Suriye sahasındaki uluslararası ve bölgesel güçler, 2021'in ilk günlerinden itibaren birbirlerini yoklayan hamlelerini sıklaştırdı.

Sahadaki tüm güçler askeri, istihbarati, propaganda ve algı operasyonlarını sıklaştırırken, bu güçlerin başında işgalci Türk devleti ile Rusya geliyor.

Türk devleti, bir yandan Eyn Îsa başta olmak üzere, Kuzey-Doğu Suriye ve Şehba bölgelerine saldırılarını yoğunlaştırıyor, diğer yandan da İdlib'e güç yığmaya devam ediyor.

EYN ÎSA VE İDLİB'TE BOMBARDIMAN, QAMIŞLO'DA PROVOKASYON

Rusya ise Kuzey-Doğu Suriye'deki Türk devleti saldırılarını, Özerk Yönetimi'ne karşı baskı aracına dönüştürmeye çalışırken, İdlib'de de Türk devletinin yığınağına bombardımanlarla karşılık veriyor.

Suriye hükümeti ve ona bağlı paramiliter güçler de Qamişlo'da provokasyon için uğraşırken; DAİŞ ve Hurras El Din gibi çete gruplarından ise Suriye'nin farklı bölgelerinden dikkat çeken saldırılar gelişiyor.

RUS SARKACININ EYN ÎSA UCU

Türk devleti, 9 Ekim 2019'daki Girê Spî ile Serêkaniyê işgalinin ardından ABD'yle imzalanan 17 Ekim 2019'da Ankara ve 22 Ekim 2019'da da Rusya'yla imzalanan Soçi anlaşmasına rağmen saldırılarını sürdürüyor.

Son bir buçuk aydır saldırıların yoğunlaştığı bölgelerin başında ise Kobanê-Reqa, Kobanê-Cizîrê bölgesi ve Minbic-Cizîrê bölgesini birbirine bağlayan stratejik önemdeki Eyn Îsa nahiyesi geliyor.

RUSYA'NIN EYN ÎSA'DAKİ TEST SÜRÜŞÜ!

Rusya, Türk devletinin saldırılarını Özerk Yönetim'e karşı bir baskı aracına dönüştürerek, Eyn Îsa'nın rejime devredilmesini dayattı. Ancak Rusya'nın bu dayatması karşılık bulmayınca Türk devletinin saldırıları süreklileşti.

Özerk Yönetim, Rusya'nın tüm Kuzey-Doğu Suriye'yi rejimin denetimine vermek için Eyn Îsa'yı "pilot bölge" seçtiğini ve burada başarması durumunda, bu dayatmayı tüm bölge için yapacağını belirterek dayatmaları kabul etmiyor.

RUSYA'NIN İKİLİ OYUNU

Rusya'nın dayatması, Özerk Yönetim'in dayatmaları reddi ve QSD'nin işgal saldırıları karşısındaki direnişi sonrası; 10 Aralık 2020 tarihinde Rusya, QSD ve Şam hükümeti askeri yetkilileri Eyn Îsa'da bir toplantı yaptı.

Toplantıda ateşkesin izlenmesi için Eyn Îsa'da (ikisi kentin batısında, biri kentin doğusunda) 3 ortak gözlem noktası kuruldu.

Gözlem noktalarının kurulmasından sonra Rus askeri polisleri, Eyn Îsa yakınlarındaki Şergirak silolarında Türk yetkililerle görüştü ve saldırılar yeniden yoğunluk kazanmaya başladı.

RUSYA'NIN KURDUĞU YENİ ÜSLER...

Rusya adımına paralel olarak Eyn Îsa'nın güneyindeki Til Semen nahiyesi (Eyn Îsa ile Reqa arasında) yakınlarında iki üs kurması dikkat çekti.

Rusya'nın Eyn Îsa'nın güneyinde inşa ettiği bu üsler ve bununla eş zamanlı olarak Türk devletinin de İdlib'de çemberde kalan gözlem noktalarını hızlıca boşaltması "Eyn Îsa'da Efrîn senaryosu mu tekrarlanıyor?" gibi soru işaretlerine neden oldu.

RUS SARKACININ İDLİB UCU

Çünkü Türkiye'nin Eyn Îsa'daki saldırılarıyla eş zamanlı olarak, Rusya da İdlib'in güneyindeki (Lazkiye'nin kuzeyi) Cebel Zawiye ve Seyh El Gab bölgesini yoğun bombardımana tuttu.

Söz konusu bölgenin Rusya ile Türk devleti arasında 5 Mart 2020 tarihinde imzalanan Moskova ateşkesine göre, Suriye hükümetine devredilmesi ve buradan geçen M4 otobanının açılması gerekiyordu.

Fakat Türk devleti Moskova ateşkesi ile taahhüt ettiği bu şartı, yerine getirmedi ve bunun üzerine Rusya iki ay önce buradaki ortak devriyeleri süresiz olarak askıya aldığını duyurmuştu.

SURİYE HÜKÜMETİNİN HESABI...

Türk devletinin Eyn Îsa'ya saldırıları ve Rusya'nın da Cebel Zawiye ile Seyh El Gab bölgelerine yönelik bombardımanı devam ederken, bazı Suriye hükümeti kaynakları Efrîn senaryosunun bu bölgeler için devreye konduğunu yazıp çizmeye başladılar.

HEDEFİ, FAİLİ, YERİ VE ZAMANLAMASI MANİDAR SALDIRI!

Eyn Îsa ile İdlib sarkacında bunlar yaşanırken, geçtiğimiz hafta hedefi, faili, zamanlaması ve yeri çok "manidar bir saldırı" yaşandı.

Rusya'nın Eyn Îsa ile Reqa arasındaki Til Semen nahiyesi yakınlarında inşa ettiği üsse bombalı bir araçla saldırı düzenlendi.

SALDIRIYI HURRAS EL DÎN ÇETELERİ ÜSTLENDİ

Saldırının sonuçları çok ağır olmasa da fail dikkat çekiciydi. Saldırıyı, Rusya'nın şimdi bombardıman altında tuttuğu İdlib'in güneyindeki Cebel Zawiye ile Seyh El Gab bölgelerinin hakim örgütü Hurras El Dîn üstlendi.

Heyet Tehrir El Şam'ı bile reformist bulan ve El Kaide'ye bağlılık yemini etmiş olan Hurras El Din, bu eylemiyle ilk kez Kuzey-Doğu Suriye'de bir eylem organize etmiş oldu.

HURRAS EL DÎN'İN SALDIRISI NE ANLAMA GELİYOR

Daha önce de İdlib'de Rus-Türk ortak devriyelerini hedef alan Hurras El Din çetelerinin bu eylemi yeri ve zamanı hesaba katıldığında zarar vermeyi hedefleyen bir eylemden çok "istihbari mesaj" içeren bir eylem olarak yorumlanıyor.

Bu saldırıyla sahada kimin kime ne mesaj verdiği, kimin mesajı ne kadar alıp almadığı yorumları veyahut spekülasyonları yapıladursun, Türk devleti yeniden İdlib'e ağırlık vermeye başladı.

M4 YOLUNDA NÖBET KULELERİ

Türk devleti İdlib'e askeri sevkiyatına yoğunluk verirken, ağırlığı ise M4 otobanının güneyine, yani Hurras El Din çetelerinin kontrolündeki bölgeye vermesi dikkat çekti.

Türk ordusu, İdlib'in güneyindeki M4 otobanında belirli noktalarda nöbet kuleleri inşa etmeye ve bu kulelere ise kendisine yakın çete gruplarının üyelerini yerleştirmeye başladı.

RUSYA'YI İKNA MI, OPERASYONA HAZIRLIK MI?

Kimi yorumcular, Türk devletinin bu kulelerle, "Rusya'yı iki aydır yapılmayan ortak devriyelere ikna etmeye" çalıştığını, kimileri ise Türk devletinin "Rusya ve Suriye hükümetinin İdlib'in güneyine olası bir operasyonuna sınır çizmeye belirlemeye" çalıştığı yorumunda bulunuyor.

Mevcut durumda Türk devletinin 23'ü M4 otobanının güneyinde olmak üzere İdlib ve Lazkiye'nin kuzeyinde 70 askeri noktası bulunuyor. Bölgedeki Türk askeri sayısının ise 20 bini aştığı tahmin ediliyor.

ŞAM, QAMIŞLO'DA PROVOKASYON PEŞİNDE

Eyn Îsa ile İdlib sarkacında bunlar yaşanırken, Türk devletinin Suriye'nin kuzeyini parça parça işgal etmesi karşısında sessiz kalan Şam hükümeti ise Qamişlo'da provokasyon peşinde.

Qamişlo'daki provokasyonun fitilini, yine Şam'a bağlı paramiliter unsurlar olan Difayî Wetenî isimli çeteler ateşledi.

SİVİLLERİ KAÇIRMAYA BAŞLADILAR

Genellikle kritik ve hassas zamanlarda ortaya çıkan Difayi Weteni çeteleri, denetimleri altında bulunan Weteni Hastanesi ve Qamişlo Havaalanı kavşağında bazı sivilleri kaçırdı.

Bu kaçırmalardan önce de bir İç Güvenlik Gücü üyesi, söz konusu çetelerin denetiminde bulunan bir mahallenin yakınlarında şüpheli bir şekilde saldırıya uğradı.

İÇ GÜVENLİK GÜÇLERİ BAZI DİFAYİ WETENİ ÇETELERİNİ TUTUKLADI

Bunun üzerine harekete geçen İç Güvenlik Güçleri de bazı Suriye hükümet unsurları ile söz konusu paramiliter yapının bazı üyelerini gözaltına aldı.

Son bir haftadır gerilimin arttığı kentte, tansiyonu düşürmek için Rusya'nın arabuluculuğunda görüşmeler sürse de henüz sonuç alınmış değil.

RUSYA 'KONTROLLÜ GERİLİMİ' NE KADAR KONTROL EDEBİLİR?

Rusya'nın 2021'in daha ilk günlerinde bölgede "kontrollü" olarak yükselttiği gerilimin önümüzdeki günlerde daha da artacağı görülüyor.

Anayasal, siyasi ve kalıcı bir çözüm yerine bir ipte birkaç cambazı oynatmaya çalışan Rusya'nın başvurduğu "kontrollü gerilimi" ne kadar kontrol edebileceği kocaman bir soru işareti...