Bitlis’te Dere Üstü Islah Projesi’ kapsamında AKP’li dükkan sahiplerine 1 milyon TL, AKP’li olmayanlara ise 50 bin TL verildiği iddia edildi. Başka bir iddia ise AKP’li Vahit Kiler’in proje propagandası adı altında boşaltılan yerlerde altın arıyor.
Bitlis’te ‘Dere Üstü Islah Projesi’ kapsamında yüzlerce esnaf mağdur ediliyor. Proje kapsamında ilk yıkım işlemi 28 Eylül 2019 yılında Said-i Kurd-i Caddesi üzerinde bulunan, mülkiyeti İl Özel İdaresine ait, halk arasında "Hanedan" olarak bilinen ve birçok esnafın bulunduğu binanın yıkımıyla başlanmıştı. Daha sonra 5 Aralık 2020 tarihinde 78 işyerinin bulunduğu hal binasının yıkımıyla proje devam etti. Proje kapsamında yaklaşık 700 iş yeri yıkılacak.
Bitlis merkez Dere Üstü Kentsel Dönüşüm Projesi Riskli Alan Kararı 21.04.2020 tarihli 31106 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştı. Söz konusu riskli alanda kamulaştırma işlemlerini yürütmek üzere Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 16.07.2020 tarih ve 148468 sayılı Bakanlık Makamı Oluru ile Bitlis Belediyesi yetkilendirilmiştir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından başlatılan, Bitlis Valiliği ve Bitlis Belediyesi tarafından yürütülen 'Dere Üstü Kentsel Dönüşüm Riskli Alan Projesi' kapsamında toplamda 177 yapı yıkılacak.
Dere yatağının kapatılması ve üstüne dükkanların, evlerin yapılması elli yıllık bir tarihe dayanıyor. Yıkılmak istenilen alandan geçen dere de şu anda kanalizasyon sularının ve çöplerin atıldığı bir alan. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un bizzat ziyaret ettiği ve ana akım medyaya açıklamalarda bulunduğu Nisan 2021’de “Tarihi yapıları gün yüzüne çıkaracağız. Bitlis’e 12 Milyarlık yatırım yaptık” açıklamalarına karşılık esnaf bakanı yalanlıyor. Yıkılmak istenilen alana karşılık 700 dükkan yapıldığını iddia eden AKP’li bakan ve vekillere karşılık, CHP Ankara Milletvekili Tekin Bingöl dükkanların ortada olmadığını söyledi.
Bitlis transit yolu çalışmaları da son iki yıldır henüz tamamlanmadı. Dere Üstü Islah Projesi kapsamından boşaltılmak istenilen dükkanlara restorasyon adı altında 2 milyon TL bakım yapıldı. Haziran ayının sonunda boşatılması planlanan dükkanların durumunun meclise taşınmasının ardından Temmuz ayının sonuna ertelendi.
Mahkemeye başvuran yirmi dükkan sahiplerinin açtığı dava sonucuna karşılık, İdari Mahkeme yürütme durdurma kararı verdi ancak bu karara rağmen boşaltmaya gelen polisler kararı tanımıyor. İddiaya göre bazı dükkan sahiplerine 1 milyon TL ile 700 bin TL arasında paralar ödendi. AKP’li olmayan dükkan sahiplerine ise dükkanları karşılığında elli bin TL ödenmek istendi.
‘YIKIMA KARŞILIK ESNAF DÜKKANLARINDA YATIP KALKIYOR’
HDP Bitlis Milletvekili Mahmut Celadet Gaydalı, esnaf ziyaretlerindeki gözlemlerini aktardı: “Bitlis esnafı çoluk çocuk perişan halde. Orada bir rant kavgası yapılıyor. Üstü örtülü bir rant kavgası, zamanla bunların hepsi gün yüzüne çıkacaktır. Bitlis deresi kanalizasyon ve çöplerin atıldığı bir dere. Eskiden oradan pırıl pırıl sular akardı. Dükkan sahiplerini ve kiracıları nasıl mağdur etmeden taşıyabiliriz diye tartışma yapılması gerekir. Halkın rızası alınmadan yapılıyor. Bunların yaptıkları ‘ben yaptım oldu, biz yıkmak istiyorsak yıkacağız’, kendi çevrelerine yüksek oranda tazminatlar ödendi. Ancak AKP’li olmayan esnafa ödemeler yapılmıyor. AKP’li Vahit Kiler Bitlis’e yatırım yaptığını söylüyor. Kendisi polis koruması olmadan Bitlis’te dolaşsın önce. Halktan o kadar uzak, o kadar korkuyor. Bu insanlar mağdur. Dükkanlarında yatıp kalkıyorlar her an yıkım olacak diye. Projemiz var diyorlar ortada 700 dükkan yok.”
İDDİA: KİLER PROJE DİYOR, ALTIN ARIYOR
Gaydalı, esnaf görüşmelerinde esnafların kendisine, AKP’li Kiler’in ve adamlarının boşaltmak istedikleri alanda Ermenilerden kalan altınları aradıklarını söylediğini aktardı. İddiaya göre daha önce de altın bulunmuş.
KENDİ YANDAŞINA 1 MİLYON TL, DİĞERLERİNE 50 BİN TL
Telefonla ulaşabildiğimiz dükkan sahibi yaşananları şöyle anlattı: “Şehrin çehresini değiştiriyoruz diye iki milyon bir rakamla dükkanları üçüncü sınıf bir restorasyondan geçirdiler. Yıkılmayacak sandık içlerini değiştirdik. Yıkacaktınız madem neden o kadar para harcadınız? Ben on kişilik bir nüfusa bakıyorum. Kendi yandaşlarına bir milyon verdiler. Benim dükkanıma 50 bin TL teklif ettiler. Elimde mahkeme kararı var polis geçerli değil bu diyor. Mahkeme kararı geçersiz de polisin dediği mi geçerli?”
