Kürtsüz ve Kuzey-Doğu Suriyesiz Cenevre'de umutsuzluk hakim

Suriye Anayasa Komitesi 5'inci kez Cenevre'de toplanırken, BM Suriye Temsilcisi Peterson, umutsuzca "uluslararası işbirliği" çağrısı yaptı. Muhalefetteki bloklar arasında ise Türk devleti ve İhvan'dan dolayı görüş ayrılıkları yaşanıyor.

Astana'da başlayan, Soçi'de devam eden ve son 2019 yılının sonlarında Cenevre'ye taşınan Suriye Anayasa Komitesi görüşmelerinin 5'inci turu bugün Cenevre'de başlıyor.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) 2254 sayılı kararına dayandırılarak, Cenevre'de BM çatısı altına taşınan anayasa görüşmelerinin 25-29 Ocak tarihleri arasında sürmesi bekleniyor.

PETERSON'DAN 'ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ' ÇAĞRISI

Görüşmeler öncesi basın toplantısı düzenleyen BM Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen, Suriyelilerin tek başına kendi sorunlarını çözemeyeceğini söyledi ve "uluslararası iş birliğine ihtiyaç olduğunu" ifade etti.

Hem taraflara hem de isim vermeden fiili olarak Suriye sahasında bulunan Rusya, ABD, Türk devleti, İran ve İsrail'i kastederek konuşan Peterson, "Artık hiçbir aktörün veya grubun Suriye'ye iradesini dayatmasıyla veya çatışmalarla Suriye sorununun çözülemeyeceği açıkça ortadadır" dedi.

ANAYASA'NIN İLKELERİNİN GÖRÜŞÜLMESİ BEKLENİYOR AMA...

Peterson'un bugünkü görüşmede ilk önce Şam rejimi heyeti başkanı Ehmed El Kuzbari ve ardından da silahlı grupların heyeti başkanı Hadi El Behra ile görüşmesi bekleniyor.

Görüşmelerde "anayasanın giriş maddeleri ve temel ilkelerinin" görüşüleceği ifade edilse de heyetler arasında yaşanan görüş ayrılıklarından dolayı söz konusu gündem maddesine geçilmesi zor görülüyor.

MUHALEFET 'GEÇİŞ HÜKÜMETİ'NDEN GERİ ADIM MI?

Nitekim Anayasa komitesinin 30 Kasım ile 4 Ekim tarihleri arasında 4'üncü tur görüşmelerinde Türk devleti güdümlü muhalefet, "geçiş hükümeti kurulması" şartını hiç dillendirmemişti.

Türk devleti güdümlü muhalefetin bundan söz etmemesi BMGK'nin 18 Aralık 2015 tarihinde oybirliğiyle kabul ettiği 2254 sayılı kararından geri adım olarak yorumlanmıştı.

BMGK'NİN 2254 SAYILI KARARI

BMGK'nin 2254 sayılı kararı, Suriye'de krizin siyasi çözümü için "6 ay içerisinde, güvenilir, kapsayıcı ve bir mezhebe dayanmayan bir hükümet oluşturulması, 18 ay içerisinde bağımsız ve adil seçimlerin BM denetimi altında yapılmasını" öngörüyor.

Türk devleti destekli grupların olası bir geri adımı, BMGK'nin 2254 sayılı kararında belirlenen "geçiş hükümeti" şartından vazgeçme olarak yorumlanıyor.

'MUHALEFET' İÇERİSİNDE GÖRÜŞ AYRILIĞI

Edinilen bilgilere göre, BMGK'nin 2254 sayılı kararından geri adım atılmasının ise "muhalefet" adıyla hareket eden gruplar arasında ciddi görüş ayrılıklarına neden oldu.

Söz konusu durumun Kahire Platformu, Moskova Platformu, Koalisyon ve Koordinasyon Komitesi'nden oluşan Müzakere Komitesi içerisinde tartışmalara neden oldu.

Kahire Platformu, Moskova Platformu ve Koordinasyon Komitesi çatı yapı Müzakere Komitesi'nin Türk devleti ve İhvanı Müslim'in kontrolüne geçmekle suçluyor.

ANAYASA KOMİTESİ NASIL KURULDU?

Suriye Anayasa Komitesi, Ocak 2018'de Soçi'de düzenlenen Suriye Ulusal Diyalog Kongresi'nde gündeme geldi.

Rusya, İran ve Türkiye arasında yürütülen görüşmelerde yapısı belirlenen komite, Ekim 2019'da BM'nin 2254 sayılı kararına atıfta bulunularak Cenevre'ye taşındı.

ANAYASA KOMİTESİNİN YAPISI NASIL?

Büyük ve küçük yapı olmak üzere iki gruptan oluşan Suriye Anayasa Komitesi, toplam 150 üyesi bulunuyor.

Büyük yapı, 50'si Şam rejimi, 50'si muhalefet adıyla hareket eden gruplar, kalan 50 üye de BM tarafından belirlendi.

Küçük yapı ise, bu üç gruptan seçilen 15'er kişiden, toplam 45 kişiden oluşuyor. Bu yapı aynı zamanda Anayasa yazım komitesi görevini üstleniyor.

Söz konusu Anayasa Komitesi, 1'inci toplantısını Ekim 2019'da 2'nci toplantısını Kasım 2019'da 3'üncü toplantısını Ağustos 2020'de ve 4'üncü toplantısını da Kasım-Aralık 2020'de yapmıştı.

KÜRTLER VE KUZEY-DOĞU SURİYE'Yİ YOK SAYMAYA DEVAM!

5 milyonu aşkın insanın iradesinin temsil edildiği Kuzey-Doğu Suriye temsilcilerinin yer almadığı bir anayasanın nasıl tüm Suriye'nin anayasası olacağı ise hiç tartışılmıyor.

Kuzey-Doğu Suriye temsilcileri ve halkları da komitenin alacağı kararların kendileri için bağlayıcı olmadığını ifade ediyor.

BM Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen, son basın toplantısında da birçok konuya değinirken, Kürtler ve Kuzey-Doğu Suriye halklarının temsiliyetini görmezden gelmeye devam etti.

İlgili haberler: