilçesi Hasköy nüfusuna kayıtlı, Kod adı: Amed - Diyarbakır ili Hazro ilçesi nüfusuna kayıtlı, Ayhan Fırat - baba: Ahmet anne Adı: Çiçek 1977 doğumlu Erzurum ili Hınıs ilçesi Akçemlik köyü nüfusuna kayıtlı, Sevim Taş (Ruken): Erzurum ili Hınıs ilçesi Yeşilağzı köyü nüfusuna kayıtlı, Bedia Bitmen (Şirin) - baba adı Hamdi, 1976 Batman nüfusuna kayıtlı, 
Yahya Bildirici (Serhıldan) - baba adı Ahmet, 1973 Ağrı ili Patnos ilçesi nüfusuna kayıtlı. 

Toplu mezardaki PKK'linin ağabeyinden çağrı 

Turan'ın açıklamasından sonra 1993 yılında Bingöl'ün Genç ilçesi kırsalında yaşamını yitiren PKK'li Nurettin Alkan'ın (Kevnar) ağabeyi Necmettin Alkan, "Biz kardeşimin şehit düştüğü haberinden sonra cenazesini almak için birçok yere başvurduk, ancak her seferinde yanlış yönlendirildik. Birkaç yıl önce Genç'te yapılan kazılarda kan örneği vermemize rağmen herhangi bir sonuç alamadık. Daha sonra MEYADER ve İHD'nin yaptığı çalışmalar sonucu cenazemizin burada gömül olduğunu ve gömüldükleri yerin işgal edildiğini öğendik. Şu an bulunduğumuz yer işgal altında olan şehitlerimizin toplu olarak gömüldüğü yerdir. Buradan bütün ailelerimize sesleniyoruz. Biz şehitlerimize sahip çıkmak istiyorsak, yakınlarının akibetini bilmeyen bütün aileler MEYADER ve İHD üzerinden resmi başvuru yapmalıdırlar" çağrısında bulundu.